مهندس علیرضا مهاجر با اشاره به اهمیت آب برای کشاورزی و همچنین قرار گرفتن ایران در کمربند خشک کره زمین، آبیاری نوین را یکی از راهکارها برای افزایش بهره وری در این زمینه خواند و گفت: در روش سنتی که آب از طریق جوی به مزرعه منتقل میشود، در یک مسیر ۳ کیلومتری حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد آب هدر میرود، اما با ایجاد کانال، آب سریعتر و با هدر رفت کمتری منتقل میشود.
وی افزود: از آنجایی که با استفاده از کانال نیز، بخشی از آب نشت کرده و هدر میرود، موضوع لوله کشی مطرح میشود تا تبخیر و نشت آب به حداقل برسد.
معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی درباره طرحهای تشویقی دولت برای استفاده از روشهای نوین آبیاری اظهار داشت: دولت به وزارت جهاد کشاورزی اجازه داده است که ۸۵ درصد هزینه راه اندازی سیستم آبیاری نوین را بپردازد و فقط ۱۵ درصد باقیمانده بر عهده کشاورز باشد.
وی تصریح کرد: متقاضی این کار باید خود کشاورز باشد و ما به اندازه بودجهای که دولت در اختیار ما قرار میدهد این سیستمها را برای کشاورزان پیاده میکنیم.
مهاجر آبیاری تحت فشار را یکی دیگر از روشهای افزایش بهره وری عنوان کرد و گفت: در این زمینه جدیدترین تکنولوژی که در دنیا استفاده میشود، در ایران هم در دسترس است و درباره آبیاری زیر سطحی نیز که آب از طریق لوله کشی در عمق حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی متری زمین منتقل میشود، همین شرایط حاکم است.
وی افزود: در این روش آبیاری، هدر رفت آب تا ۷۰ درصد کاهش مییابد.
معاون وزارت جهادکشاورزی اظهار داشت: یک طرح دیگر این است که محصولات تابستانه را با تکنولوژیهای جدید در پاییز یا زمستان تولید کنیم تا بتوانیم از نزولات جوی استفاده کنیم و در حال حاضر این طرح درباره چغندر قند اجرا میشود.
مهاجر درباره مشکلات اصلاح الگوی کشت نیز گفت: مشکل اساسی در این زمینه، بازار است که الگوی کشت را به هم میریزد و باعث میشود که باوجود راهنماییهای کارشناسان و ابلاغ وزارت جهادکشاورزی، کشاورزان کشت محصولی را که بازار بهتری در آن منطقه دارد، ترجیح دهند.
وی تصریح کرد: ما ابزار اجبار نداریم و با روشهای تشویقی تلاش میکنیم کشاورزان را به رعایت الگوی کشت ترغیب کنیم.
به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی معمولا ۷۰ تا ۸۰ درصد الگو اجرا میشود و ۳۰ درصد آن رعایت نمیشود.
مهاجر گفت: سبزیجات و صیفی بیشترین گریز از الگوی کشت را دارند و به عنوان مثال وقتی قیمت سیب زمینی افزایش مییابد، کشت آن نیز بیشتر میشود در حالی که سیب زمینی نسبت به گندم به شدت آب بر است، اما ما هیچ ابزار اجباری نداریم که بتوانیم به کشاورز بگوییم شما این محصول را نکار.
وی میل به صادرات را نیز از عوامل رعایت نشدن الگوی کشت دانست و گفت: وقتی قیمت یک محصول در ایزان ۱۰ هزار تومان است، ولی در عراق آن را ۳۰ هزار تومان میخرند، همه تصمیم میگیرند که آن محصول را که در اغلب موارد سیب زمینی و گوجه فرنگی است، بکارند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: تنها ابزار ما برای مقابله با این شرایط این است که بگوییم جلوی صادرات را بگیرید.
وی افزود: برخی تصمیمات نیز در حیطه اختیارات ما نیست. بطور مثال ما نمیتوانیم به کسانی که گندم میکارند آب بدهیم و به کشت گوجه فرنگی ندهیم. چنین اموری در اختیار وزارت نیرو است و یا در موضوع صادرات، باید وزارت اقتصاد تصمیم بگیرد.
وی تصریح کرد: در این زمینه کل مجموعه دولت باید همکاری داشته باشند و اکنون تلاش بر این است که از اول مهر بر مبنای الگوی کشت جلو برویم و کشاورزان بتوانند از مزایا و تشویقهای رعایت الگو استفاده کنند.