موضوع استفاده از الک یا توری غیراستاندارد در مراکز خرید تضمینی گندم و به طبع آن ورود خاک، سنگ و حتی ماسه به‌صورت عامدانه به چرخه خرید تضمینی گندم با انتشار اولین خبر توسط خبرگزاری تسنیم واکنش‌های زیاد و متفاوتی را به همراه داشت.
ماجرا از این قرار است که به دلیل استفاده از معیار سنجش غیر استاندارد در مراکز خرید تضمینی گندم بر اساس اعلام مرتضوی رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی و انجمن ارز سازان سالانه بخش زیادی خاک، سنگ، ماسه و ضایعات گندم به چرخه خرید تضمینی وارد می‌شود که این رقم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران تومان می‌شود.
این امر علاوه بر آنکه باعث ضرر هنگفت از کیسه بیت‌المال می‌شود در صورت عدم توجه کارخانه‌های آردسازی به آرد و نان مصرفی مردم نیز وارد می‌شود که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران نیز در این ارتباط هشدار داده‌اند.
متن نامه‌نگاری صورت گرفته توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران به‌عنوان دو نهاد نظارتی به شرح زیر است.
وحید مفید مدیرکل امور فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با ارسال نامه ای به اسماعیل اسفندیاری پور مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی با موضوع تعیین افت مفید و غیرمفید گندم نوشت:
بازگشت به نامه شماره 38/702 مورخ 15/1/98 در خصوص تعیین افت مفید گندم به اطلاع می‌رساند هم در استاندارد ملی شماره 104 (گندم) و هم در استاندارد ملی شماره 3003 (نحوه تعیین افت) به استفاده از الک 2*20 میلیمتر اشاره شده است. با توجه به اینکه استانداردهای ملی با مشارکت ذینفعان از جمله دستگاه‌های اجرایی نوشته می‌شود و به عنوان یک سند رسمی قابل قبول تمام دستگاه ها از جمله این اداره کل می‌باشد، بنابراین استفاده از الک 2*20 برای تعیین افت گندم لازم‌الاجرا و مورد تایید این اداره کل می‌باشد.
شایان ذکر است که در استاندارد 7310 (الک‌های آزمون دانه غلات) بند 5-2-2 نیز به صراحت اعلام شده است که نوع الک برای هر نوع غله را استاندارد آن غله مشخص می‌کند، که در اینجا باید به استاندارد 104 روجوع شود.
بنابراین گزارش سال گذشته نیز وحید مرندی مقدم معاونت نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد با ارسال نامه ای به سیف مدیر عامل شرکت بازرگانی ایران با موضوع «دستورالعمل کیفی خرید گندم داخلی» نوشت:
با عنایت به نامه شماره 3758-42 مورخ 97/10/9 انجمن صنفی آردسازان ایران، منضم به نامه شماره 42970 مورخ 97/2/30 این سازمان (پیوست می‌باشند) به استحضار می‌رساند جهت تعیین افت فرآورده گندم باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 3003 (غلات و فرآورده‌های آن - روش تعیین میزان افت گندم) باشد. لکن دستورالعمل کیفی خرید گندم داخلی 1397 تنظیم شده توسط مرکز پژوهش‌های غلات با استاندارد فوق الذکر مغایرت دارد. لذا خواهمشند است دستور فرمایید جهت یکسان‌سازی استاندارد و دستورالعمل تغییرات لازم اعمال شود.
الک وزارت جهاد کشاورزی غیر استاندارد است
غلامرضا امینی مدیر کل دفتر نظارت بر استاندارد صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی وزارت بهداشت و حلال سازمان ملی استاندارد نیز با ارسال نامه ای به نصر سرپرست محترم مرکز پژوهش‌های غلات با موضوع «در خصوص دستورالعمل کیفی خرید گندم داخلی 1397» نوشت:
عطف به نامه شماره 79/10044 مورخ 97/1/19 کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران، منضم به ابلاغیه شماره 51/14-74051 مورخ 96/11/23 آن مرکز، به استحضار می‌رساند، با توجه به اینکه دستورالعمل کیفی خرید گندم داخلی 1397 از طرف آن مدیریت تنظیم و ابلاغ شده و همچنین استاندارد ملی ایران به شماره 3003 (غلات و فرآورده‌های آن - روش تعیین میزان افت گندم) به عنوان منبع و ماخذ دستورالعمل فوق الذکر اشاره شده است لکن در دستور العمل فوق الذکر الک مورد نیاز منافذ 2 میلیمتر عنوان شده که مغایر با استاندارد مذکور می‌باشند.
لذا خواهشمند است دستور فرمایید جهت یکسان‌سازی استاندارد و دستورالعمل تغییرات لازم اعمال شود.
آسیب به کیفیت و قیمت گندم
بنابراین گزارش وحید مفید مدیر کل امور فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی نیز نامه ای به مدیر عامل شرکت مادر تخصص بازرگانی دولتی ایران با موضوع «تعیین افت مفید گندم» در سال گذشته نوشته است که تکرار ین نامه‌ها در سال جاری نشان میدهد که وزارت جهاد کشاورزی و شرکت بازرگانی دولتی و وزارت جهاد کشاورزی ترتیب اثری در این ارتباط نداشتهاند. متن این نامه به شرح زیر است.
پیرو نامه شماره 675/15925 مورخ 97/2/26 و عطف به نامه شماره 51/14-12578 مورخ 97/2 مرکز پژوهش‌های غلات در خصوص تعیین افت مفید و غیرمفید گندم، خواهشمند است دستور فرمایید روش تعیین افت مفید و غیرمفید گندم جهت خرید، ذخیره‌سازی و تحویل گندم به کارخانه‌های آرد سازی توسط آن شرکت و میانگین افت مفید و غیرمفید گندم‌های ذخیره‌سازی شده اعلام شود. بدیهی است روش مصوب اندازه‌گیری لازم‌الاجراست و با توجه به جدول پاکی گندم و اعمال میزان افت در قیمت و تاثیر آن در کیفیت، اندازه‌گیری افت مفید و غیرمفید باید بر اساس یک روش واحد (استاندارد ملی)صورت گیرد و سایر روش‌ها آسیب به کیفیت و قیمت وارد می‌نماید.