سالهای دور بوی نان تنوری در گوشه روستا تا آن طرف روستا میپیچید و مشام هر رهگذری را نوازش میکرد، شیرینی خربزه مشهدی آنقدر زیاد بود که شاید خوردن یک قاچ آن نیز بسیار سخت بود و یا بوی معرکه گلها که از چند متری احساس میشد.
سالهاست که از بوی دلاویز گلها، عطرو طعم میوهها و بوی خوش نان روستاها خبری نیست، تقریبا همه این باور را دارند که میوهها در گذشته خوشمزهتر از اکنون بوده است، یعنی طعم و مزه بهتری داشتهاند.
*تولید میوه خارج از فصل
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی میگوید: «اگر میوه یا گل در خارج از فصل خود رشد کند، طعم و مزه آن تغییر میکند.»
هر گیاهی در یک شرایط آب و هوایی رشد میکند و به همین دلیل به گیاهان گرمسیری، سردسیری، معتدله تقسیمبندی میشوند.
برخی از اینها بهاره و برخی پاییزه هستند، یعنی خداوند این گیاهان را طوری خلق کرده است که در شرایط طبیعی در شرایط مخصوص خودشان رشد میکنند.
طی سالهای گذشته بشر بنابه شرایطی از قبیل، نیاز به غذای بیشتر، نیاز به غذا در خارج از فصل و استفاده از غذا به عنوان کالای تجارت جهانی، محصولات کشاورزی را در خارج از فصل خود تولید کرد.
کشتهای گلخانهای یکی از مواردی است که بشر توانسته است یک گیاه مثلا گرمسیری را در زمستان سرد و یا بالعکس تولید کند و همه اینها در طعم و مزه این محصولات تاثیر داشته است.
یک کشاورز میگوید: 15 سال پیش اگر یک خربزه را قاچ میکردی، از شدت شیرینی کامل شکسته میشد و به هنگام خوردن طعم و شیرینی خاص آن حنجره را اذیت میکرد، اما دیگر خبری از این طعمها نیست و آن مزه کاملا از ذهنها رفته و فراموش شده است.
* دستکاری ژنتیکی و بیطعم شدن میوهها
یک کارشناس اصلاح نباتات میگوید: «دستکاریهای ژنتیکی که سالهای گذشته درگیاهان انجام شده به از بین رفتن طعم و مزه محصولات کشاورزی بیشتر کمک کرده است».
ابراهیم مرادزاده میگوید: تلاش شده است گیاهانی مقاوم به شرایط نامتعادل و در عین حال با عملکرد بالا اصلاح میشود که در برخی موارد طعم و مزه اصلی میوه در کنار تغییرات ژنتیکی حفظ نشده است.
نیاز روز افزون بشری به غدا باعث شده اصلاحگران ژنتیکی تامین غذایی آینده را در تولید ارقام پرمحصول ببینند.
بر اساس گزارش فائو (سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد) برای تامین نیاز غذایی جمعیت 9 میلیارد نفری 40 سال آینده بیش از 90 درصد به توسعه ارقام مقاوم و پرمحصول حاصل از دستکاری ژنتیکی وابسته خواهیم بود.
*آیا کود و سم در طعم میوه موثر است؟
البته در این میان برخی معتقدند استفاده بیش از حد کود و سم در از بین رفتن طعم و مزه میوه و محصولات کشاورزی موثر بوده است.
در سالهای گذشته، نیاز به غذای فراوان استفاده از کود و سم را در بخش کشاورزی بیشتر کرده است.
کارشناسان میگویند: استفاده از یک کیلوگرم کود مناسب تولید محصول را 10 کیلوگرم افزایش میدهد.
اما استفاده بیرویه از این نهاده نیز برای سلامتی محصول و به گفته برخی کارشناسان در از بین بردن طعم و مزه آنها موثر بوده است.
اگر یک عدد گوجهفرنگی را از وسط دو نیم کنی در بسیاری موارد سفیدی در قطر آن دیده میشود که در حالت معمولی معمولا کمتر از یک سانتیمتر است، اما امروزه به دلیل استفاده زیاد کود ازته از سر تا ته محصول ادامه مییابد.
همچنین 35 درصد محصولات کشاورزی به واسطه آفات و بیماریها از بین میرود که کشاورزان برای جلوگیری از بین رفتن محصول بیشتر به استفاده بیشتر از سموم کشاورزی روی میآورند و همه اینها به گفته کارشناسان در طعم و مزه محصول تاثیرگذار است.
از طرفی نگه داری میوه مانند سیب و پرتقال در سردخانه برای مصرف شب عید باعث افت کیفی و مزه آن میشود، در حالی که در گذشته بیشتر میوهها به صورت تازهخوری مصرف می شد.