بر اساس سند چشمانداز 20 ساله کشور در افق 1404 هجری شمسی ایران تا 12 سال آینده باید جایگاه نخست منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در همه زمینهها از جمله بخش کشاورزی به دست آورد.
در این راستا خبرگزاری فارس طی سلسله گزارشهایی قصد دارد وضعیت کشاورزی ایران با کشورهای منطقه را بررسی میِکند تا با روشن شدن جایگاه فعلی کشاورزی ایران در مدت باقیمانده چشمانداز، لزوم برنامهریزی مناسب از سوی مسئولان برای تحقق اهداف برنامه را یادآور شود.
*وضعیت تولید محصول جو ایران در مقایسه با کشورهای منطقه
تولید این محصول برای کشور از آنجایی که برای تغذیه دام استفاده میشود بسیار حایز اهمیت است، قیمت تمام شده محصولات پروتئینی مانند گوشت و مرغ ارتباط مستقیم با قیمت این محصول دارند، 70 درصد قیمت محصولات پروتئینی مربوط به قیمت علوفه است.
نوسان شدید قیمت مرغ که تا حدود 9 هزار تومان در هر کیلو رسید و قیمت گوشت که به کیلویی 25 هزارتومان رسیده و قصد پایین آمدن ندارد با عدم تامین علوفه مرتبط بود.
*ایران
به گزارش فارس، تولید جو کشور در سال جاری 3 میلیون و 400 هزار تن است که نسبت به سال گذشته که 2 میلیون و 900 هزار تن بود، 17.24 درصد افزایش داشته است.
سطح زیرکشت آن در کشور یک میلیون و 675 هزار هکتار است که نسبت به سال گذشته با افزایش حدود 4.7 درصدی مواجه بوده است.
بیشترین تولید جو کشور طی 10 سال گذشته در سال 2009 با تولید 3 میلیون و 446 هزار تن بوده است.
کمترین تولید کشور طی 10 سال گذشته در سال 2008 به دلیل خشکسالی بوده است.
مساحت زیادی از سطح زیر کشت جو در کشور دیم است و بنابر این تولید محصول تابعی از خشکسالی و ترسالی است.
جو محصولی است که در کشور برای تغذیه دام استفاده میشود و سالانه علاوه بر مصرف تولید داخل حدود یک میلیون تن وارد کشور میشود، مصرف دام کشور از این محصول سالانه 4 میلیون و 200 هزار تن است .
ایران جایگاه 14 تولید جو در دنیا را دارد، اما در بین کشورهای منطقه بعد از کشورهای روسیه، اوکراین و ترکیه قرار گرفته است.
این میزان واردات جو در حالی انجام میشود که قابلیت کشت این محصول در اکثر زمینهای کشور وجود دارد، جو ذاتا محصولی مقاوم به خشکی و شوری است و در سالهای گذشته هم ارقام مناسبتری اصلاح و معرفی شده است.
جو محصولی با نیاز آبی کمتر است و در بسیاری از مناطق کشور به صورت دیم هم به عمل میآید.
عدم رعایت الگوی کشت یکی از مشکلات اساسی کشاورزی کشور است که ریشه آن در سیاستهای نامناسب خرید تضمینی، نوسان زیاد قیمت محصول و نهاده، عدم آگاهی کشاورزی از قیمت محصول و نهاده قبل از کشت و عدم تناسب قیمت محصولات استراتژیک با محصولات تفننی مانند خربزه و هندوانه نهفته است.
برخی کارشناسان معتقدند اصرار در خودکفایی گندم طی سالهای گذشته مانع از توسعه کشت و تولید برخی محصولاتی مانند جو شده که در شرایط تقریبا یکسان تولید با گندم دارد.
سطح زیر کشت جو در کشور در سال 1990 حدود 2 میلیون و 628 هزار هکتار بوده که در سال جاری به یک میلیون و 675 هزار هکتار کاهش یافته است.
*روسیه
میزان تولید جو در روسیه 14 میلیون تن است که حتی طی 10 سال گذشته تولید 23 میلیون تن را نیز تجربه کرده است. کشور روسیه سالانه 12میلیون و 900 هزار تن از این تولید را به مصرف داخلی و بقیه را صادر میکند که بیشترین صادرات این کشور در 10 سال گذشته مربوط به سال 2008 به میزان 3 میلیون و 444 هزار تن است.
* اکراین
این کشور سالانه 2 میلیون و 200 هزار تن از تولید 6 میلیون و 700 هزار تنی خود را صادر میکند و بقیه مصرف داخلی دارد.
بیشترین صادرات این کشور طی 10 سال گذشته 6 میلیون و 371 هزار تن در سال 2008 بوده است.
* ترکیه
کشور ترکیه سالانه 5 میلیون و 500 هزار تن تولید جو دارد که بیشترین میزان تولید این کشور طی 10 سال گذشته در سال 2005 حدود 7 میلیون و 600 هزار تن بوده است.
نیاز داخلی این کشور به این محصول سالانه 5 میلیون و 800 هزار تن بوده است که بقیه آن صادر میشود.
*تولید در سایر کشورها
تولید جو در سایر کشورها مانند چین 2 میلیون و 600 هزار تن، قزاقستان یک میلیون و 500 هزارتن، هندوستان یک میلیون و 610 هزار تن، افغانستان 400 هزار تن، آذربایجان 600 هزار تن، مصر 160 هزار تن، عراق 500 هزار تن، ژاپن 180 هزار تن،پاکستان 365 هزار تن، ازبکستان 240 هزارتن و سوریه 800 هزار تن است.
*10 کشور نخست تولید کننده جو در دنیا
10 کشور نخست تولید کننده جو دنیا به ترتیب آلمان ،اوکراین، روسیه، اسپانیا، کانادا، استرالیا،ترکیه، انگلیس و ایالات متحده آمریکا هستند که در مجموع 123 میلیون و 700 هزار تن جو تولید میکنند.
اگرچه این محصول در اکثر کشورها به تغذیه دام میرسد اما درکشور آلمان و انگلیس و برخی کشورهای دیگر بخش اعظم آن به ویژه جو دو ردیفه برای تولید مشروبات الکلی آبجو و ویسکی استفاده میشود.
فارس