بحث آلودگی گندم های تولید داخلی و وجود ناخالصی در آن مجددا سر و صدا برپا کرده و واکنش های فراوانی در پی داشته است، این اولین باری نیست که گندم های داخلی در معرض چنین اتهامی قرار می گیرند؛ در گذشته نیز این مسائل بارها مطرح شد اما امسال این ماجرا ابعاد جدیدتری پیدا کرده چرا که اخیرا ۱۴ محموله گندم آلوده در گنبدکاووس کشف شده است؛ هر چند که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی معتقدند کشف یک تخلف را نمی توان به تمام تولید تعمیم داد.
مطرح کردن آلودگی گندم بهانه ای برای واردات با ارز دولتی؟
اخیرا محمدرضا مرتضوی، رییس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران گفته است : فساد گسترده‌ای در سیستم خرید تضمینی گندم شکل گرفته است؛ به‌گونه‌ای که سالانه ۷۰۰ هزار تن ضایعات همچون شن و خاک و ضایعات گندم به ارزش ۱۰۰۰ میلیارد تومان به عنوان گندم وارد پروسه خرید و فروش و تحویل گندم می‌شود.
وی با بیان اینکه موضوع از این قرار است که دلالان، ضایعات همچون شن و خاک و گندم ضایعاتی را با گندم مخلوط کرده و به دولت تحویل می‌دهند، خاطرنشان کرده است: طبق بررسی‌های ما سالانه ۷۰۰ هزار تن ضایعات با گندم مخلوط شده و به دولت فروخته می‌شود که به معنای آن است که سالانه حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان از بودجه بیت‌المال خارج شده و به جیب‌های «خاص» می‌رود.
یک منبع آگاه در وزارت جهاد کشاورزی گفت: این حجم آلودگی که مطرح شده (سالانه ۷۰۰ هزارتن ضایعات در گندم) بسیار زیاد است و صحت ندارد عده ای با مطرح کردن این مسائل به دنبال واردات گندم با ارز دولتی هستند.
برخی به دلیل درگیری منافع، آلودگی گندم را مطرح می کنند
همچنین یزدان سیف، مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی در خصوص موارد مطرح شده مبنی بر اینکه ۷۰۰ هزار تن ناخالصی در گندم ارائه شده وجود داشته است، چنین مساله ای را رد کرد و اظهار داشت: گفتن چنین ارقامی یا ناشی از نا آگاهی است یا اینکه برخی به دلیل درگیری منافعشان با این موضوع این موارد را مطرح می‌کنند.
سیف خاطر نشان کرد: تا به امروز قریب به ۸ میلیون تن گندم خریداری شده که این محصول در قالب یک میلیون و ۳۰۰ هزار نمونه تحویل شرکت بازرگانی دولتی بخش خصوصی و کارخانجات آرد شده است و از تمامی این محموله‌ها نمونه برداری شده و در آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت میزان افت آنها بررسی شده و به ثبت رسیده است.
وی افزود : میزان افتی که برای کل محموله‌های گندم به ثبت رسیده بین ۱.۰۱ تا ۱.۰۳ بوده است.
در همین زمینه علیقلی ایمانی، نایب رئیس شورای ملی گندمکاران نیز تصریح کرد: هر زمان که ما به دستور مقام معظم رهبری، حمایت های دولت و برنامه ریزی های وزارت جهاد کشاورزی در گندم به خودکفایی رسیدیم عده ای منفعت طلب بهانه هایی را مطرح کردند تا دستاوردهای کشور را زیر سوال ببرند.
وی تصریح کرد: ما بعنوان بنیاد ملی گندمکاران کشور به منظور دفاع از حقوق کشاورزان آمادگی داریم از تولیدات داخلی رفع اتهام کنیم.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور با تاکید بر اینکه علاوه بر کمیت، کیفیت تولیدات نیز به طور جدی در کشور دنبال می شود، افزود: برای از بین بردن علف های هرز از بهترین سموم علف کش دنیا استفاده می شود و وقتی که مزارع گندم کشور را مشاهده کنید با مزارع کشورهای توسعه یافته برابری خواهد کرد.
در ۵ سال ۸ هزار نمونه گندم از مزارع کشور گرفته شده است
ایمانی گفت: در ۵ سال گذشته نزدیک به ۸ هزار نمونه گندم از مزارع کشور گرفته و با استاندارد ملی ۱۰۴ مطابقت داده شده است، که این استاندارد گندم را به سه درجه یک و دو و سه درجه بندی می کند که هر سه مورد این گندم ها قابلیت مصرف انسانی دارند.
وی با بیان اینکه قریب به ۹۳ درصد گندم های کشور براساس این نمونه گیری در ردیف رتبه های ۱ و ۲ و حدود ۷ درصد آن در ردیف رتبه ۳ قرار گرفته است، افزود: علاوه بر این خریدهایی که انجام می شود براساس جدول پاکی است و افت مفید و غیرمفید برای آن تعریف شده که باید گندم تحویلی به دولت در چارچوب این استانداردها باشد.
ایمانی گفت: ادعا شده که حدود ۷ درصد گندم خریداری شده آلوده به خاک، شن و ماسه است در حالی که میانگین افت مفید گندم کشور ۱.۴ و این رقم حتی تا ۴ درصد مجاز است ضمن اینکه میانگین افت غیرمفید نیز تقریبا ۱.۳ است و البته این رقم نیز طبیعی است بنابراین نمی توان ادعا کرد که ۷ درصد گندم آلوده است. همچنین در زمان خرید نماینده وزارت جهاد، بازرگانی دولتی ایران و کارخانجات نیز در محل حضور دارند و بر امر نمونه گیری و خرید نظارت می کنند و در صورتی که تخلفی انجام شود با آن برخورد می کنند.
وی تصریح کرد: همچنین آرد تولیدی زیر نظر سازمان ملی استاندارد و دانشگاه علوم پزشکی تولید می شود و باید استاندارد ۱۰۳ داشته باشد.
دولت به جای واردات، کنترل کیفیت گندم را مکانیزه کند
برنامه ریزی برای واردات به بهانه الودگی گندم داخلی در حالی است که فرایند بررسی کیفیت گندم در مراکز خرید بصورت چشمی و توسط افرادی انجام می شود که عموما کارگر روزمزد در مراکز خرید هستند و امکان هرگونه قصور یا سواستفاده ای در این زمینه وجود دارد.
در همین ارتباط، سیروس آبادی، مدیرغله گنبدکاووس که چندی قبل ۱۴ محموله گندم آلوده در آنجا کشف شد در مورد اینکه چه راهکاری برای جلوگیری از تکرار چنین رخدادهایی پیشنهاد می کنید، گفت: شما از هر سیلوداری که سوال کنید خواهند گفت که کنترل گندم بسیار دشوار است. وقتی از صبح تا ۱۲ شب باید کار کنید، کنترل سخت می شود ضمن اینکه نیروهایی که کار می کنند چه نمونه بردار و چه نیروهای فنی، تعهدی به کار ندارد.
آبادی ادامه داد: نمونه برداران نیروهایی با قرارداد یک ماه تا سه ماهه هستند یا بعضا روزمزد هستند و روزانه حدود ۴۰ هزارتومان حقوق می‌گیرند؛ حقوق ماهانه آنها ممکن است حتی به یک میلیون تومان هم نرسد به همین دلیل هیچ تعهدی نسبت به کاری که می کنند، ندارند.
وی تصریح کرد: بنده معتقدم باید سیستم های نمونه برداری و کنترل کیفیت هوشمند و اتوماتیک در سیلوها و مراکز خرید گندم نصب شود تا دخالت انسان در فرایند کنترل و تایید کیفیت حذف شود. این دستگاه های هوشمند که در بسیاری کشورها استفاده می شود، نمونه برداری و بررسی کیفیت را بدون دخالت انسان انجام می دهند.
آبادی با بیان اینکه شاید در تهران یکی دو مورد از این دستگاه ها نصب وجود داشته باشد، گفت: وقتی انسان در این کار دخیل است، احتمال خطا وجود دارد و چون حقوق کارگران کم است، احتمال خطا بالاست.