روغن نباتی یارانه ای جزو کالاهایی است که یا به طور معمول در بازار هست و با قیمت مصوب خود به فروش می رسد، یا اینکه در کل اثری از آن در بازار مشاهده نمی‌شود و مردم هنگام خرید با قفسه های خالی فروشگاه‌ها مواجه می شوند.
وضعیت روغن نباتی در روزهای اخیر کمی متفاوت از این فرمول است؛ مشاهدات میدانی نشان می دهد قفسه روغن برخی از فروشگاه‌ها خالی از این محصول است اما در برخی از خرده فروشی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره ای قابل خریداری است.
روغن نباتی همچنین در فروشگاه‌های اینترنتی نیز یافت می‌شود اما این فروشگاه‌ها نیز محدودیت تعداد خرید را برای مردم گذاشته اند. از طرفی روغن با قیمت مصوب در بازار کمتر مشاهده می شود اما عرضه روغن هایی با افزودنی های مانند ویتامین D یا دیگر روغن‌ها با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد.
چرا تولید روغن نباتی رکورد زد اما کم شده؟
کمبود روغن در حالی رخ داده است که تولید این محصول در کشور رکورد زده است. بیرشک دبیر انجمن صنایع روغن نباتی چندی پیش گفت: طی 12 ماه سال 1400 بیش از 2.2 میلیون تن انواع روغن نباتی در کشور تولید و توزیع شد که این رقم در تاریخ 80 ساله صنعت روغن نباتی ایران بی سابقه است.
همچنین روابط عمومی انجمن صنفی صنایع روغن نباتی نیز روز قبل اعلام کرد: ارز مورد نیاز 66 هزار تن روغن خام وارداتی بخش خصوصی در بنادر کشور از سوی دولت با نرخ 4200 تخصیص یافت؛ این امر می‌تواند تاثیرات مثبتی بازار مصرف ایجاد کند.
با وجود همه این اخبار خوب در صنعت روغن نباتی اما بازار این محصول با تنش هایی همراه است که از دلایل این پدیده موارد متعددی را می توان برشمرد.
آخرین بار قیمت روغن در اردیبهشت سال گذشته افزایش یافته و تولیدکنندگان با توجه به افزایش 100 درصدی قیمت روغن خام در بازار جهانی، منتظر دریافت نرخ جدید بودند و به همین منظور برخی از آنها عرضه خود را در بازار کاهش داده اند تا محصولات خود را با قیمت جدید به فروش برسانند.
درخواست افزایش قیمت روغن طی روزهای اخیر هم در سازمان حمنایت و وزارت جهاد کشاورزی بررسی شده است و منتظر تصمیم نهایی در ستاد تنظیم بازار است.
از طرفی با توجه به اینکه خرده فروشان و بنکداران از افزایش قیمت این محصول خبردار شده اند برخی از آنها توزیع خود را کاهش یا متوقف کرده اند.
سومین موردی که بسیار مورد اهمیت است ، افزایش قاچاق روغن به کشور‌های همسایه به ویژه پاکستان است؛ منفعت قاچاق روغن برای قاچاقچایان صرفه بیشتر پیدا کرده است زیرا علاوه بر اینکه در کشورمان روغن با ارز 4200 تومانی وارد و به صورت یارانه ای توزیع می‌شود، قیمت جهانی این محصول در اثرهمه گیری ویروس کرونا و جنگ اکراین افزایش یافته است، ولی قیمت روغن نباتی در ایران طی یک سال اخیر تغییری نکرده است.