به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌شرقی ۴۰ درصد صادرات شیرینی و شکلات کشور در اختیار این استان بوده و پس از استان تهران در زمینه واحدهای صادراتی نمونه و ملی در رتبه دوم قرار دارد.حسین نجاتی با اعلام اینکه ۳۰ درصد صنایع غذایی کشور در آذربایجان‌شرقی فعال هستند، گفت: حدود ۱۳۰ هزار نفر در این واحدها اشتغال دارند.
وی با اشاره به سهم قابل‌توجه واحدهای شیرینی و شکلات استان در انتخاب واحدهای نمونه صادراتی کشور، یادآوری کرد: یکی از واحدهای تولیدی آذربایجان‌شرقی در حوزه صنایع غذایی سه سال متوالی به‌عنوان واحد نمونه ملی انتخاب شده است.وی ادامه داد: در بیست و چهارمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی هم از شرکت‌های شرکت صنعتی داداش برادر و شونیز به‌عنوان صادرکننده ممتاز کشوری و گروه صنعتی نجاتی آناتا به‌عنوان صادرکنندگان نمونه ملی تجلیل شد.در همین حال رئیس انجمن صنایع غذایی آذربایجان‌شرقی نیز با انتقاد از وضعیت موجود، اظهار کرد: در کشور بیش از نیاز بازار مصرف واحدهای تولیدی صنایع غذایی راه‌اندازی شده و به دلیل نبود بازار بسیاری از آنها تعطیل شده‌اند.
یونس ژائله با تاکید بر اینکه با تدوین نقشه راه باید زنجیره تولید و عرضه از مزرعه تا قفسه را مدیریت تامین کنیم، اضافه کرد: بعضی واحدها محصولات بسیار باکیفیتی دارند که به دلیل عدم دسترسی به بازارهای جهانی و ناآگاهی از علوم بازاریابی و تبلیغات دچار بحران شده‌اند.وی گفت: ما باید هدفمند حرکت و به‌عنوان انجمن‌های صنفی دولت را وادار به بسترسازی‌های مورد نیاز کنیم.ژائله با بیان اینکه بسیاری از ماشین‌آلات واحدهای صنایع غذایی فرسوده و نیازمند نوسازی هستند، اظهار کرد: در استان‌های دیگر شاهد سرمایه‌گذاری‌های کلان در این زمینه هستیم، در حالی که در استان ما کم‌توجهی شده است.
وی با اشاره به ارزآوری ۶۰۰ میلیون دلاری صنعت شیرینی و شکلات کشور، یادآوری کرد: سهم مهمی از صادرات این محصولات متعلق به واحدهای اقتصادی استان است و باید متناسب با این سهم حمایت شوند.این فعال اقتصادی گفت: دولت به فکر بازگشت ارز به کشور است و بخش خصوصی ارز حاصل از صادرات را برای تامین مواد خام موردنیاز خود به کشور برمی‌گرداند ولی نگران آن است که رانت ایجاد شود.ژائله اظهار کرد: سرمایه بخش خصوصی در ماه‌های اخیر به یک‌سوم تنزل یافته است و انتظار می‌رود که در شرایط سخت اقتصادی، دولت با در نظر گرفتن معافیت‌های مالیاتی از تولیدکنندگان حمایت و از فشارهای وارده بر بخش خصوصی بکاهد.مدیرعامل یک شرکت صادراتی شکلات هم عمده مشکل کنونی را پیمان‌سپاری ارزی اعلام کرد و گفت: به‌صورت مستقیم نمی‌توانیم صادر کنیم و تولیدات خود را توسط واسطه‌ها به بازارهای جهانی می‌رسانیم.
علی سالک نجاتی با بیان اینکه در زمینه برگشت ارز حاصل از صادرات هم مشکلاتی وجود دارد، گفت: محدودیت ارزی تداوم فعالیت ما را با مشکل مواجه می‌کند.براساس این گزارش، در گذشته بسته‌بندی و تنوع تولید به‌عنوان مزیت رقابتی و امکان گزینش‌های متعدد برای علاقه‌مندان شیرینی و شکلات مطرح می‌شد، اما به‌نظر می‌رسد اکنون برای رسیدن به ارزش‌افزوده مورد نظر باید راهبردهای اقتصاد محور طراحی شود.استانداردسازی و بهبود فرآیندها در تولید محصولی باکیفیت بهتر و هزینه کمتر نقش اصلی دارد و انتظار می‌رود با تثبیت قیمت ارز و رفع مشکلات تبادل بانکی بین‌المللی سهم بیشتری در شیرین کردن کام علاقه‌مندان شیرینی و شکلات در سراسر دنیا داشته باشیم. اکنون شیرینی و شکلات ایرانی به بیش از ۶۰ کشور همچون کشورهای اروپایی و حتی آمریکا صادر می‌شود.