دکتر محمد شاهدی امروز در سومین روز نهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که به صورت برخط برگزار شد، به تشریح دیدگاه‌هایش در خصوص الگوی مصرف بر پایه آموزه‌های قرآنی و اصول ششگانه طب سنتی پرداخت.
وی گفت: الگوی مصرف جامعه ایران دارای اشکالات زیادی از بعدهای مختلف است. هماهنگی کافی با پتانسیل‌های تولیدی کشور ندارد. هماهنگی لازم با مصرف صحیح بر اساس تغذیه مطلوب برای سلامت انسان ندارد. تلفات زیادی در توزیع و آماده‌سازی و مصرف بدون توجه به نیازهای بدن دارد. به عبارت دیگر علاوه بر تلفات، اسراف زیادی در مصرف غذا در کشور وجود دارد. همه این ناهماهنگی‌ها و نابسامانی‌های الگوی مصرف در کشور باعث ایجاد فشارهای اقتصادی و هزینه‌های درمان و دارو و وابستگی کشور به واردات می‌شود.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد: علاوه بر آن بخش مهمی از جامعه را گرفتار درد و رنج و بخش مهم دیگری را گرفتار مراقبت از افراد دردمند و بیمار جامعه می‌کند. در طب سنتی و همچنین دستورات قرآن معیارها و روش‌هایی در ارتباط با مصرف غذا وجود دارد که می‌تواند مبنای خوبی برای اصلاح الگوی مصرف در یک جامعه پیشرفته انسانی باشد.
شاهدی با بیان اینکه حفظ سلامتی در طب سنتی ایرانی با پیشگیری از بیماری از طریق رعایت اصول ششگانه جزو قوانین بنیادین است، ادامه داد: آب و هوای پاک و سالم، تغذیه اصولی و صحیح، ورزش و تحرک بدنی مناسب، خواب و بیداری کافی و در شرایط و زمان مناسب، احتباس و استفراغ که به معنی ضرورت خارج شدن مواد اضافی از بدن به طور طبیعی است و اعراض نفسانی که عبارت است از غضب، فرح، خجلت. شادی‌ها، غم‌ها، خشم‌ها و خشنودی‌ها و مانند آنها که مربوط به روان و خلق و خوی انسان می‌شود. رعایت این موارد در حفظ سلامتی بدن مهم است.
وی با اشاره به جایگاه طب سنتی در قرآن کریم، گفت: در تعالیم و آموزه‌های قرآن و حکمای بزرگ طبی ایران از قبیل ابوعلی سینا، حفظ تندرستی و سلامت افراد از ابتدا مورد توجه پزشکان بوده است و این مورد جزء وظایف اصلی طبیب و حکیم به حساب می‌آمد البته در جامعه امروزی ما بیشتر به درمان و تامین دارو برای درمان پرداخته می‌شود تا حفظ سلامت انسانها. در قرآن اصول ریشه‌ای مربوط به الگو و رفتارهای تغذیه‌ای زیاد طرح شده است. در آیات مختلف به پاکی، سلامت و حلال بودن غذا تاکید شده است. بر متعادل مصرف کردن و زیاده از نیاز بدن مصرف نکردن و مصرف کم از گوشت‌ها تاکید شده است. در آمـوزه‌های دیـنی هیچ یک از نظرات گوشتخواری، گیاهخواری، خام خواری و میوه خواری پذیرفته نیست، بلکه بر اسـاس نـیـاز انـسـان و بـا تـوجـه بـه مـحـیـط، سـن، شـغـل و ... با تعیین ملاک‌ها استفاده از همه گروه‌های غـذایـی بـا اولویـت دادن به برخی گروه‌های غذایی توصیه شده است.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به آثار الگوی مصرف نادرست در بخش تغذیه کشور، گفت: الگوی مصرف ناصحیح در جامعه امروز کشور موجب شده است بیماری‌های غیر واگیر تحت تاثیر تغذیه نامطلوب رو به افزایش باشد و اثرات بسیار بد بر سلامت جامعه داشته باشد، همچنین بخش مهمی از امکانات پزشکی کشور را درگیر این بیماری‌ها کرده و اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده است. افزایش بیماری‌های چاقی، دیابت و قلبی عروقی و خیلی از بیماری‌های مشابه تحت تاثیر شدید الگوی مصرف است. چاقی یک مشکل شایع در کودکان و بالغان بوده و به‌ویژه چاقی احشایی یا مرکزی با عوارض قلبی عروقی متعددی مانند فشار خون بالا، دیس لیپیدمی، مقاومت به انسولین، دیابت نوع دو، سندروم متابولیک و افزایش فشار شریان ریوی، سکته مغزی، ترومبوز وریدی و آمبولی ریوی، آریتمی‌های قلبی و مرگ ناگهانی قلبی همراهی دارد.
شاهدی ادامه داد: کاهش وزن برنامه‌ریزی شده به‌ویژه با تغییر سبک زندگی و افزایش میزان فعالیت بدنی به دلیل کاهش عوارض ناشی از چاقی مانند فشارخون و دیس لیپیدمی، مورد قبول و توصیه اغلب جوامع علمی است.
وی پیشنهاد داد: با اصلاح الگوی مصرف جامعه در جهت مصرف متعادل و تغذیه صحیح، خیلی از بیماری‌ها که متاثر از ناسالم و زیاده‌خوری و یا کمبودهای ریز مغذی‌ها در بخش کم درآمد جامعه است، کاهش یافته و اثر بسیار قابل توجه بر سلامت جامعه، واردات، مصرف بهینه از منابع تولید و به طور کلی بر اقتصاد و پیشرفت جامعه دارد. بدیهی است که ضرورت دارد بعد از تعیین وضعیت فعلی نسبت به تدوین الگوی مصرف غذای بهینه با توجه به نیازهای افراد جامعه و حفظ سلامت آنها و چگونگی تامین آن با توجه به شرایط بومی کشور و منابع تولیدی کشور اقدام کرد و راه‌های ترویج آن را در طول زمان نیز مشخص کرد. پس از این مرحله الگوی مناسب تولید را نیز با توجه به شرایط اقلیمی و علاقه‌های مردم و الگوی بهینه برنامه‌ریزی کرد.
استاد دانشگاه صنعتی اصفهان اظهار کرد: با توجه به اینکه اصلاح الگوی مصرف بدون ارتقای فرهنگ جامعه و سبک زندگی امکان‌پذیر نیست، موضوع اصلاح الگوی مصرف و جلوگیری از تلفات مواد غذایی نیاز به برنامه‌ریزی طولانی مدت دارد. بدیهی است باید راهکارهای این اصلاح طرح شود و پس از تدوین و تصویب در مراجع ذیربط مورد استفاده قرار گیرد.