این خبرگزاری در 2 مرداد خبری با عنوان «فاسد شدن یک هزار تن سیب درختی در دماوند» به همراه مستندات و تصویر از محل سردخانه منتشر کرد که بازتاب زیادی در رسانهها و همچنین واکنشهایی از سوی مسؤولان به همراه داشت وزیر جهاد کشاورزی هم از سوی مجلسیها و نمایندگان کشور به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.
خبر این بود که حدود 2 هزار تن سیب درختی از نقاط مختلف کشور برای ذخیره احتیاطی تنظیم میوه شب عید در سردخانههای شهرستان دماوند دپو میشود اما بدون اینکه در ایام عید به بازار تزریق شود، پس از گذشت 4 ماه حدود یکهزار تن از آنها فاسد شده و از بین رفته است.
خبرنگار فارس که از این سردخانه بازدید کرده و مشاهده کرده است که باقیمانده این سیبهای فاسد و گندیده هم توسط کامیونها و تریلرها تخلیه میشود.
موضوع دردآور این است که این میوهها قرار بود در ایام عید به درد این مردم بخورد یعنی با تنظیم بازار میوه شب عید مردم بتوانند میوه ارزانتری بخرند و قشر متوسط و فقیر جامعه هم دسترسی به میوه برای سفره عیدشان داشته باشند اما در حقیقت موضوع دیگری اتفاق افتاده است این میوهها به عنوان سرمایه ملی به دلیل سوءمدیریت و عدم نظارت گندیده و از بین رفته و علاوه بر اینکه سرمایه کشور به یغما رفته، دسترسی مردم عادی به میوه شاید سختتر و یا با هزینه زیادی همراه شده است.
برنامه دولت با ذخیره استراتژیک این بوده که قیمت سیب در ایام عید کیلویی کمتر از 5 هزار تومان دست مردم برسد، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران همان زمان با بیان اینکه بخش زیادی از ذخیرهسازی میوه شب عید انجام شده و نگرانی از میوه شب عید وجود ندارد، گفت: قیمت پرتقال در ایام عید کمتر از ۴ هزار تومان و سیب کمتر از ۵ هزار تومان عرضه میشود.
علی عزیزی کارمند به خبرنگار فارس، گفت: میوه سیب را در ایام عید کیلویی 11 هزار تومان خریداری کرده است.
فاسد شدن میوهها پایانی ندارد امروز نیزرئیس اتحادیه سردخانهداران آذربایجانغربی گفت: متاسفانه 40 هزار تن سیب در سردخانههای استان از بین رفت و فاسد شد.
مراد آقابالازاده امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در ارومیه، با بیان اینکه میزان ناچیزی از سیبهای موجود در سردخانهها به کارخانههای فرآوری و کنسانتره استان ارسال شده است اظهار کرد: بعد از عید امسال 40 هزار تن سیب تولیدی استان در سردخانههای استان با سپری شدن زمان نگهداری آنها از بین رفت و دور ریخته شد.
ایران قطب تولید سیب است و سالانه نزدیک به 4 میلیون تن از این محصول تولید میکند، عمده میوههای مصرفی کشور در ایام عید سیب و پرتقال است که در کشور تولید میشود و انتظار بر این بود که با اتکا به فراوانی این محصولات قیمت سایر میوهها نیز در ایام عید کاهش یابد اما حتی خود این میوهها هم به دلیل سوءمدیریت با قیمتهای بالاتری دست مردم میرسد.
در این میان باید پرسید که مسؤول مستقیم این سوءمدیریتها کیست؟ بر اساس اسنادی که به دست خبرگزاری فارس رسیده است اتحادیه سراسری تعاونیهای کشاورزی باغداران ایران زیرنظر سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با سردخانه شرکت کشت و صنعت سرخدشت دماوند قرارداد بسته است.
بر اساس این سند در تاریخ 25 دی ماه 97 قراردادی به منظور نگهداری 2 میلیون و 74 هزار و 660 کیلوگرم سیب درختی بین این تعاونی و سردخانه منعقد میشود.
تعاونی باغداران در موعد مقرر نسبت به تخلیه سیب نگهداری شده اقدام نکرده و قرارداد متمم دیگری در 25 اردیبهشت منعقد میشود. این قرارداد در تاریخ 25 تیر ماه 98 منقضی میشود و همچنان تعاونی باغداران سیب سردخانه را کامل تخلیه نمیکند که در این مرحله سیبها کیفیت خود را از دست داده و غیرقابل فروش میشود و در نهایت شرکت سرخدشت ناچاراً و طبق بندهای 12 و 13 قرارداد طرفین نسبت به امحاء مقدار یک 1120900 کیلوگرم سیب موجود در سردخانه اقدام میکند.
در پی انتشار این خبر در رسانهها سازمان مرکزی تعاون روستایی واکنش نشان داد و اعلام کرد اتحادیه سراسری باغداران کشور بخش عمدهای از محصول خریداری شده را رأساً و یا نیابتاً صادر نموده و در حال حاضر مشغول فروش حدود 500 تن باقیمانده محصول خود از طریق صادرات و ارسال به کارخانجات کنسانتره است که به لحاظ حقوقی ارتباطی با این سازمان ندارد.
سازمان مرکزی تعاون روستایی توضیح نداد که این میوههایی که پس از 6 ماه به فروش رسانده با چه کیفیت و چه قیمتی بوده و اصلا از نظر علمی مدت زمان انبارداری سیب چه مدت است؟ همچنین توضیح نداده است که 500 تن باقیمانده آیا قابل استفاده است یا نه و چرا باید میوهای که به عنوان ذخیره استراتژیک شب عید ذخیرهسازی شده بود به دست مردم نرسد و پس از گذشت 6 ماه جهت جلوگیری از گندیدن از انبارها خالی کنند.
سازمان مرکزی تعاون روستایی در عین حال مسؤولیت حقوقی این کار را نپذیرفته است در حالی که بر اساس اساسنامه این سازمان، مسؤولیت آموزش اصول تعاون و روش اداری شرکتها و اتحادیههای تعاون روستایی، تربیت کارمند برای سرپرستی شرکتها و اتحادیهها، توسعه شبکه تعاونی در روستاها، حسابرسی شرکتها و اتحادیه تعاون روستایی و دیگر وظایف مشابه را در قبال این اتحادیهها دارد و نپذیرفتن مسؤولیت حقوقی در حقیقت شانه خالی کردن از این وظایف است.
در این مدت انتقادهای زیادی به مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی درباره فساد سیب دماوند وجود داشته است اگر چه این اولین بار نیست وسابقه از بین رفتن انواع میوه و سیب زمینی در گذشته هم وجود داشته و پای وزیر هم به خاطر این مسئله به مجلس کشیده شده است.
نماینده مردم شهرستانهای دماوند و فیروزکوه در مجلس راجع به این موضوع به وزیر جهاد کشاورزی تذکر داده و گفته است نزدیک به 120 میلیارد ریال خسارت به بیتالمال تحمیل شده است.
قاسم میرزایی نیکو در خصوص فاسد شدن بیش از یک هزار تن سیب تنظیم بازار در یکی از سردخانههای دماوند اظهار داشت: هر ساله در دماوند مانند جاهای دیگر برای تنظیم بازار خرید سیب و نگهداری آن در سردخانهها صورت میپذیرد.
وی افزود: متأسفانه با سازوکار غلط و افراد ناسالم که راهکار کلاه گذاشتن سر دولت را خوب میدانند هر ساله با شکل خاصی از سودجویی مواجه هستیم.
رئیس دادگستری و بنده دو سال قبل به شکل دیگری همین مسأله را پیگیری کردیم که سیب ارومیه را به جای سیب دماوند به بازار عرضه میکردند.
نماینده مردم فیروزکوه و دماوند افزود: علیرغم تذکرات در شب عید امسال دو ماه قبل باز مطلع شدیم که سیب درجه یک (سوپر) در حال خراب شدن و به بازار عرضه نشده است و به بازرسی وزارت جهاد کشاورزی، مسئولان و مدیران اجرایی شخصا خودم خبر دادم و متذکر شدم.
میرزایی نیکو با بیان اینکه در روز 25 تیر ماه در صحن علنی مجلس به وزیر جهاد کشاورزی نسبت به این موضوع تذکر شفاهی دادیم تصریح کرد: متأسفانه در خرید محصولات استراتژیک برای تنظیم بازار اتفاقی میافتد که باید وزیر جهاد کشاورزی با درایت بیشتری به این موضوع ورود پیدا کند.
وی تأکید کرده است، با توجه به حساسیت این موضوع پیگیری لازم را از مدیران منطقهای و کشوری ادامه خواهیم داد تا با خاطیان این مسأله برخورد قانونی صورت گیرد.
وی تأکید کرد: این حجم سیب کیلویی 7500 تومان خریداری و با 3 هزار تومان هزینه نگهداری مجموعاً برای 1200 تن، 12 میلیارد تومان خسارت به بیتالمال وارد شده است. البته این هزینههای موجود سیب است اگر ما هزینههای مربوط به آب، خاک، وقت و انرژی کشاورز و دیگر سرمایهها را در این زمینه لحاظ کنیم هزینه بسیار بیشتری به بیتالمال تحمیل شده است.
سالانه 18 میلیون تن میوه در کشور و نزدیک به 4 میلیون تن سیب تولید میشود و مردم انتظار دارند که حداقل در ایام عید بتوانند شرایط بهتری سپری کنند اما سوءمدیریتها که پایانی هم برای آن وجود ندارد سال به سال وضعیت بازار را تحت فشار قرار میدهد. مردم انتظار دارند حداقل با اتکا به تولید فراوان سیب در کشور که حدود یک پنجم تولید میوه کشور است بتوانند سایر میوهها را هم با قیمت مناسبتری تهیه کنند ولی در عمل چنین نمیشود.
مشکل دیگر آن است که مسؤولان حتی سوءمدیریت خود را نیز نمیپذیرند و با فرافکنیهای مختلف تلاش میکنند تا تقصیر را به گردن دیگری بیندازند.