مدیر کل دفتر هماهنگی صادرات محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی در تشریح دلایل تحقق نیافتن رشد پیشبینی شده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی گفت: از دلایل اصلی آن میتوان عمدتا به کاهش معنیدار و قابلتوجه، تقریبا ۳۵ درصدی صادرات خشکبار در ۱۱ ماه ۹۷ بهعنوان مهمترین اقلام صادراتی بخش کشاورزی و نیز تاثیرگذاری شدید سیاستهای تنظیم بازار داخلی در پایان سال ۱۳۹۷ بر روند صادرات محصولات کشاورزی و غذایی اشاره کرد. وی افزود: افزایش قیمتهای اقلام خشکبار به ویژه پسته در سال ۹۷ بهدلیل کاهش شدید تولید، اگرچه تامین بازارهای صادراتی این محصول را دچار مشکل کرد، اما یکی از نکات مثبت بالا بودن قیمت، کاهش صادرات پسته بهصورت فله بوده است.
محمود بازاری اظهار کرد: رشد ۴۳ درصدی صادرات میوهوترهبار در ۱۱ ماه سال ۹۷ نشاندهنده ظرفیت بالای این گروه برای صادرات است؛ مشروط به اینکه با اجرای سیاستها و ضوابط ابلاغی سازمان توسعه تجارت ایران مبنی بر رعایت بستهبندیهای استاندارد محصول صادراتی، با هدف کاهش ضایعات محصول طی مسیر حمل تا بازار هدف و نیز ارزش افزوده ناشی از اجرای ضوابط بستهبندی تا سطح بازار مصرفکننده نهایی در کشورهای هدف، بتوانیم عایدات ارزی واقعی را از صدور میوهوترهبار کسب کنیم. بازاری در ادامه عنوان کرد: رشد ۱۳ درصدی صادرات شیرینی و شکلات طی ۱۱ماه سال ۹۷ نسبت به مدت مشابه سال ۹۶ اگرچه عملکرد قابل قبولی است، اما با توجه به ظرفیتهای این صنعت و سرمایهگذاریها و فناوریهای جدید، عملکرد فوق میتوانست بسیار بالاتر باشد. به جرات میتوان گفت که صنعت شیرینی و شکلات ایران وارد رتبههای ممتاز جهانی شده و قابلیت آن را دارد تا همسطح کشورهای مطرح دنیا، تولید کمی و کیفی داشته باشد.
وی گفت: افزایش ۱۰ درصدی در ارزش صادرات محصولات صنایع تبدیلی طی ۱۱ ماه ۹۷ نیز بهرغم ظرفیتهای بسیار بالای این بخش برای صادرات همزمان با افزایش نرخ ارز در سال گذشته، متاسفانه بهدلیل مشکلات تولید از جمله افزایش هزینههای حملونقل و بستهبندی محصول صادراتی و نیز ممنوعیتهای دورهای برخی محصولات اصلی این گروه از جمله رب گوجهفرنگی و روغن نباتی موجب کندی صادرات شد. بازاری درخصوص دلایل کاهش صادرات خشکبار اظهار کرد: کاهش ۳۵درصدی ارزش صادرات خشکبار طی ۱۱ ماه ۹۷ نسبت به مدت مشابه سال ۹۶ بهدلیل کاهش شدید پسته در سال گذشته، یکی از مهمترین دلایل کاهش رشد صادرات بخش کشاورزی در سال ۹۷ بوده که نشاندهنده ضرورت توجه و برنامهریزی بیشتر وزارت جهادکشاورزی با تمرکز برحفظ و گسترش تولیدات اصیل و ارزآور این بخش است. بازاری افزود: کاهش ۱۳ درصدی ارزش صادرات محصولات لبنی طی ۱۱ ماه ۹۷ نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۶ نیز که عمدتا بهدلیل مشکلات موجود در زنجیره تامین شیرخام تا تولید فرآوردههای لبنی و ممنوعیت صادرات برخی اقلام از جمله شیر خشک صنعتی و اطفال، کره و پودرآب پنیر بوده، ضرورت هماهنگی و اقدامات مناسب در بخش تولید را دوچندان کرده است.
وی درخصوص پیشبینی چشمانداز صادرات محصولات کشاورزی و غذایی در سال ۹۸ اظهار کرد: با توجه به بازنگریهای زمستان ۹۷ و فروردین ماه سالجاری، سال رونق تولیدات کشاورزی و به تبع آن رشد تولیدات صنایع غذایی مبنی بر مواد خام کشاورزی از محل منابع داخلی است، که میتواند با مدیریت صحیح و برنامهریزی اصولی در بخش تولید و هماهنگی بخش تولید با سازمان توسعه تجارت ایران بهعنوان متولی صادرات کشور و همراستا با اهداف کلان تعیین شده در حوزه کالا و بازارهای هدف، به عملکردهای قابلتوجهی دست یابیم. بازاری افزود: البته تحقق اهداف پیشبینی شده به لحاظ کمی و کیفی نیازمند تامین و اجرای الزامات مورد نیاز در بخشهای مختلف توسط دستاندرکار در بخشهای تولید و پشتیبانی است. از مهمترین عوامل و الزامات مورد نیاز، شفافیت در سیاستهای ارزی و دستورالعملهای صادره در سالجاری است که فضای کسب و کار صادرات بخش کشاورزی و غذایی با انگیزه بیشتر و ابهامات کمتر درخصوص برخی سیاستها بتواند به اهداف تعیین شده نائل شود.
مدیر کل دفتر هماهنگی صادرات محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی یکی دیگر از ضرورتهای این صنعت را شفافیت و ساماندهی هزینههای ضروری و پشتیبانی از صادرات در بخشهای حملونقل داخلی و برونمرزی و بستهبندی و تامین ملزومات مورد نیاز خطوط تولیدی- صادراتی عنوان کرد و گفت: اگرچه نوسانات ارزی تاثیر بسیار زیادی بر تعیین قیمتهای تمام شده این بخشها دارد، لیکن ساماندهی داخلی این بخشها توسط دستگاههای ذیربط بهویژه، تجهیز ناوگانهای حمل ریلی، زمینی، دریایی و هوایی به تجهیزات مناسب حمل محصولات فسادپذیر، تجهیز ناوگان حملونقل یخچالی، تامین مواد و مصالح بستهبندی با کیفیت برای محصولات صادراتی کشاورزی و غذایی بسیار اهمیت دارد. وی افزود: از دیگر الزامات موردنیاز، توسعه ظرفیتهای کمی و کیفی تولیدات در بخش کشاورزی و غذایی و بزرگ شدن مقیاس واحدهای بهرهبرداری بخش تولید و بنگاههای صادراتی است که در سالجاری در قالب مگاپروژههای صادراتی و کنسرسیومهای صادرات در دستور کار سازمان توسعه تجارت ایران است.