با گسترش ویروس کرونا و تعطیلی کسب و کارها، تمامی معادلات مرغداران بر هم خورد چرا که آنها همانند روال سال های گذشته اقدام به جوجه ریزی در ایام پایانی سال کرده بودند که افت تقاضا در برابر عرضه، منجر به زیان چشمگیر مرغداران و خروج آنها از چرخه تولید شد.
با وجود افزایش هزینه های تولید و ۲ نرخی بودن قیمت نهاده های دامی، مرغداران اعتراضاتی به نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار داشتند که پس از پیگیری های مکرر، در تیر ماه نرخ مصوب اعلام شد که از همان ابتدا مورد مخالفت تشکل ها و اتحادیه ها به عنوان نمایندگان مرغداران قرار گرفت چرا که با وجود کمبود نهاده های دامی با نرخ مصوب و عرضه با نرخ های چندبرابری در بازار سیاه، قیمت مصوب هیچ سنخیتی با هزینه های تولید ندارد.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که با وجود کمبود نهاده دامی با نرخ مصوب و اختلاف معنادار ذرت و کنجاله سویا در بازار سیاه، امکان عرضه مرغ با نرخ مصوب وجود ندارد، این درحالی است که در صورت تامین نهاده مورد نیاز مشکلی وجود ندارد.
ماجرا تنها به این‌جا ختم نمی شود چرا که علی رغم بازار ۲ نرخی نهاده های دامی و افزایش هزینه های تولید، مسئولان پشتیبانی امور دام با عرضه مرغ منجمد درصدد تعادل قیمت در بازار هستند، در حالیکه این موضوع در شرایط فعلی به زیان صنعت مرغداری تمام می شود.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت صنعت مرغداری، تاثیر عرضه مرغ منجمد بر تولید و نرخ واقعی مرغ در بازار خبر شویم:
نوسان قیمت مرغ ارتباطی به کمبود ندارد/عرضه نهاده با نرخ مصوب راهی برای سهولت دسترسی خانوار به محصولات پروتئینی
حبیب اسداله نژاد نایب رئیس کانون انجمن صنفی گاوداران از ثبات قیمت مرغ در بازار خبر داد و گفت: هم اکنون متوسط نرخ هر کیلو مرغ زنده درب مرغداری ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان و مرغ آماده به طبخ در خرده فروشی ها ۱۸ هزار تومان است.
وی افزود: از دیرباز برخی اصناف برای افزایش درصد سود خود اقدام به عرضه مرغ با نرخ هایی بالا می کنند، از این رو دستگاه های نظارتی با نظارت در سطح بازار از گرانفروشی باید جلوگیری کنند.
اسداله نژاد ادامه داد: با توجه به واردات نهاده با ارز ۴۲۰۰ تومانی انتظار می رود ذرت و کنجاله سویا با نرخ مصوب در اختیار مرغداران قرار بگیرد تا سطح دسترسی مردم به این محصول پروتئینی بیشتر شود.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه مرغ نداریم، بیان کرد: با توجه به شرایط مساعد تولید نیازی به استفاده از ذخایر مرغ منجمد نیست که با این وجود نوسان قیمت مرغ ارتباطی به کمبود ندارد و تنها به سبب افزایش هزینه های تولید، قیمت مرغ به نرخ واقعی رسیده است.
وی با بیان اینکه بحرانی در تامین مرغ در ماه های آتی وجود ندارد، گفت: بنابر آخرین آمار ۱۰۵ میلیون قطعه جوجه ریزی صورت گرفته که از این میزان ۲۲۰ تا ۲۳۰ هزار تن گوشت مرغ تولید می شود که با این وجود کمبودی در عرضه نیاز بازار وجود ندارد.
این مقام مسئول درباره آینده بازار مرغ بیان کرد: با توجه به بحران صنعت مرغداری طی ماه های اخیر، ذخایر مناسبی از سوی دولت و بخش خصوصی جمع آوری شده که این امر در کنار تولید جوابگوی نیاز داخل است.
عرضه مرغ بالای ۱۸ هزار تومان تخلف است
عظیم حجت عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی عرضه مرغ با نرخ بالای ۱۸ هزار تومان در خرده فروشی ها را گرانفروشی دانست و گفت: هم اکنون متوسط نرخ هر کیلو مرغ زنده ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان و مرغ گرم ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان و در برخی استان ها با تلورانس مثبت و منفی ۵ درصد است.
وی با اشاره به اینکه گرانی مرغ در مغازه ها ارتباطی به تولیدکننده ندارد، افزود: دستگاه های نظارتی با اعمال نظارت در سطح بازار باید از گرانفروشی جلوگیری کند.
حجت با اشاره به اینکه امکان عرضه مرغ با نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار وجود ندارد، بیان کرد: با توجه به افزایش هزینه های تولید، عرضه مرغ با نرخ مصوب منجر به ضرر و زیان مرغداران می شود که استمرار این روند تعطیلی واحدهای مرغداری و خروج تولیدکنندگان از چرخه تولید می شود.
این مقام مسئول از تداوم ۲ نرخی بودن نهاده های دامی خبر داد و گفت: در حال حاضر اختلاف قیمت کنجاله سویا با نرخ مصوب ۳ برابر فاصله دارد که این امر در افزایش هزینه های تولید تاثیر بسزایی دارد.
وی با بیان اینکه ۵۰ درصد نهاده های دامی از بازار آزاد تامین می شود، گفت: اگرچه ۵۰ درصد نهاده های دامی از طریق سامانه بازارگاه با نرخ مصوب تامین می شود، اما تمامی شرکت ها به جز پشتیبانی امور دام بار را با تاخیر به مرغداران ارسال می کنند که این امر منجر به سو استفاده فروشندگان و دریافت کرایه پشت بارنامه شده است که مرغداران به سبب آنکه مرغ موجود زنده است، چاره ای ندارند.
حجت در واکنش به عرضه مرغ منجمد بیان کرد: در شرایط فعلی عرضه مرغ منجمد به زیان تولیدکنندگان تمام می شود و تنها در مواقعی که حجم‌تولید کاهش می یابد یا میزان مصرف بیش از تقاضاست، مسئولان‌پشتیبانی امور دام باید اقدام به عرضه مرغ منجمد کنند.
عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی ادامه داد: شرکت پشتیبانی امور دام باید در صدد کنترل قیمت باشد و در مواقعی که ۵۰ درصد نهاده از بازار آزاد تامین می شود،عرضه مرغ منجمد ضربه مهلکی به تولیدکننده ندارد.
حجت ادامه داد: با توجه به شیوع ویروس کرونا که دنیا با آن دست به گریبان است و وابستگی در خصوص واردات نهاده های دامی نسبت به دیگر کشورها بالاست، استفاده از ذخایر پشتیبانی امور دام برای کاهش قیمت ها جایز نیست.
مداخله دولت در بازار رقابتی مرغ کارشناسی نیست
برومند چهارآیین کارشناس صنعت طیور با انتقاد از مداخله دولت در امر قیمت گذاری مرغ اظهار کرد: مداخله دولت در بازار رقابتی مرغ مورد کارشناسی نیست و بارها اعلام کرده ایم که مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت است.
وی افزود: در شرایط فعلی ۳۰ تا ۳۵ درصد و در برخی استان ها به دلیل ذخایر استراتژیک بالا تا ۵۰ درصد نهاده ها با نرخ مصوب و مابقی بازار آزاد تامین می شود که با وجود افزایش هزینه های تولید، قیمت دستوری جوابگو نیست.
چهارآیین ادامه داد: با توجه به فرهنگ تغذیه آحاد جامعه، نگاه ذهنی نسبت به مصرف گوشت منجمد مضر است و تا زمانیکه گوشت گرم است به سراغ گوشت منجمد نمی روند.
این کارشناس صنعت طیور با اشاره به اینکه قیمت دستوری مرغ جوابگو نیست، بیان کرد: با توجه به ۲ نرخی بودن نهاده های دامی، نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار حوابگو نیست، کما اینکه با اعلام نرخ ۱۵ هزار تومانی، هیچگاه مرغ با این نرخ به فروش نرسیده است.
وی با اشاره به اینکه قیمت مرغ در اقتصاد دستور پذیر نیست، بیان کرد: با کمبود عرضه، قیمت افزایش می یابد که با این وجود مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت است.
چهارآیین در پایان تصریح کرد: با وجود آنکه امکان نگه داری مرغ حداکثر یک هفته در سالن های مرغداری وجود دارد، از این رو در مواقعی که عرضه مرغ بالاست شاهد زیان مرغداران هستیم.