شنیده اید که می گویند نان گندم چاق تان می کند؟ یا بعضی ها معتقدند مصرف
کلسیم باعث سکته قلبی می شود؟ وقتی علم دائم در حال تغییر است، پس نباید
تعجب کنیم که حقایق عین الاکلنگ مدام این طرف و آن طرف شوند! به همین دلیل
سراغ ۹ خرافه ای رفتیم که شاید به گوش شما هم خورده باشد؛ ببینیم کدام یک
از این باورهای عمومی و خرافه ها واقعی هستند؟!
خرافه شماره یک:
پاکسازی روده ها باعث دفع سموم بدن می شود
واقعیت:
اواخر دهه ۱۸۰۰ میلادی، پزشکان اعتقاد داشتند یبوست باعث سفت شدن مدفوع در
روده ها می شود، مانع از جذب مواد مغذی شده و خطر بروز بیماری را افزایش
می دهد.
برای حل این مشکل، آنها پاکسازی روده را تجویز می کردند.
البته مقاله ای که در مجله موسسه پزشکی آمریکا در سال ۱۹۱۹ چاپ شد، اعلام
کرد پاکسازی روده لزومی ندارد و حتی خطرناک است و این کار از مد افتاد. با
اینکه این شیوه هیچ مزیت اثبات شده ای ندارد اما چند دهه پیش دوباره باب
شد. دکتر کوک، یک متخصص تغذیه در تورنتو می گوید: «بدن هر ۲۴ ساعت یک بار،
هر ۷ روز هفته، از طریق کبد، کلیه ها، روده بزرگ، تعریق و تبخیر تنفسی خود
را پاکسازی می کند. اما هیچ مطالعه اثبات شده ای وجود ندارد که امکان
پاکسازی بدن از خوراکی ها، پسماند آفت کش ها، کافئین، فلزات سنگین و سایر
آلودگی های محیط زیست را تایید کند.» البته یک راه بهتر و ساده تر برای پاک
سازی بدن وجود دارد: خوراکی های پاک بخورید! غذاهای فراوری شده مثل نان
سفید، انواع ژامبون، سوسیس و سایر فرآورده های گوشتی سرد، فست فود و البته
شکلات و آبنبات را از رژیم غذایی تان حذف کنید. در عوض بچسبید به سبزی ها،
میوه ها،غلات کامل، حبوبات، آجیل و ماهی.
خرافه شماره ۲:
سویا باعث سرطان سینه می شود
واقعیت:
به گفته جین لامانتیا، متخصص تغذیه و نویسنده کتاب «راهنمای تغذیه درمانی
سرطان» این باور از آنجا نشات گرفته که گفته می شود سویا حاوی استروژن
گیاهی است. از آنجا که در فرد ناقل سرطان سینه از نوع دارای گیرنده استروژن
سویا به عنوان یک تحریک کننده سرطان سینه فرض شده است. البته ۴ تحقیق بزرگ
که توسط پژوهشگران در چین و ایالات متحده انجام و سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ منتشر
شد، نشان داد سویا هیچ تاثیری در میزان مرگ و میر بیماران مبتلا به سرطان
سینه نداشته. به گفته لامانتیا، استروژن سویا جایگزین استروژن انسانی در
بدن می شود اما از آنجا که استروژن سویا از استروژن انسانی ضعیف تر است،
بروز سرطان سینه نسبت به زمانی که سویا در رژیم غذایی نباشد، کمتر خواهد
بود. اگر توفو (پنیر تهیه شده از پروتئین سویا) یا لوبیای سویا را ترجیح می
دهید، خیلی هم ایده خوبی است و به سلامت تان کمک می شود. حتی متخصصان مصرف
۳ وعده سویا و فرآورده های آن را در روز توصیه می کنند. هر وعده می تواند
نصف یک پیمانه سویا باشد.
خرافه شماره ۳:
نمک دریایی سالم تر از نمک معمولی است
واقعیت:
از آنجا که نمک دریایی فقط کمی فرآوری می شود، به اشتباه به عنوان یک
انتخاب سالم تر میان مردم جا باز کرده است. در مطالعه ای که در موسسه قلب
ایالات متحده انجام شده، ۶۱ درصد شرکت کنندگان در این پژوهش اعلام کرده اند
که نمک دریایی سدیم کمتری نسبت به نمک معمولی دارد اما این باور درست نیست
و هر دو نوع نمک به یک اندازه سدیم دارند. بعضی از مردم هم فکر می کنند
نمک دریایی کمتر توصیه می شود و برای همین بهتر است اما این باور اصلاً
علمی نیست! آشپزها نمک دریایی را دوست دارند چون بافتی ترد و طعمی قوی تر
به غذا می دهد و حاوی مقدار بسیار کمی مواد معدنی است. البته سدیم موجود در
نمک دریایی، در صورت استفاده بیش از حد مصرف، حتماً به سلامت قلب آسیب می
رساند و مواد معدنی اش هم آنقدر نیست که بتواند تاثیر مثبتی بر سلامت فرد
داشته باشد. در کل یادتان باشد مصرف سدیم شما نباید روزانه بیش از ۲ هزار
۳۰۰ میلی گرم (شامل نمک موجود در غذاهای آماده و...) باشد.
خرافه شماره ۴:
گندم چاق تان می کند
واقعیت:
کتاب ویلیام دیویس که در سال ۲۰۱۲ با نام «شکم گندمی» نوشته شده، در آن
گندم را مقصر چاقی و بسیاری دیگر از بیماری های زمینه ای می داند، در رواج
این خرافه تاثیر زیادی داشته است. به عقیده رزی شوارتز، یکی از متخصصان
تغذیه تورنتو، افرادی که زیاد آرد سفید و فرآوری شده گندم را (در غذاهایی
مثل نان سفید یا ماکارونی) مصرف می کنند، چاق می شوند. اگر این افراد مقدار
مصرف غذاهای فرآوری شده را کاهش دهند و از رژیم غذایی متعادل تری پیروی
کنند، وزن شان کم خواهد شد. شوارتز می گوید: «البته این موضوع به دلیل گندم
نیست؛ به این دلیل است که حجم کلی غذای شان را افزایش داده و تعادل رژیم
غذایی شان را به هم ریخته اند.» گلوریا شانگ که یک متخصص تغذیه است، می
گوید: «من تا به حال ندیده ام که هیچ تحقیقی توانسته باشد گندم را مقصر
چاقی بداند یا از یک رژیم بدون گندم برای کاهش وزن دفاع کند.»
کاهش
وزن در صورتی اتفاق می افتد که فعالیت فیزیکی افزایش و میزان کالری دریافتی
کاهش یابد. جایگزین کردن گندم سفید (فرآوری شده) یا گندم کامل فقط به شما
کمک می کند فیبر مورد نیاز بدن تان تامین شده، زودتر احساس سیری کنید و
کمتر غذا بخورید.
خرافه شماره ۵:
روزانه به ۸ لیوان آب نیاز داریم
واقعیت:
آب رسانی برای سالم ماندن بدن ضروری است، به خصوص در مواقع تابش آفتاب
تابستان. اما نوشیدن ۸ لیوان آب در روز ـ مقدار آبی که براساس نیاز بیماران
بستری در بیمارستان که نیاز به تزریق وریدی مایعات داشته اند، محاسبه شده ـ
نمی تواند برای هر فردی مناسب باشد.
به گفته دکتر شانگ، نیاز هر
فرد به آب به محیط اطراف، میزان فعالیت و سلامت عمومی اش بستگی دارد. مثلاً
شما فرد فعالی هستید یا قدتان بلند است یا محیط بیرون مرطوب است. محققان
یک موسسه دارویی وابسته به ایالات متحده اعلام کرده اند مقدار آب مورد نیاز
آقایان روزانه ۱۳ لیوان و برای خانم ها ۹ لیوان است که این تعداد لیوان،
فقط برای آب نیست و می تواند هر نوع مایع دیگری را شامل شود. غذا هم در این
تعداد لیوان نوشیدنی حساب می شود؛ چرا که غذاها ۲۰ تا ۲۵ درصد مایع مورد
نیاز بدن را تامین می کنند اما از آنجا که نمی توانید مقدار مایع موجود در
هر خوراکی و نوشیدنی مصرفی تان را اندازه بگیرید بهتر است به رنگ ادرارتان
دقت کنید. شما باید به اندازه ای مایعات بنوشید که احساس تشنگی نداشته
باشید و رنگ ادرارتان زرد کمرنگ باشد.
خرافه شماره ۶:
حذف گلوتن از رژیم غذایی به لاغر شدن تان کمک می کند
واقعیت:
از وقتی بیماری سلیاک شناخته تر شد، گلوتن در معرض اتهام قرار گرفت. رژیم
های بدون گلوتن برای افراد حساسیت دارند، لازم است اما خیلی ها به اشتباه
فکر می کند که رژیم بدون گلوتن باعث لاغری می شود. برای افراد مبتلا به
بیماری سلیاک یا کسانی که به گلوتن حساسیت دارند، مصرف غذاهای گلوتن دار که
با گندم، چاودار یا جو منجر به بروز علائمی مثل کم خونی، مشکلات معده ـ
روده ای و حساسیت پوستی می شود اما افرادی که با گلوتن مشکل ندارند، با
خوردن همین خوراک ها از منابع غذایی خوبی مثل ویتامین های گروه B، ویتامین
E، منیزیم، آهن، فیبر و آنتی اکسیدان ها بهرمند می شوند که همه این مواد
برای پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری ها و نیز سالم ماندن بدن لازم است
به علاوه، بسیاری از محصولات بدون گلوتن، کالری شان بیشتر از انواع گلوتن
دارشان است.
خرافه شماره ۷:
سبزی ها و میوه های یخ زده مواد مغذی کمتری نسبت به تازه شان دارند
واقعیت:
آنقدر در گوشت مان خوانده اند که غذاهای بسته بندی و فرآوری شده نخورید که
خیلی ها از محصولات منجمد رویگردان شده اند. البته در این مورد، تنها کاری
که روی میوه ها و سبزیجات منجمد باید انجام گیرد، شستن، خرد و فریز کردن
است تا میوه و سبزی خراب نشود. براساس مطالب منتشر شده در مجله علم غذا و
کشاورزی، میوه ها و سبزی های تازه معمولاً زودتر از فریز شده ها مواد مغذی
خود را از دست می دهند. به گفته پژوهشگران گیاهان به محض جدا شدن از درخت
مادر در معرض از دست دادن مواد مغذی شان قرار می گیرند. سبزی های منجمد
صنعتی، بعد از چیده شدن، در عرض چند ساعت فریز می شوند و به همین دلیل مواد
مغذی شان حفظ می شود. بنابراین وقتی محصولات منجمد می خرید، برچسب روی
آنها را حتماً مطالعه کرده و محصولی را انتخاب کنید که شکر، چربی و نمک به
آن اضافه نشده است.
خرافه شماره ۸:
غذا نخوردن بعد از ساعت ۷:۳۰ شب به لاغری کمک می کند
واقعیت:
چنین روشی مزیت خاصی نسبت به روش های دیگر ندارد چون شما اگر پرخوری کنید،
قطعاً چاق می شوید و این ربطی به ساعت غذا خوردن ندارد! متخصصان هم هنوز
نتوانسته اند هیچ ریشه ای برای این باور پیدا کنند و از لحاظ منطقی هم
دلیلی برای درست بودنش وجود ندارد. علاوه بر اینکه عملی کردن چنین کاری سخت
است، متخصصان تغذیه نیز معتقدند بین وعده ها و میان وعده های روزانه نباید
بیشتر از ۴ ساعت فاصله وجود داشته باشد. به این ترتیب وقتی به منزل می
رسید آنقدر گرسنه نیستید که تمام فاصله عصر تا شب را مشغول خوراکی خوردن
باشید! اگر شام مختصری که می خورید، سیرتان نمی کند، به جای خوردن تنقلات،
یک عدد میوه، یک کاسه ماست یا یک کاسه کوچک غلات کامل با شیر میل کنید.
یادتان باشد وقت هایی که تمرکز ندارید، مثلاً موقع تلویزیون دیدن، چیزی
نخورید.
خرافه شماره ۹:
مصرف بیش از حد قند باعث دیابت می شود
واقعیت:
این یکی خرافه نیست؛ بلکه واقعیتی است که زیادی به زبان ساده بیان شده
است. اصولاً به مبتلایان دیابت توصیه می شود مصرف قندشان را محدود کنند و
شاید به همین دلیل باشد که قند به عنوان عامل این بیماری شناخته شده است.
در واقع، علت بروز دیابت کمی پیچیده تر است. بعضی عوامل خطرساز مثل چاقی،
بی تحرکی و داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری از جمله علل ابتلا به
دیابت است. البته افراد دچار فشارخون بالا و چربی خون بالا هم در معرض خطر
هستند. با اینکه با خوردن قند زیاد به دیابت مبتلا نخواهید شد، اما محدود
کردن مصرف شیرینی ها برای سلامت هر کسی مهم است. با اینکه افراد دیابتی
باید رژیم غذایی شان را بهبود بخشند و قند کمتر مصرف کنند، اما استفاده از
غلات کامل به جای غلات تصفیه شده، انتخاب وعده های غذایی متعادل و نوشیدن
آب به عنوان اصلی ترین نوشیدنی هم برای این افراد بسیار کمک کننده خواهد
بود.
سیب سبز