زمانی که حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس‌جمهوری در ابتدای سال جاری در وزارت نیرو حضور یافت، پیامش این بود که وضعیت آب در شرایط مناسبی قرار ندارد و باید تدابیر ویژه‌ای برای پیشگیری از افزایش مصرف اتخاذ کرد، اگرچه بخش عمده صرفه جویی در گرو مدیریت مصرف از سوی جامعه خواهد بود.
موضوع بحران آب اکنون به قدری در کشور شدت گرفته که صرفه جویی و مدیریت بهینه مصرف و چگونگی اتخاذ راهکارهای مناسب برای ترغیب مصرف کنندگان به مصرف صحیح، جدا از نشست‌های مربوط به آن در دستگاه‌های مربوطه و اقتصادی، در جلسات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز مورد تاکید قرار می‌گیرد که این امر نشانگر اهمیت نقش این ماده حیاتی بر سایر بخش هاست به گونه‌ای که از عالی ترین مسئولان تا میانی ترین آنها بر صرفه جویی و رعایت الگوی مصرف تاکید می‌کنند.
متاسفانه براساس آمارهای اعلامی، مصرف آب تهران روز جمعه نوزدهم اردیبهشت ماه سال جاری رکورد زد و به 2 میلیون و992 هزار مترمکعب رسید که یک ثبت جدید در مصرف از ابتدای سال جاری تاکنون به حساب می‌آید.به گونه‌ای که این میزان مصرف در مقایسه با روز پیش از آن (پنجشنبه) 76 هزار مترمکعب و درقیاس با روز مشابه پارسال هشت درصد افزایش داشت و در حال حاضر جمع مصرف آب در تهران از ابتدای سال جاری تاکنون به 127 میلیون و 144 هزار مترمکعب رسیده است.البته این افزایش مصرف در حالی است که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری در سیزدهمین جلسه شورای عالی آب به صراحت بر اهمیت و محدودیت‌های منابع آب تاکید کرده و گفته است که موضوع کمبود آب یکی از مسائل پراهمیت کشور است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن عبور کرد.وی تصریح کرده که برخی استان‌های کشور با بحران و محدودیت‌های بیشتری در بخش آب روبه‌رو هستند که باید ضمن در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، برنامه ریزی لازم را برای رفع این مشکلات انجام داد.
البته حمید چیت چیان، وزیر نیرو نیز با تاکید بر اینکه بحران آب به مرحله حاد رسیده است، تصریح کرده که کشور بیش از 80 درصد منابع آب تجدیدپذیر را استفاده می‌کند و این باعث شده تا در مرحله بحران آبی قرار گیریم.هشدارهای مسئولان باز هم ادامه دارد تا جایی که سیدحسین هاشمی، استاندار تهران از جیره بندی آب خبر داده و گفته است: یکی از مشکلات اساسی در سال جاری آب شرب تهران است و اگر شهروندان 20 درصد صرفه جویی نکنند قطعاً با قطعی آب و جیره بندی مواجه خواهیم شد. مهدی چمران رئیس شورای عالی استان‌ها نیز با تاکید براینکه میزان ذخایر آب در تهران نگران کننده است و تابستان با مشکل روبه‌رو خواهیم بود، تصریح می‌کند که اگر به همین طریق حرکت کنیم، قطعا در تابستان با مشکل روبه‌رو خواهیم بود.
در کنار هشدارهای مسئولان دارای ارتباط غیرمستقیم با این بخش، مدیران دارای ارتباط مستقیم با بخش آب از جمله محمد پرورش مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با اشاره به اینکه شهر تهران در سال جاری به تولید یک میلیارد و 350 میلیون متر مکعب آب نیاز دارد، گفته است با صرفه جویی 20 درصدی می‌توان از تابستان امسال بدون مشکل عبور کرد.از سوی دیگر خسرو ارتقایی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران نیز با بیان آنکه میزان ورودی آب سدهای تهران در بحرانی ترین شرایط 46 سال گذشته قرار دارد، افزود: وضعیت تهران امسال در مقایسه با سال 80 نیز که سال کم بارانی بود، بدتر است به طوری که رکورد کم آبی در این کلانشهر زده شده است.وی با بیان اینکه حجم ذخایر پنج سد تامین کننده آب تهران در زمان کنونی 534 میلیون مترمکعب است، افزود: حجم ذخایر سدهای تهران در زمان مشابه پارسال 760 میلیون مترمکعب بود که این امر نشان از کاهش 226 میلیون مترمکعبی در مقایسه با زمان مشابه پارسال دارد.به هر حال هشدارها نشانگر آن است مسئولان تا جایی که امکان دارد بنا دارند تا از مردم کمک بگیرند و مصرف را مدیریت نمایند ولی از سوی دیگر اگر این همکاری‌ها یکسویه باشد تنها گزینه روی میز جیره بندی و قطعی آب خواهد بود.جا دارد شهروندان نگاه ویژه‌ای به موضوع صرفه جویی و مدیریت آب داشته باشند و بی توجهی به این مساله گاه اثرات غیر قابل جبرانی را برای کشور خواهد داشت اگرچه صرفه جویی 20 درصدی در مصرف که در سرانه هر فرد رقم ناچیزی است، می‌تواند مسیر بحران را عوض کند.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که آب مایه حیات و عامل و محرک اصلی فعالیت‌های کشاورزی به شمار می رود و 70 درصد آب مصرفی جهان به آبیاری اختصاص می یابد. بسیاری از کشورها بخصوص کشورهایی که در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند برای تولید محصولات کشاورزی به آب نیاز دارند و بیش از 90 درصد تولیدات زراعی و باغی کشور ما نیز حاصل کشت آبی است و در واقع آب محور توسعه کشاورزی است. منابع آب تجدیدشونده کشور 130 میلیارد مترمکعب است و از 5/89 میلیارد مترمکعب آب استحصال شده در کشور 83 میلیارد آن در بخش کشاورزی مصرف می گردد (5/93 درصد) و به‌رغم محدودیت شدید منابع آب بهره وری و کارآیی استفاده ازاین منابع بسیار پایین است. بخش کشاورزی درآینده باید ضمن مصرف آب کمتر تولید بیشتری را عرضه نماید.
مهدی جاویدپور
سردبیر اقتصادی فودنا
