سپیده اکبرپور - مدیرکل دفتر آسیای میانه سازمان توسعه تجارت- در همایش معرفی ظرفیت‌های سرمایه گذاری ایران در تاجیکستان اظهار کرد: بر اساس هدف گذاری صورت گرفته تجارت دو کشور باید به ۵۰۰ میلیون دلار افزایش پیدا کند. در هفت ماه امسال حدود ۱۳۳ میلیون دلار کالای غیر نفتی به کشور تاجیکستان صادر شده که نشان دهنده رشد حدود ۷۵ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است. واردات ایران از تاجیکستان هم با کاهش هشت درصدی به ۳۵ میلیون دلار رسیده است.
تاجیکستان دروازه ورود ایران به آسیای میانه
محمد حسین روشنک - رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و تاجیکستان- نیز در این همایش اظهار کرد: تجارت دو کشور در دوره ای حتی به ۵۰۰ میلیون دلار هم رسیده است. اما طی سال‌های گذشته شاهد افول روابط دو کشور بودیم و حالا مشکلات قبلی حل شده و شاهد گسترش تعاملات تجاری دو کشور هستیم.
او با بیان اینکه تاجیکستان دروازه ورود ما به کشورهای آسیای میانه است، گفت: با ورود و حضور در این کشور می توانیم به بازارهای متعدد و بزرگ بیشتری دست پیدا کنیم. البته سیاست‌های ارزی بانک مرکزی در زمینه بازگشت ارز و خرید آن به قیمت ارزان‌تر از قیمت بازار، چالش‌های زیادی را برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است.
نظام الدین زاهدی - سفیر تام الاختیار تاجیکستان در ایران- هم در این همایش با اشاره به بهبود تعاملات تجاری دو کشور طی سه سال گذشته، تصریح کرد: تجارت دو کشور ایران و تاجیکستان در دولت سیزدهم تا ۵ برابر افزایش یافته و این حاصل اراده دو کشور بر افزایش مناسبات تجاری است.
زاهدی با تاکید بر اینکه امروز مانعی برای توسعه مناسبات میان ایران و تاجیکستان وجود ندارد، گفت: دو کشور همزبان از ظرفیت‌های مناسبی برای گسترش همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، انرژی، حمل و نقل و غیره برخوردار هستند که هنوز از این موقعیت‌ها بهره‌برداری لازم صورت نگرفته است.
وی همچنین صنایع دارویی، معدنی و نیروگاهی را از صنایع جذاب در تاجیکستان عنوان کرد و گفت: به دنبال این هستیم که کشور خود را به یک کشور صنعتی تبدیل کنیم. برای رسیدن به این هدف به سرمایه گذاری و همکاری با کشورهای پیشرفته‌ای مثل ایران نیاز داریم. چرا که بسیاری از صنایع ایران پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و توانسته از تحریم‌ها به عنوان یک فرصت برای رشد و توسعه استفاده کنند.
زاهدی همچنین با بیان اینکه در تاجیکستان ۶۰۰ معدن کشف شده وجود دارد که تنها ۵۰ تا ۶۰ مورد آنها مورد استفاده قرار گرفته، ادامه داد: کشور ما ظرفیت‌های بسیاری در این حوزه دارد و جای خالی حضور سرمایه‌گذاران و متخصصان ایران در این بخش احساس می‌شود.
او همچنین به سفر رئیس جمهوری ایران به تاجیکستان در آبان ماه امسال اشاره کرد و گفت: آنگونه که روسای جمهور در پایان سخنرانی‌های خود تاکید داشتند، شرایط تجارت دو کشور فراهم شده و حالا دیگر توپ توسعه و شکل گیری این همکاری‌ها در زمین فعالان اقتصادی بوده و آنها باید تلاش خود برای استفاده از این ظرفیت موجود انجام دهند. قرار است برای تحقق تفاهمات و توافقات انجام گرفته بین روسای جمهور دو کشور کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و تاجیکستان و همچنین اولین نمایشگاه ساخت ایران در شهر دوشنبه طی روزهای ۵ تا ۸ دی ماه امسال برگزار شود.
بیش از هزار شرکت دانش بنیان در صنعت آب و برق
مجید عمید پور -رئیس پژوهشگاه نیرو- نیز در این همایش با بیان اینکه روابط ایران با کشور دوست و همسایه و همزبان خود در سطح خوبی توسعه پیدا کرده، اظهار کرد: وزارت نیرو بسیار علاقه مند است با کشورهای همسایه همکاری‌های نزدیکی داشته باشد. ضمن اینکه ایران سابقه طولانی در حوزه‌های آموزشی و فناوری داشته و تاجیکستان می‌تواند از این فرصتی استفاده کند.
به گفته او، بیش از ۱۰۰۰ شرکت دانش بنیان در صنعت آب و برق در ایران وجود دارد که آنها می‌توانند با شرکت‌های تاجیک در این زمینه‌ها همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشند.
عمیدپور ادامه داد: این امکان وجود دارد که شرکت‌های تاجیکی را به دانشگاه‌ها و بدنه علمی و آموزشی کشور متصل کنیم تا بتوانند در مسیر توسعه فناوری‌های خود گام بردارند.
سند همکاری ایران و تاجیکستان به زودی امضا می‌شود
مجتبی اکبری -رئیس مرکز امور بین الملل وزارت نیرو- نیز هدف از برگزاری این همایش را معرفی پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های سرمایه گذاری در کشور تاجیکستان اعلام کرد و گفت: برای صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به تاجیکستان توافقات خوبی با وزارت انرژی این کشور صورت گرفته است.
به گفته او، در طول سه سال گذشته جلسات متعددی با طرف تاجیکستانی برگزار شد و در نهایت به یک سند عملیاتی و قابل اجرا دست یافتیم. عمده این سند مربوط به بحث‌های عملیاتی و اقتصادی است. این سند در پنج تا هشت دی ماه این سند به امضا خواهد رسید.
معاون امور بین الملل همچنین از فعالان اقتصادی خواست که برای ورود به بازار تاجیکستان برنامه ویژه داشته باشند و گفت: اولین سفر رئیس جمهور ایران به کشور تاجیکستان بوده و این نشان دهنده اهمیت این کشور در تعاملات تجاری و اقتصادی است.
بنابراین گزارش اولین نمایشگاه تخصصی ایران ساخت و معرفی ظرفیت‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در پنج گروه صنایع پایه در تاجیکستان در تاریخ ۵ تا ۸ دی ماه ۱۴۰۲ در شهر دوشنبه برگزار می شود.
خدمات فنی مهندسی؛ انرژی(آب، برق، نفت و گاز)؛ آهن و فولاد، معدن و صنایع معدنی(شناسایی، اکتشاف، استخراج)؛ ساختمان و مهندسی عمران، صنعت، ماشین آلات صنعتی و خطوط تولید؛ تجهیزات پزشکی، گردشگری سلامت، مواد و محصولات دارویی و سلولز؛ کشاورزی، دامپروری و خدمات وابسته و همچنین بازرگانی و حمل و نقل از جمله گروه های کالایی حاضر در اولین نمایشگاه تخصصی ایران ساخت در شهر دوشنبه خواهند بود.
گفتنی است تولید ناخالص داخلی تاجیکستان در سال ۲۰۲۱ چیزی حدود هشت میلیارد و ۷۴۶ میلیون دلار بوده است. این کشور در سال گذشته میلادی چیزی حدود ۲.۳۳ میلیارد دلار صادرات داشته و وارداتش ۵.۱۸ میلیارد دلار بوده است.
ایران هم اکنون در حوزه واردات ششمین شریک تجاری و در حوزه صادرات هشتمین شریک تجاری تاجیکستان محسوب می‌شود. فرآورده‌های نفتی، گندم، وسایل نقلیه موتوری، ملزومات الکترونیکی، صنایع چوبی، قند و شکر مهمترین کالاهای وارداتی این کشور هستند. در مقابل طلا، کنسانتره، فلزات گرانبها، مس، پنبه، روی، آلومینیوم، سرب، برق، سیمان و خشکبار مهمترین کالاهای صادراتی این کشور است.