سردرگمی در مورد تاریخ انقضای مواد غذایی چیزی بیش از یک ناراحتی برای خریداران است. تمام این برچسبهای نادرست به این معنی است که بسیاری از مواد غذایی سالم به هدر میروند، زیرا مصرفکنندگان تاریخها را اشتباه تفسیر میکنند و مواد غذایی قابل خوردن را به راحتی دور میاندازند. به جز در مورد شیر خشک، ایالات متحده فاقد استانداردهای ملی برای تاریخ انقضای مواد غذایی است، این در حالی است که بسیاری از کشورهای دیگر این استاندارد را اجرا میکنند. کارشناسان میگویند که فقدان قوانین فدرال منجر به انبوهی از قوانین ایالتی متناقض در ایالات متحده شده است، به طوری که تولیدکنندگان مواد غذایی در بسیاری از موارد هر تاریخ انقضایی را که میخواهند بر روی محصولات خود درج میکنند.
دانا گاندرز، مدیر اجرایی سازمان غیرانتفاعی مبارزه با ضایعات غذایی ReFED، در این خصوص اظهار کرد: سردرگمی زیادی هم در بین مصرفکنندگان و هم در میان افرادی که در صنعت غذا کار میکنند، وجود دارد. به گفته این گروه، تخمین زده میشود که حدود ۸۰ میلیون تن غذای کاملا قابل استفاده در هر سال خورده نشده و دور ریخته میشود که این امر پیامدهای زیستمحیطی گستردهای دارد. طبق گفته هیات بیندولتی تغییرات آب و هوایی سازمان ملل، اتلاف و ضایعات جهانی موادغذایی بالغ بر ۸ تا ۱۰درصد از کل آلودگی گازهای گلخانهای را تشکیل میدهد.
امیلی برود لیب، استاد دانشکده حقوق هاروارد و مدیر موسس کلینیک قانون و سیاست غذایی دانشکده حقوق این دانشگاه میگوید: کارهای زیادی برای کربنزدایی از صنعت موادغذایی باید انجام دهیم، اما به نظر میرسد که این کار آسانی باشد. برخی از اعضای کنگره در تلاش هستند تا این نامگذاریهای گیجکننده در خصوص تاریخ انقضای موادغذایی در ایالات متحده را تغییر دهند. هفته گذشته، گروهی از قانونگذاران و نمایندگان لایحهای را به نام قانون برچسبگذاری مواد غذایی با هدف کاهش ضایعات در این صنعت از طریق استانداردسازی برچسب تاریخ روی محصولات، ارائه کردند. تا زمانی که این قانون اجرایی شود، در اینجا به نحوه صحیح درک تمام تاریخهای انقضا و کاهش ضایعات مواد غذایی اشاره مختصری میکنیم.
برچسبهای مواد غذایی واقعا به چه معنا هستند؟
به گفته وزارت کشاورزی ایالات متحده، در این کشور، اکثر تاریخهایی که مصرفکنندگان روی مواد غذایی میبینند در خصوص تازگی محصول است، نه ایمنی در رابطه با سلامت مصرفکنندگان. محصولی که از تاریخ «بهترین زمان استفاده» گذشته است ممکن است طعم تازهای را که وقتی در قفسه فروشگاه موجود میشود نداشته باشد، اما اغلب خوردن آن کاملا بیخطر است. آندریا کالینز، متخصص ارشد شورای دفاع از منابع طبیعی، میگوید: معمولا غلات کهنه هنوز هم برای خوردن بیخطر هستند، بنابراین مردم بیشتر غذاهایی را که در حقیقت میتوانند آنها را به خوبی تغذیه کنند، زودتر از موعد دور میریزند.
برخی از تولیدکنندگان مواد غذایی سرعت رشد باکتریها را در ماده غذایی اندازهگیری میکنند یا آزمایشهایی مربوط به طعم غذا را انجام میدهند تا ببینند که چه زمانی غذا شروع به کهنه شدن میکند. اما برخی دیگر فقط حدس میزنند که چه مدت یک محصول تازه میماند. کالینز گفت: بیشتر تاریخ انقضاهایی که برروی مواد غذایی درج میشوند، بهترین حدس تولیدکنندگان درمورد کیفیت آن ماده غذایی هستند.
از حس بویایی خود استفاده کنید
اگر نمیتوانید به تاریخهای چاپ شده روی بستهبندی اعتماد کنید، پس به چه چیزی میتوانید اعتماد کنید؟ کارشناسان میگویند که حواس خود شما اغلب به اندازه کافی خوب هستند. هزاران سال تکامل به انسان این توانایی را داده است که شیر فاسدشده را بو کند یا نان سبز و کپکزده را تشخیص دهد. اما چاشنیهای موجود در یخچال و قفسههای آشپزخانه شما چقدر باید ماندگاری داشته باشند؟ به عنوان مثال ماست بعد از چند روز ماندن در یخچال، ممکن است هنوز بوی خوبی داشته باشد اما سطح آن آبکی شود. گاندرز میگوید: این به آن معنا نیست که خوردن آن خطرناک است.
با این حال، برخی استثناها وجود دارد. به عنوان مثال، افراد نمیتوانند نوعی از باکتریهای موجود در مواد غذایی به نام لیستریا را بچشند و بهویژه این باکتری در دوران بارداری و برای افراد مسن خطرناک است. میکروبها میتوانند در یخچال و حتی دمای انجماد زنده بمانند. این به آن معناست که قبل از خوردن غذاهایی که میتوانند عامل بیماری شوند، مانند گوشتهای اغذیهفروشی و ساندویچهای آمادهای که تاریخ مصرف آنها گذشته است، باید دقت کنید.
گرما و سرما دوستان شما هستند
دست به کار شوید و اسفناج کمی پلاسیده را تفت دهید. طبق گفته گاندرز، اجاق گاز شما باید بیشتر عوامل بیماریزا را از بین ببرد. او گفت: اگر یک ماده غذایی به نظر خوب میرسد، بوی خوبی دارد، اما تاریخ انقضای آن گذشته است، کافی است که فقط آن را بپزید. غذاهایی که در آستانه انقضا قرار دارند را میتوان در فریزر گذاشت تا ماندگاری بیشتری نیز داشته باشند. گاندرز در ادامه خاطرنشان کرد: فریزر شما مانند یک دکمه مکث جادویی برای رشد باکتریها و میکروبهاست. فریز کردن مواد غذایی یکی از بهترین روشها برای جلوگیری از هدر رفتن غذاها و همچنین استفاده راحتتر و بیدردسرتر آنها برای پخت و پز است.