محصولات دستکاریشده ژنتیک (تراریخت) اصطلاحاً به محصولاتی گفته میشود که عموماً با اهداف تجاری ــ مانند پرمحصولی و غیره ــ ژنهای آنها دستکاری شده و تغییر داده میشود. دو دهه است که این محصولات در سطح دنیا تجاری شده و در ایران نیز طی حدود یک دهه ــ بهویژه در حوزه روغنهای گیاهی ــ بهمصرف مردم رسیده است.
نکته قابل توجه این است که با توجه به عمر کوتاه تولید و مصرف، سلامت این محصولات در هالهای از ابهام قرار دارد و تحقیق جامعی درباره اثر مصرف تراریخت بر سلامت انسان و دام صورت نگرفته است؛ ضمن اینکه گزارشهای مهمی وجود دارد که دانشمندان اثراتی مانند سرطانزایی و ناباروری را بر اثر مصرف برخی از گونههای تراریخت بر حیوانات مشاهده کردهاند. این شرایط موجب شده مصرف این محصولات در دنیا و در ایران، سال به سال محدودتر شود؛ بهطوریکه عمده مصرف آنها در دنیا ــ بهجای مصرف انسانی ــ به "خوراک دام" و "تهیه سوختهای زیستی" محدود شده است.
در ایران نیز جدای از صیانت دستگاههای ناظر، کمپینهای مردمی فعالی در این زمینه وجود دارد؛ یکی از این کمپینها، گروه افزون بر 40هزارنفره در تلگرام با محوریت استاد برجسته بیوتکنولوژی پزشکی کشور، علی کرمی، است. وی در این کمپین به پرسشها در خصوص محصولات تراریخت پاسخ میدهد. این استادتمام بیوتکنولوژی در پاسخ به این پرسش که «میوهها و سبزیجات موجود در بازار، مثل پرتقال تامسون، گوجه، بادنجان، فلفل دلمهای، آناناس و نظیر اینها که ظاهر عادی ندارند، تراریخته هستند یا خیر؟» خاطرنشان کرد: خوشبختانه هیچیک از میوهها، صیفیجات و حبوباتی که داخل کشور تولید میشوند تراریخت نیست.
وی افزود: اصولاً کشت تراریخته تا این زمان در ایران ممنوع بوده و اقلام تراریخت همگی وارداتی هستند.
کرمی با اشاره به اقلامی نظیر ذرت، سویا و پنبه وارداتی ادامه داد: مواد اولیه روغنهای نباتی که بخش قابل توجهی از آن وارداتی است نیز از ارقام تراریخت تهیه میشود.
وی در نهایت با بیان اینکه «ممکن است درصد کوچکی از برنج ایرانی بهصورت غیرقانونی تراریخت باشد» اضافه کرد: مطمئن باشید درباره میوهها، صیفیجات و حبوبات، ارقام تراریخت در ایران وجود ندارد.