شورای قیمت‌گذاری محصولات اساسی کشاورزی به استناد مفاد اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی، نرخ خرید تضمینی گندم را در سال زراعی جاری ۱۵ هزار تومان تصویب و ابلاغ کرد. پس از کش و قوس فراوان در حوزه محصول استراتژیک کشور، موضوعی که از بهمن سال گذشته آغاز شده بود در نهایت با تعیین نرخی پایین‌تر از قیمت درخواستی بنیاد ملی گندم کاران تعیین تکلیف شد. به این ترتیب قیمت گندم هر کیلو ۱۳ هزار تومان به اضافه ۱.۵۰۰ تومان یارانه کاشت و ۲ هزار تومان نیز جایزه تحویلی اعلام شد. این امر موجب گلایه گندم کاران شده و عنوان کردند محصولات خود را با قیمت مناسب‌تر به دامداری‌ها و دلالان خواهند فروخت. یکی از دلایلی که سبب شده تا قیمت تمام شده کشت گندم در کشور بالا باشد تولید در تناژ پایین و در اراضی با متراژ کوچک است.
قیمت مناقشه برانگیز
یکی از گندم کاران عنوان کرده، تعیین قیمت زیر ۲۰ هزار تومان توجیه اقتصادی نداشته و دولت باید سال آینده در واردات گندم رکورد جدید به ثبت برساند. کشاورزی هم تاکید کرده رویه فعلی مسؤولان، تولید را مساوی با نابودی و فربه کردن دلال‌ها در امر واردات کرده است. کشاورزان معترض، تاکید دارند در راستای حمایت از کشاورزان محصولات متناسب با تورم و قیمت دلار باید خریداری شود.
یکی از کارشناسان بخش کشاورزی هم با اشاره به وضعیت کشت گندم در ایران گفته، در حال حاضر از هر هکتار کشت دیمی گندم بین ۹۰۰ کیلو گرم تا یک تن محصول برداشت می‌شود. اگر بارش باران کمتر باشد این عدد به ۷۰۰ کیلو گرم در هر هکتار هم می‌رسد. این در حالی است که صاحب کمباین اعلام می‌کند زیر یک تن گندم را پوشش نمی‌دهد یا برای هر هکتار هر چقدر گندم برداشت شود ۳ میلیون تومان دستمزد دریافت خواهد کرد در حالی که با آنالیز قیمت‌ها این عدد باید ۱.۸۵۰ هزار تومان باشد. این وضعیت گندمکاری که زیر ۷۰۰ کیلو گرم برداشت دارد صرفه اقتصادی ندارد از این رو کل محصول را به دامدار می‌فروشد. با اجاره دادن زمین، دام‌ها مبادرت به چرا در گندمزار می‌کنند.
به طور کلی عملکرد اراضی کشاورزی ایران پایین است. در چنین زمین‌هایی کشت از محصولی زحمت دار مانند گندم با برداشت پایین با محصولاتی چون هندوانه گوجه فرنگی و… جایگزین می‌شود که قیمت دستوری نداشته و برداشت آن در هر هکتار نسبت به گندم بیشتر است. به عنوان مثال کاشت هندوانه در زمین‌های آبی ۹۰ تا ۱۰۰ تن محصول دارد یا این عدد هنگام کشت گوجه فرنگی به ۱۵۰ تن می‌رسد که دردسرهای قیمت گندم را هم ندارد.
حال باید دید با توجه به جلسه نمایندگان مردم در کمیسیون کشاورزی مجلس با اعضای شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی و سرپرست وزارت جهاد کشاورزی آیا قیمت جدید خرید تضمینی گندم، بازنگری شده و افزایش می‌یابد؟
روند صعودی قیمت شکر
افزایش قیمت شکر از دیگر خبرهای مهم بخش کشاورزی در هفته جاری بود.
بسته سیاست حمایتی محصول چغندر قند از سوی وزارت جهاد کشاورزی به منظور ایجاد انگیزه در کشاورزان و تعادل‌بخشی در الگوی تولید، با لحاظ هزینه حمل در قیمت اصلاح و قیمت نهایی خرید تضمینی این محصول اعلام و قیمت خرید تضمینی چغندر قند بهاره و پاییزه با لحاظ هزینه حمل، برای هر کیلوگرم چغندر قند بهاره عیار ۱۶ درصد ۲۸ هزار ریال و برای هر کیلوگرم چغندر قند پاییزه عیار ۱۵ درصد ۲۷ هزار و ۲۰ ریال تعیین شده است.
جنگ روسیه و اوکراین سبب افزایش قیمت نیشکر در بازار جهانی شد زیرا بخشی از این محصول برای تولید اتونول و سوخت خودروها در نظر گرفته شد. از ابتدای سال ۱۴۰۲ روند افزایشی شکر در بازار آغاز شده و در حالی که فروردین و ابتدای اردیبهشت با کمبود قند و شکر در بازار مواجه بودیم بخشی از محصولات انبار شدند. در ادامه قیمت هر کیلو شکر از ۲۳ هزار تومان به ۲۶ و ۳۰ هزار تومان رسید. در نهایت بر اساس رصد هفتگی بازار کالاهای اساسی در ابتدای هفته جاری هر کیلو شکر ۳۳ و قند ۳۸ هزار تومان قیمت گذاری شده بود.
پیمان حصادی، مجری طرح گیاهان قندی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه از ۶ میلیون هکتار اراضی آبی کشور، سالانه حدود ۱۲۰ هزار هکتار از مزارع، زیر کشت چغندر قند قرار می‌گیرد. در دهه ۷۰ تا ۷۵ سالانه از سطح ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور ۵.۳ میلیون تن محصول چغندر قند برداشت می‌شد در حالی که در سال ۹۰ تا ۹۵ میزان تولید در ۱۰۰ هزار هکتار به ۶.۵ میلیون تن رسید.
رصد بازار گوشت
در هفته جاری قیمت گوشت قرمز ثبات نسبی داشت اما بازار مرغ در ۵۰ روز گذشته به لحاظ قیمتی نا به سامان بوده است. در فروردین قیمت مصوب سال قبل هر کیلو ۶۳ هزار تومان تغییری نداشت اما در بازار نرخ مرغ به حدود ۹۰ هزار تومان رسید. با تغییر قیمت دولتی به ۷۳ هزار تومان همچنان این نوسان قیمتی ادامه دارد و ابتدای هفته هر کیلو مرغ ۸۷ هزار و ۴۰۰ تومان خرید و فروش می‌شد.
سرپرست وزارت جهاد درباره بازار گوشت مرغ عنوان کرده، اختیار تنظیم بازار گوشت مرغ به اتحادیه‌ها و تشکل‌ها واگذار شده که تجربه جدیدی است و امیدواریم نتایج مثبتی به دنبال داشته باشد. اتحادیه‌ها با مدیریت مناسب خود در تعادل عرضه و تقاضا گوشت مرغ، جوجه یک روزه و سایر نهاده‌های مؤثر باید از تنش بازار جلوگیری کنند.
وضعیت بازار میوه
با گرم شدن هوا میوه‌های پرآب مانند هندوانه، خربزه، طالبی و ملون بسیار دلچسب است اما با توجه به بحران آب و خشکسالی که کشور را تهدید می‌کند چه لزومی به کشت این محصولات با حجم بالا برای تأمین بازار داخل و البته صادرات وجود دارد. عجیب‌تر اینکه این میوه‌های پر آب بر نسبت به محصولات باغی مانند سیب، کیوی، پرتقال و… قیمت بسیار پایینی داشته و قیمت عمده هندوانه در میدان بزرگ تره بار تهران در هفته جاری هر کیلو ۳ تا ۸ هزار تومان تعیین شد و ارزان‌ترین میوه بازار بود. این امر نشان از بیراهه‌های سیاست گذاری در بخش کشاورزی کشور دارد. ضرورت دارد مدیران وزارت جهاد کشاورزی توجه بیشتری به این مسئله حیاتی داشته باشند.