کشاورزان محکوم به خام فروشی هستند/ ارزآوری محصولات کشاورزی هلند ۷۰ برابر ایران است

با وجود شرایط مساعد اقلیم و تنوع بالای تولید محصولات کشاورزی در کشور، کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی به عنوان حلقه مفقوده بخش کشاورزی چالش های متعددی را برای کشاورزان در بر داشته است، در حالی که با حمایت از سرمایه گذاران صنایع تبدیلی و فرآوری و بسته بندی مناسب محصولات می توان در بازار های هدف حرفی برای گفتن داشت چرا که کیفیت محصولات باغی و جالیزی ایران در دنیا بی نظیر است.
 اگر چه توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و فرآوری محصولات کشاورزی در توسعه اقتصاد، رونق تولید، ایجاد اشتغال، افزایش ارز آوری حاصل از صادرات و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی تاثیر بسزایی دارد، اما غفلت مسئولان ذی ربط نسبت به این موضوع خام فروشی محصولات به بازارهای هدف را به دنبال داشته است.
بسیاری از مسئولان بر این باروند با وجود آنکه مساحت کشور هلند به اندازه ۲ استان گیلان و مازندران نیست، اما درآمد بخش کشاورزی این کشور ۷۰ برابر کشور ماست که این امر نشان می‌دهد که با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی نیازی به درآمد‌های نفتی نداریم.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین دلایل جای خالی صنایع تبدیلی و تکمیلی و تاکید بر خام فروشی محصولات به بازارهای هدف با خبر شویم:
ضایعات بالای بخش کشاورزی دستاورد بی توجهی به صنایع تبدیلی و تکمیلی/ بی توجهی به صنایع تبدیلی بر هدر رفت منابع پایه دامن زد
رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی انتقاد از کمبود صنایع تبدیلی در کشور اظهار کرد: با وجود انبوه تولید در بسیاری از محصولات باغی، شاهد کمبود صنایع تبدیلی در کشور هستیم که این امر در شرایط مازاد تولید بر مصرف داخل مشکلات متعددی به همراه دارد.
وی افزود: با توجه به آنکه قابلیت نگه داری سیب درختی بیش از ۱.۵ تا ۲ ماه در صنایع تبدیلی وجود ندارد و از طرفی نگه داری سیب‌های درجه ۳ و ۴ در سردخانه‌ها مقرون به صرفه نیست، از این رو وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی امر باید در شرایط مازاد تولید، نگاه خود را به امر صادرات و صنایع تبدیلی معطوف کند.
نورانی ادامه داد: با توجه به تنوع بالای اقلیم و پتانسیل بالای تولید محصولات باغی و زراعی، اما نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی مناسب زمینه را برای افزایش ضایعات فراهم کرده است، در حالیکه با توسعه صنایع تبدیلی و کارخانه‌های فرآوری محصول شاهد افزایش درآمد صادراتی از منظر فرآوری محصولاتی نظیر سیب، پرتقال، پوره گوجه و ... هستیم.
به گفته رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی افزود: سال گذشته بسیاری از صنایع تبدیلی به سبب کمبود تولیدمحصولات باغی نتوانستند ساعات کاری خود را تکمیل کنند و امسال علی رغم تولید انبوه و کاهش صنایع تبدیلی و تکمیلی، اگر هر چه سریع‌تر تمهیداتی برای صادرات اندیشیده نشود با هدر رفت محصولات کشاورزی و منابع پایه روبرو خواهیم بود.
کشاورزان محکوم به خام فروشی هستند/ ارزآوری محصولات کشاورزی هلند بیش از ۷۰ برابر ایران است
محمد شفیع ملک زاده رئیس سازمان نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کمبود صنایع تبدیلی را یکی از چالش‌های اساسی بخش کشاورزی اعلام کرد و گفت: کمبود صنایع تبدیلی، فرآوری، سورت، بسته بندی، انبار و سردخانه موجب شده تا بازرگانی خوب و رقابت پذیری در زمینه تولید و عرضه محصولات با دیگر کشور‌ها نداشته باشیم که همین امر موجب شده تا محصول تولیدی روی دست کشاورزان باقی بماند.
وی با اشاره به اینکه کمبود صنایع تبدیلی مربوط به سال‌های اخیر نیست، افزود: با توجه به کمبود صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی، محکوم به خام فروشی هستیم که عمده کمبود صنایع تبدیلی و فرآوری مربوط به بورکراسی‌های پیچیده صدور مجوزهاست که سرمایه گذار رغبتی به سرمایه گذاری در این بخش ندارد چرا که قبل از ورود به امر تولید تمامی سرمایه خود را باید بابت استعلامات غیر ضرور هزینه کند.
ملک زاده ادامه داد: با وجود آنکه امکان سرمایه گذاری دولت در صنایع تبدیلی وجود ندارد، از این رو بخش خصوصی به سبب نبود حمایت‌های لازم، دریافت تسهیلات با سود بالا تمایلی به سرمایه گذاری در این بخش ندارند که این امر منجر به کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی، هدر رفت بالای تولید و مقرون به صرفه نبودن صادرات شده است. به عنوان مثال امسال بیش از ۴.۵ میلیون تن سیب درختی در کشور تولید می‌شود که با مصرف حداکثر ۲.۵ میلیون تن سیب در داخل، مابقی به منظور جلوگیری از تنزل قیمت در بازار داخل باید به نحوی از کشور خارج شود، در غیر این صورت به سبب افزایش هزینه‌های تولید، کشاورزان در داخل متضرر می‌شوند، در حالیکه به سبب نبود کارخانه‌های فرآوری محصول چاره‌ای جز خام فروشی این محصول به بازار‌های هدف نداریم.
به گفته رئیس نظام صنفی کشاورزی، با توجه به ظرفیت و پتانسیل بالای بخش کشاورزی، با توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و رها کردن خام فروشی محصولات می‌توان ارزآوری خوبی را از این طریق برای کشور به ارمغان آورد.
وی با بیان اینکه ارزآوری محصولات کشاورزی هلند بیش از ۷۰ برابر کشور ماست، گفت: علی رغم آنکه مساحت این کشور به اندازه ۲ استان گیلان و مازندران نیست، اما ارزآوری قابل توجهی از تولید محصولات کشاورزی به دیگر کشور‌ها دارد که این امر نشان می‌دهد که با ایجاد حمایت‌های لازم حتی اگر نتوانیم به میزان صادرات کشور هلند دست یابیم، پیشرفت قابل توجهی در حوزه صادرات خواهیم داشت که با این وجود دیگر نیازی به صادرات نفت و درآمد‌های حاصل از نفت برای تامین مخارج کشور نداریم.
توسعه باغات اولویت پیش روی مسئولان/ بی نیازی از درآمدهای نفتی با صادرات محصولات فرآوری شده
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با انتقاد از بی توجهی و رویکرد مسئولان امر به انجام کار‌های زیرساختی اظهار کرد: طی ۴۰ سال اخیر، مسئولان با بی توجهی به ایجاد زیرساخت‌های لازم همچون صنایع تکمیلی تنها به سمت و سوی توسعه باغات رفتند که این امر با رشد چشمگیر تولید زمینه را برای مازاد و زیان کشاورزان فراهم کرده است.
وی افزود: در دهه ۷۰، بعد از گذشت ۳ تا ۴ سال نهال کاشته شده در باغات به بار می‌نشست، اما هم اکنون نهال کاشته شده سال دوم به ثمر می‌رسد که با این وجود از مسئولان امر تقاضا داریم که از خواب غفلت بیرون آیند و تمهیداتی برای توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بیندیشند تا با جای خالی این صنایع فرآوری همه ساله شاهد هدر رفت و افزایش ضایعات در بخش کشاورزی نباشیم.
خان محمدی با انتقاد از ارائه ندادن آمار صحیح در بخش کشاورزی بیان کرد: نبود آمار درست مبنی بر نیاز بازار داخل و صادراتی موجب شده همه ساله کشاورزان برای فروش محصولاتشان دچار سردرگمی شوند، در حالیکه با ایجاد زیرساخت‌های لازم و تدوین نقشه راه دیگر جای هیچ گونه نگرانی برای فروش محصولات نیست.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با اشاره به اینکه صنایع تبدیلی و زیرساخت‌های مناسب در بخش کشاورزی نداریم، افزود: براین اساس تنها چشمان را به فروش نفت و درآمد‌های نفتی دوختیم، در حالیکه هم اکنون در سایر کشور‌ها یک بشکه رب گوجه فرنگی برابر با ۱۰ بشکه نفت کشورماست که این امر بدان معنا و مفهوم است که هر چه سریع‌تر باید عقب ماندگی خود در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی، سورت، بسته بندی و سردخانه‌ها را جبران کنیم تا با صادرات آب سیب، آب پرتقال، پوره سیب زمینی و ... بتوانیم درآمد قابل توجهی را نصیب کشور کنیم تا دیگر نیازی به درآمد‌های نفتی نداشته باشیم.
کشاورزان از کمبود صنایع تبدیلی رنج می برند/توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی تنها نسخه شفا بخش جلوگیری از فساد محصولات
محمد علی شاعری سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه کشاورزان از کمبود صنایع تبدیلی رنج می‌برند، اظهار کرد: هم اکنون با تولید ۲۰ میلیون تن محصولات باغی یکی از کشور‌های مهم تولید کننده در دنیا هستیم که به سبب کمبود صنایع تبدیلی این محصولات به صورت تازه خوری مصرف می‌شود که بعضا به سبب مشکلات تنظیم بازار و چالش‌های صادرات، با قیمت‌های بسیار نازل در بازار فروخته می‌شود که حتی جوابگوی هزینه‌های تولید نیست.
وی افزود: علی رغم شرایط مساعد تولید محصولات باغی، اما در برخی مواقع به سبب مازاد و نبود بازار داخلی و صادراتی، محصولات سردرختی فاسد و از چرخه اقتصاد خارج می‌شوند.
شاعری ادامه داد: برای جلوگیری از فساد محصولات کشاورزی چاره‌ای جز توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در قطب‌های تولید محصولات باغی همچون استان‌های مازندران، خراسان، آذربایجان شرقی و غربی، کرمان، خوزستان و ..، صادرات محصولات باقی با کیفیت کم نظیر و دارای استاندارد‌های بالا به کشور‌های حاشیه دریای خزر و خلیج فارس، پرداخت مشوق‌های لازم همچون بیمه صادراتی محصولات نداریم تا کشور برای همیشه از وابستگی به درآمد‌های نفتی رهایی یابد.
به گفته سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس، با توجه به پتانسیل بالای تولید محصولات زراعی و باغی در کشور، کنترل و جلوگیری از واردات میوه‌های غیرضرور و ارائه تسهیلات با نرخ بهره مناسب به صادرکنندگان و باغداران از دیگر اقداماتی است که دولت باید به آن توجه جدی داشته باشد.
نبود زنجیره تولید یکی از چالش های پیش روی کشاورزان/ کمبود صنایع تبدیلی منجر به مازاد تولید محصولات روی دست کشاورزان شد
عباس پاپی زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نبود صنایع تکمیلی و تبدیلی مناسب و زنجیره تولید را یکی از چالش‌های جدی بخش کشاورزی دانست و گفت: در بسیاری از مواقع کشاورزان به سبب نبود آمار صحیح، اقدام به کشت بی رویه محصولاتی نظیر سیب زمینی، گوجه فرنگی و ... در بازار می‌کنند که با عرضه یکباره بیش از تقاضا به بازار قیمت دچار نوساناتی می‌شود، در حالیکه فرآوری محصول و صادرات به بازار‌های هدف می‌توانند از زیان فاحش تولیدکنندگان و هدر رفت محصولات زراعی و باغی جلوگیری کند.
وی توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی را تنها نسخه شفا بخش تعادل بازار محصولات کشاورزی برشمرد و افزود: این در حالی است که مسئولان ذی ربط شرایط لازم برای ورود سرمایه گذاران به این بخش را مهیا نکردند.
پاپی زاده ادامه داد: هم اکنون بسیاری از کشور‌ها به سبب نبود بسته بندی مناسب حاضر به خرید محصول از کشور ما نیستند، در حالیکه توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی، سورت و بسته بندی در بازار‌های هدف به سبب کیفیت بالای تولید می‌توان حرفی برای گفتن داشت.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در پایان تصریح کرد: هم اکنون به سبب هزینه‌های بالای بسته بندی، قیمت محصولات صادراتی با دیگر کشور‌ها قابل رقابت نیست، در حالیکه مسئولان امر با حمایت از سرمایه گذاران این بخش می‌توانند هزینه‌ها را به شدت کاهش دهند تا زمینه رقابت با دیگر کشور‌ها در بازار‌های هدف محقق شود.