صنعت جهانی لبنیات در حال تغییر با تحولات و رقابت با جایگزین‌های غذایی است که با استفاده از حیوانات تولید نمی‌شوند و چالش‌های احتمالی ناشی از شیر مصنوعی را شامل می‌شود.
شیر مصنوعی نیازی به گاو یا حیوانات دیگر ندارد. این شیر می‌تواند همان ترکیب بیوشیمیایی شیر حیوانات را داشته باشد اما با استفاده از یک شیوه بیوتکنولوژی نوظهور به‌نام «تخمیر دقیق» با تولید زیست‌توده کشت‌شده از سلول‌ها رشد می‌کند.
بیش از ۸۰ درصد از جمعیت جهان به‌طور منظم لبنیات مصرف می‌کنند. درخواست‌های فزاینده‌ای برای حرکت فراتر از سیستم‌های غذایی مبتنی بر حیوانات به‌سوی اشکال پایدارتر تولید مواد غذایی وجود دارد.
شیرهای مصنوعی بدون نگرانی نظیر انتشار متان یا امنیت حیوانات، شیر لبنی را ارائه می‌دهند اما باید بر بسیاری از چالش‌ها و سختی‌ها غلبه کند تا به جایگزینی خوب، پایدار و قابل دوام برای شیر حیوانی تبدیل شود.
شیر مصنوعی توهم علمی تخیلی نیست
میلنا بویوویچ، دانشجوی دکترا، دانشگاه مک کواری استرالیا گفت: در تحقیقات اخیر من به بررسی روندهای بزرگ در بخش جهانی لبنیات پرداخته شده است. شیرهای گیاهی و به‌طور بالقوه شیرهای مصنوعی به‌عنوان یک اختلال کلیدی ظاهر شدند.
برخلاف گوشت مصنوعی که برای مطابقت با پیچیدگی و بافت گوشت حیوانات می‌تواند چالش برانگیز باشد، شیر مصنوعی دارای طعم، ظاهر و حسی مشابه شیر لبنیات معمولی است.
شیر مصنوعی پیش از این وجود داشته است. به‌عنوان مثال، در ایالات‌متحده، شرکت پرفکت دی پروتئین بدون حیوانات برای تهیه بستنی، پودر پروتئین و شیر استفاده می‌شود.
در استرالیا، شرکت نوپای ادن برو (Eden Brew) مشغول توسعه شیر مصنوعی در وریبی ویکتوریاست. این شرکت مصرف‌کنندگانی را هدف قرار می‌دهد که به‌طور فزاینده‌ای نگران تغییرات آب‌وهوایی و به‌ویژه تولید متان از گاوهای شیری هستند.
گزارش شده است که سازمان تحقیقات علمی و صنعتی مشترک المنافع سیسرو، فناوری در حمایت از محصول ادن برو (Eden Brew) را توسعه داده است. این فرآیند با مخمر شروع می‌شود و از «تخمیر دقیق» برای تولید همان پروتئین‌های موجود در شیر گاو استفاده می‌کند. این پروتئین‌ها بسیاری از خواص کلیدی شیر را ارائه می‌دهند و به بافت خامه‌ای و توانایی کف کردن آن کمک می‌کنند. مواد معدنی، قندها، چربی‌ها و طعم‌دهنده‌ها برای ایجاد محصول نهایی به پایه پروتئین اضافه می‌شوند.
سیستم غذایی جدید
در استرالیا، یک شرکت غذایی (All G Foods) در این ماه ۲۵ میلیون دلار استرالیا برای تسریع تولید شیر مصنوعی جمع‌آوری کرد. این شرکت می‌خواهد ظرف هفت سال شیر مصنوعی خودرا ارزان‌تر از شیر گاو ارائه کند.
اگر صنعت شیر مصنوعی بتواند به این هدف ارزشی دست یابد، پتانسیل ایجاد تحول در صنعت لبنیات زیاد است. این امر می‌تواند بشریت را از کشاورزی سنتی حیوانات به سمت سیستم‌های غذایی به‌طور کامل متفاوت هدایت کند.
گزارش سال ۲۰۱۹ در مورد آینده لبنیات نشان داد که تا سال ۲۰۳۰، صنعت تخمیر دقیق ایالات‌متحده حداقل ۷۰۰ هزار شغل ایجاد خواهد کرد و اگر شیر مصنوعی بتواند جایگزین لبنیات به‌عنوان یک عنصر در بخش فرآوری مواد غذایی صنعتی شود می‌تواند چالش‌های مهمی را برای شرکت‌هایی ایجاد کند که پودر شیر را برای بازار مواد اولیه غذایی تولید می‌کنند.
برخی از شرکت‌های لبنی سنتی در حال پیوستن به این صنعت هستند. برای مثال، تعاونی لبنیات استرالیا نورکو از پروژه ادن برو (Eden Brew) حمایت می‌کند و شرکت لبنی نیوزیلند فونترا (Fonterra) هفته گذشته برای توسعه و تجاری‌سازی «پروتئین‌های حاصل از تخمیر با خواص شبه لبنی» سرمایه‌گذاری مشترک کرد.
صنعت شیر مصنوعی قبل از اینکه به تهدیدی قابل‌توجه برای شیر لبنیات حیوانی تبدیل شود باید به‌طور تصاعدی رشد کند. این امر مستلزم بودجه و سرمایه‌گذاری زیادی در تحقیق و توسعه و نیز زیرساخت‌های جدید تولیدی مانند مخازن تخمیر و راکتورهای زیستی است.
در حال حاضر تولید شیر حیوانی سنتی در جنوب جهانی (مناطقی در آمریکای لاتین، آسیا، آفریقا و اقیانوسیه) از شمال جهانی پیشی گرفته است که بیشتر به‌دلیل رشد سریع در سراسر آسیاست. به‌طور حتم صنعت لبنیات سنتی به این زودی‌ها از بین نمی‌رود.
شیر مصنوعی نوشدارو نیست. در حالی که این فناوری دارای پتانسیل عظیمی برای دستاوردهای زیست محیطی و امنیت حیوانات است، با چالش‌ها و جنبه‌های منفی بالقوه‌ای همراه می‌شود. برای مثال، پروتئین‌های جایگزین، ناگزیر خصوصی‌سازی یا همگن‌سازی کشاورزی صنعتی متعارف را به چالش نمی‌کشند به این معنی که تولیدکنندگان بزرگ شیر مصنوعی ممکن است سیستم‌های لبنی با فناوری کم یا مقیاس کوچک و لبنیات جایگزین را کنار بگذارند.
علاوه بر این، شیر مصنوعی می‌تواند باعث شود بسیاری از مردم شغل خود را از بخش جهانی لبنیات از دست بدهند. برای مثال، اگر شرکت‌های لبنی سنتی در استرالیا و نیوزیلند به سمت شیر مصنوعی حرکت کنند، این کار دامداران تولیدکننده لبنیات را کجا می‌برد؟
از آنجایی که شیر مصنوعی در سال‌های آینده جایگاه خود را به‌دست خواهد آورد، ما باید از تکرار نابرابری‌های موجود در سیستم غذایی فعلی مراقبت کنیم و بخش سنتی لبنیات باید تشخیص دهد که در آستانه تغییر اساسی است. در مواجهه با تهدیدات متعدد، باید مزایای اجتماعی حاصل از لبنیات حیوانی و نیز به حداقل رساندن سهم آن در تغییرات آب و هوایی را به حداکثر رساند.