رنگ سفید نان ضامن کیفیت بالا نیست؛ قیمت‌گذاری، چالش تولید نان با کیفیت

به گزارش ایسنا، در حالی که بسیاری از افراد جامعه به دنبال خرید نان با کیفیت هستند و آمادگی پرداخت هزینه آن را دارند، نان‌هایی که به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد اغلب از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند و با قیمتی بالا به فروش می‌رسند. این وضعیت نشان‌دهنده چالش‌های جدی در سیستم تولید و قیمت‌گذاری نان است.

 

نان در ایران از دیرباز به دلیل ارزش غذایی و اهمیت فرهنگی‌اش مورد توجه بوده است. به عنوان یک منبع مهم تأمین انرژی، پروتئین، املاح معدنی و ویتامین‌های گروه B، نان نقش حیاتی در تغذیه مردم دارد. اما، نانی که امروزه به دست مردم می‌رسد، اغلب نان کاملی نیست و با کیفیت مناسبی تولید نمی‌شود.

 

نان کامل به عنوان یک نان سبوس‌دار شناخته می‌شود که از آرد آسیاب‌شده‌ی گندم به صورت کامل و بدون مواد افزودنی تهیه می‌شود. این نوع نان اثرات مثبتی بر سلامتی دارد و مطالعات علمی نشان می‌دهد که مصرف نان سبوس‌دار با کاهش خطر ابتلا به انواعی از سرطان‌ها به ویژه سرطان‌های گوارشی مرتبط است. با این وجود، جای نان کامل همچنان در سفره‌های مردم خالی است. بر اساس اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، مصرف فیبر در کشور ما بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است و این امر نیز بر ضرورت تولید و مصرف نان کامل تاکید دارد.

 

سال گذشته رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت اعلام کرده بود که قرار است تعداد نانوایی‌های تولیدکننده نان کامل به ۸۲ هزار واحد برسد، اما به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت، هم‌اکنون تنها ۱۸۰۰ نانوایی از آرد سبوس‌دار برای پخت نان استفاده می‌کنند. این ارقام نشان می‌دهد که دسترسی مردم به نان کامل در سراسر کشور هنوز بسیار محدود است.

 

بهمنی، یکی از تولیدکنندگان آرد کامل در کشور، دلیل اصلی این وضعیت را عملکرد کارخانه‌های آرد دانسته است. به گفته او، اکثر کارخانه‌های آرد در ایران به دلیل سودآوری بیشتر، به فرآیند سبوس‌گیری و تولید آرد سفید مشغول هستند و سبوس گرفته‌شده را به قیمت بالایی به دامداری‌ها می‌فروشند. این در حالی است که آرد کامل به دلیل عدم سبوس‌گیری، ارزش غذایی بیشتری دارد اما تولید آن برای کارخانه‌ها سودآور نیست.

 

کریم سبزیان، اولین تولیدکننده آرد کامل در کشور و کارشناس حوزه آرد و نان، نیز به مشکلات تولید آرد کامل اشاره کرده و می‌گوید که ماشین‌آلات خارجی که در حال حاضر در کارخانه‌های آرد استفاده می‌شود، توانایی تولید آرد کامل واقعی را ندارند. او همچنین به ضعف در تدوین استانداردهای مربوط به آرد کامل اشاره می‌کند و معتقد است که باید فرآیند آسیاب‌کردن گندم به گونه‌ای باشد که تمام بخش‌های گندم به آرد تبدیل شود.

 

به گفته سبزیان، نانوایان نیز به دلیل سهولت در استفاده از آرد سفید و پخت نان‌های سفیدتر، تمایل بیشتری به استفاده از این نوع آرد دارند. او تاکید می‌کند که اگر قیمت نان بر اساس کیفیت تعیین شود، نانوایان نیز تمایل بیشتری به صرف زمان و دقت بیشتر در فرآیند تولید نان با کیفیت خواهند داشت. همچنین، استفاده از ماشین‌آلات ویژه برای تولید آرد کامل می‌تواند در افزایش کیفیت نان مؤثر باشد.

 

در برخی شهرها مانند تهران، اصفهان و اراک، چندین شعبه تولید نان کامل وجود دارد که نان با کیفیت بالاتری ارائه می‌دهند و مردم نیز حاضرند برای آن هزینه بیشتری پرداخت کنند. اما همچنان مدیریت قیمت‌گذاری و مانع‌تراشی‌های مربوط به آن از چالش‌های اصلی تولید نان با کیفیت در کشور به شمار می‌رود.

 

یکی از مشکلات اساسی در زمینه تولید نان با کیفیت، سیستم قیمت‌گذاری فعلی است. سبزیان می‌گوید: «مردم برای نان بی‌کیفیت بهای بالا پرداخت نمی‌کنند و تا زمانی که قیمت‌گذاری آزاد نشود، نمی‌توان انتظار داشت که کیفیت نان بهبود یابد.» او بر این باور است که سیستم فعلی قیمت‌گذاری که دولت برای نان و آرد تعیین کرده، موجب کاهش کیفیت نان شده و اتحادیه‌های نانوایی و انجمن‌های آرد با مشاوره‌های نادرست، مسیر این صنعت را منحرف کرده‌اند.

 

این کارشناس تاکید می‌کند که تولیدکنندگان نان باید در سیستم قیمت‌گذاری نقش بیشتری ایفا کنند و تا زمانی که کیفیت نان به صورت واقعی ارزیابی و قیمت‌گذاری نشود، نمی‌توان انتظار داشت که نان با کیفیت به دست مصرف‌کنندگان برسد.

 

با توجه به چالش‌های موجود در زمینه تولید نان با کیفیت در کشور، به نظر می‌رسد که اصلاح سیستم قیمت‌گذاری و حمایت از تولید نان کامل و سبوس‌دار می‌تواند بهبود قابل توجهی در کیفیت نان‌های مصرفی مردم به همراه داشته باشد. همچنین، ارتقای آگاهی عمومی در مورد فواید نان کامل و تشویق نانوایان به تولید نان با کیفیت از طریق سیستم‌های حمایتی و تنظیم قیمت مناسب، گام‌های مهمی در این راستا خواهند بود.