طی ماه های اخیر، مرغداران به سبب فروش مرغ زیر قیمت تمام شده زیان چشمگیری را متحمل شدند به طوریکه بسیاری از آنها دیگر تمایلی به ادامه تولید ندارند یا میزان جوجه ریزی واحدهای خود را نسبت به ماه های قبل کاهش داده اند که اگر هر چه سریع تر تمهیداتی برای اصلاح قیمت صورت نگیرد، بدون تردید در ماه های آتی با چالش جدی در بحث تولید و قیمت مرغ روبرو خواهیم شد.
با توجه به آنکه قرار بود ستاد تنظیم بازار در جلسه ۲۰ خرداد با حضور نمایندگان تشکل ها، نرخ مصوب مرغ را اعلام کند، اما بنا به دلایل نامعلوم این جلسه برای بار دوم به تعویق افتاد که ادامه این روند به سبب دلسردی مرغداران در آینده‌ای نه چندان دور، صنعت مرغداری را به ورطه نابودی می کشاند، کما اینکه مرغدارانی که از فروردین به بعد مرغ تولیدی خود را به بازار عرضه کردند، در سال مالی ۹۸ با زیان قابل توجهی روبرو شده اند که در صورت عادی بودن شرایط حداقل در ۲ دوره بعدی جوجه ریزی این زیان جبران می‌شود.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که قیمت واکسن طیور و برخی مکمل‌های خوراکی از جمله لیزین و متیونین در ماه‌های اخیر ۳ تا ۵ برابر شده و نرخ نهاده‌های دامی نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد چشمگیری داشته است که این امر نشان می‌دهد نرخ‌های فعلی جوابگوی هزینه‌های تولید نیست و روز به روز تنها عرصه را برای مرغداران تنگ‌تر می کند. این انتظار می‌رود مسئولان ستاد تنظیم بازار هر چه سریع‌تر نرخ‌های جدید را اعلام کنند تا مشکلی در تولید این محصول استراتژیک اتفاق نیفتد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت تولید، قیمت و زیان تولیدکنندگان صنعت مرغداری و راهکارهای جبران زیان آنها با خبر شویم:
مرغداران همچنان در حاشیه زیان هستند
برومند چهار آیین عضو هیئت مدیره کانون سراسری مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه مرغداران گوشتی همچنان در حاشیه زیان هستند، اظهار کرد: هم اکنون متوسط نرخ هر کیلو مرغ زنده درب مرغداری ۸ هزار و مرغ آماده به طبخ در خرده فروشی‌ها ۱۱ هزار تومان است که با نرخ مصوب خود فاصله معناداری دارد.
وی قیمت واقعی هر کیلو مرغ زنده را ۹ هزار و ۵۰۰ و مرغ آماده به طبخ ۱۴ هزار تومان اعلام کرد و گفت: با توجه به وضعیت کنونی بازار، صنعت مرغ گوشتی از نیمه فروردین به بعد بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان متضرر شده که این رقم برای مرغداران تحمل ناپذیر است.
چهار آیین نبود کنترل بر مدیریت تولید را عامل اصلی زیان مرغداران دانست و افزود: علی رغم آنکه تا پایان برنامه چهارم توسعه، دولت مکلف بود تمامی امور را به بخش خصوصی واگذار کند، اما امور تصدی گری همچنان با دولت است که این امر تولید را با مشکلاتی مواجه کرده است.
عضو هیئت مدیره کانون سراسری مرغداران گوشتی ادامه داد: براساس ماده ۵ قانون انتشار دسترسی آزاد به اطلاعات و ماده ۴ آیین نامه اجرایی قانون تمرکز وظایف بخش کشاورزی، باید آمار و اطلاعات مورد نیاز در اختیار مرغداران قرار گیرد که متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی، تولیدکنندگان را از دسترسی به اطلاعات محروم کرده و در نهایت دخالت‌های بی مورد وزارت جهاد کشاورزی، مازاد تولید و زیان مرغداران را به همراه داشته است.
وی با بیان اینکه مرغ براساس قیمت تمام شده تولید و احتساب ۱۰ درصد سود برای مرغدار باید در بازار عرضه شود، گفت: این در حالی است که ضرر مرغداران در فروش هر کیلو مرغ همچنان استمرار دارد و برای خروج صنعت از حاشیه زیان باید اقداماتی توسط مسئولان دولتی صورت گیرد.
چهار آیین با اشاره به راهکارهای اساسی برای خروج مرغداران از زیان بیان کرد: توزیع مستقیم نهاده‌های مورد نیاز با نرخ مصوب به مرغداران، رفع مشکلات حمل و نقل و تعیین قیمت مصوب برای کرایه حمل و برخورد جدی نهاد‌های نظارتی با متخلفان، مدیریت تولید با انتشار روزانه اطلاعات و امکان دسترسی تمامی مرغداران به آمار و ارقام از جمله اقداماتی است که برای کاهش مازاد تولید و خروج مرغداران از زیان باید صورت گیرد.
وی تعادل میان عرضه و تقاضا را امری ضروری دانست و گفت: با توجه به ازدیاد عرضه در برابر تقاضا باید بخشی از مرغ تولیدی مرغداران با نرخ منطقی توسط پشتیبانی امور دام خریداری شود و تا زمانیکه مدیریتی در اجرای این امر صورت نگیرد، امکان ساماندهی تولید وجود ندارد. این مقام مسئول با اشاره به اینکه لیزین و متونین و سایر نهاده‌های تولید افزایش قیمت چشمگیری در بازار داشته است، بیان کرد: در کمتر از یک‌ماه گذشته قیمت واکسن طیور ۳ برابر و قیمت برخی مکمل‌های خوراک از جمله لیزین و متیونین ۵ برابر رشد داشته که این امر هزینه تمام شده تولید را تحت تاثیر خود قرار داده است.
چهار آیین با اشاره به اینکه نرخ نهاده‌های دامی در بازار بالاست، افزود: هم اکنون هر کیلو کنجاله سویا با نرخ ۴ هزار و ذرت یک هزار و ۷۵۰ تومان در اختیار مرغداران قرار می‌گیرد که با نرخ مصوب فاصله معناداری دارد.
کاهش ۱۰ درصدی جوجه ریزی در خرداد نسبت به ماه‌های قبل/جمع آوری مازاد تولید با نرخ مناسب یک راه برای کاهش زیان مرغداران
عظیم حجت عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به اینکه بازار مرغ تعریفی ندارد، اظهار کرد: اگرچه با پایان ماه مبارک رمضان و آغاز سفر‌ها انتظار بر آن بود تا روند مصرف روبه رشد باشد، اما کماکان میزان عرضه نسبت به تقاضا بالاتر است که این امر مشکلات متعددی برای مرغداران ایجاد کرده است.
وی ازدیاد عرضه در برابر تقاضا و تاخیر در اعلام قیمت‌های جدید مرغ از سوی ستاد تنظیم بازار را دلیل اصلی افت قیمت در بازار اعلام کرد و افزود: تا ۱۵ تیر به سبب عرضه مرغ مربوط به جوجه ریزی اردیبهشت پیش بینی می‌شود که قیمت در همین حد باقی بماند، اما از نیمه دوم تیر به سبب کاهش جوجه ریزی خرداد، قیمت به سمت هزینه تمام شده تولید سوق پیدا می‌کند.
حجت با انتقاد از تعلل در اعلام نرخ مصوب مرغ از سوی ستاد تنظیم بازار بیان کرد: اگرچه قرار بود در ۲۰ خرداد نرخ مصوب مرغ در جلسه ستاد تنظیم بازار اعلام شود، اما به دلایل نامعلوم این جلسه به تعویق افتاد، در حالیکه اعلام هر چه سریع‌تر نرخ مصوب در تعادل میزان عرضه و تقاضا تاثیر بسزایی دارد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه وضعیت بازار نهاده‌های دامی نسبت به هفته‌های اخیر تا حدودی تعدیل شده است، گفت: با وجود کاهش نرخ ذرت و کنجاله سویا، اما قیمت کرایه‌های حمل و نقل بیش از ۲ برابر رشد داشته است که همین امر منجر به افزایش غیر منطقی هزینه‌ها و تنش در پروسه تولید شده است.
وی از کاهش ۱۰ درصدی جوجه ریزی خرداد نسبت به ماه‌های فروردین و اردیبهشت خبر داد و افزود: با وجود افزایش هزینه‌های تولید، تعلل در اعلام نرخ مصوب و زیان چشمگیر در فروش مرغ، مرغداران میزان جوجه ریزی را نسبت به ماه‌های قبل ۱۰ درصد کاهش دادند که تبعات این امر از ۱۵ تیر به بعد در بازار نشان داده می‌شود.
حجت ادامه داد: ماهانه ۱۶۰ هزار تن مرغ در کشور تولید شود که با احتساب زیان یک هزار و ۵۰۰ تومانی در فروش هر کیلو مرغ طی سه ماه اخیر، مرغداران زیان قابل توجهی را متحمل شدند که در صورت عادی بودن شرایط حداقل ۲ دوره زمان نیاز است تا زیان مرغداران جبران شود.
عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی تسریع در جمع آوری مازاد مرغ تولیدی را امری ضروری دانست و گفت:دولت مازاد مرغ تولیدی را به عنوان ذخایر استراتژیک هر چه سریع‌تر باید از بازار جمع آوری کند چرا که این امر در ثبات قیمت مرغ تا پایان سال تاثیر بسزایی دارد.
وی در پایان تصریح کرد: اگر شرکت پشتیبانی امور دام، هر کیلو مرغ مازاد مرغداران را با نرخ حدود ۱۳ هزار تومان از بازار جمع آوری کند، بنابراین با تعادل میان عرضه و تقاضا، تنش بازار مرغ و زیان تولیدکنندگان فروکش می‌کند.
ضرورت افزایش حداقل ۳۰ درصدی قیمت جوجه یکروزه و مرغ در بازار
غلامعلی فارغی دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه با اشاره به اینکه تولیدکنندگان جوجه یکروزه ۲۵ درصد زیر قیمت تمام شده، محصول خود را به بازار عرضه می‌کنند، اظهار کرد: اگرچه میزان تولید در گوشت مرغ، تخم مرغ و جوجه یکروزه بالاست، اما وضعیت بازار به گونه‌ای است که مرغداران گوشتی و تولیدکنندگان جوجه یکروزه با زیان محصول خود را در بازار عرضه می‌کنند.
وی افزود: از فروردین به بعد صنعت مرغداری به طور متوسط ماهانه ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیارد تومان متضرر شده است که این امر بدان معناست که تا پایان خرداد، رقمی حدود ۲ هزار میلیارد تومان از سفره تولید کننده به جیب مصرف کننده رفته است. حال با این شرایط امکان ادامه حیات برای تولیدکنندگان وجود دارد؟
فارغی ادامه داد: با وجود زیان چشمگیر صنعت مرغداری طی ماه‌های اخیر جای این سوال مطرح است که چرا مسئولان ستاد تنظیم بازار نسبت به اصلاح قیمت و اعلام هر چه سریع‌تر نرخ مصوب اقدام نمی‌کنند؟ آیا با وجود تورم حداقل ۵۰ درصدی تولید و رشد چشمگیر نهاده‌ها نسبت به سال قبل منصفانه است که مرغداران این همه ضرر و زیان را متحمل شوند؟
دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه با انتقاد از تعلل مسئولان در اعلام نرخ جدید مرغ و جوجه یکروزه گفت: در شرایطی که صحبت از رفع موانع تولید می‌کنیم تا تولید بتواند مسیر درست را به خوبی طی کند، آیا عدم تصمیم گیری و تعلل در اعلام نرخ گوشت مرغ، تخم مرغ و جوجوجه یکروزه خود مانع تولید نیست؟
به گفته وی، با وجود افزایش هزینه‌های تولید و تورم، تقاضای تولیدکنندگان آن است که قیمت مرغ و جوجه یکروزه نسبت به مدت مشابه سال قبل حداقل ۳۰ درصد افزایش یابد.
فارغی در پایان تصریح کرد: شرکت پشتیبانی امور دام برای جذب مازاد تولید از بازار، باید مرغ تولیدی مرغداران را با نرخ ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان خریداری کند تا تولید در شرایط تحریم فعلی بتواند به مسیرش ادامه دهد.