ایران با وجود پتانسیل بالای بخش کشاورزی و مزیت نسبی اقلیمی می تواند با توسعه صادرات کالاهای مزیت دار، درآمد ارزی قابل توجهی را نصیب کشور کند تا از فشار بر منابع نفتی بکاهد.
با وجود آنکه همه ساله مازاد یا کاهش تولید محصولات کشاورزی مشکلات متعددی را برای کشاورزان و تنظیم بازار ایجاد می کند، اما اجرای کشت قراردادی و تولید بر مبنای ثبت سفارش بازار داخل و خارج راهگشای این امر خواهد بود.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که اجرای کشت قراردادی به سبب تولید محصولات مطابق قرارداد نوعی تضمین برای فروش محصول به شمار می رود که تولیدکنندگان به سبب ارتقای درآمد رغبت بیشتری نسبت به امر تولید دارند.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی شود چرا که در شرایط فعلی تحریم پایداری تولید و خودکفایی محصولات استراتژیک بسیار حائز اهمیت است که اجرای کشت قراردادی راه حلی مناسب برای پایداری تولید محصولات کشاورزی به شمار می رود.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین جزئیات مزایای کشت قراردادی در تنظیم بازار محصولات کشاورزی، توسعه صادرات غیر نفتی و ضایعات محصولات کشاورزی با خبر شویم:
کشت قراردادی تضمینی برای فروش محصول به کشاورزان
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز با اشاره به اینکه کشت قراردادی به نفع کشاورزان است،اظهار کرد: کشت قراردادی مبتنی بر خرید تضمینی محصول توسط دولت و بخش خصوصی از کشاورزان است.
وی افزود: در محصولات خارج از خرید تضمینی شرکت های بسته بندی، صنایع غذایی و سایر کارخانه ها قراردادهایی را با کشاورزان منعقد می کنند که آنها برحسب آن اقدام به کشت می کنند.
اسدی با اشاره به اینکه محصولات سبزی و صیفی تحت تاثیر مکانیرم عرضه و تقاضاست، بیان کرد: انعقاد قرارداد برای محصولات سبزی و صیفی بسیار ارزشمند است، اما نمی دانیم چطور می‌توان آن را انجام داد، هر چند ممکن است راهکارهایی وجود داشته باشد که بنده بی اطلاع هستم.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ادامه داد: اگر کشاورزان بر مبنای برنامه ریزی قبلی اقدام به کشت کنند، هیچگاه از حیث کمبود و افزایش قیمت در بازار متضرر نخواهند شد.
وی با بیان اینکه مسئولان ابزار تنبیهی و تشویقی برای اجرای مصوبه الگوی کشت ندارند، گفت: اگر مسئولان ابزار و منابعی برای اجرای مصوبه الگوی کشت نداشته باشند، این طرح تنها روی کاغذ باقی می ماند.
این مقام‌مسئول ادامه داد: شورای مرکزی خانه کشاورز بارها اعلام کرده است که آمادگی اجرای الگوی کشت به طور ۱۰۰ درصد تضمینی به شرط علاقه وزارت جهاد کشاورزی دارد، هرچند برای مسئولان وزارت جهاد سخت است که از توانمندی غیر سیستم دولتی استفاده کنند.
اسدی با بیان اینکه تشکل ها استفاده از توانمندی غیر از سیستم دولتی را توهین برشمرد و گفت: این در حالی است که تشکل بخش کشاورزی برای رفع مشکل بخش کشاورزی آمادگی لازم را برای اجرای ۱۰۰ درصدی مصوبه الگوی کشت دارند.
کاهش ضایعات محصولات کشاورزی با اجرای کشت قراردادی
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با بیان اینکه کشت قراردادی نوعی تضمین برای کشاورزان محسوب می شود، اظهار کرد: با وجود نیاز نقدینگی کشاورزان برای خرید نهاده و ماشین آلات لازم، اجرای کشت قراردادی تضمینی برای خرید محصول محسوب می شود.
وی افزود: با اجرای کشت قراردادی کشاورزان متعهد می شوند که محصول تولیدیشان را خارج از قرارداد به کس دیگر عرضه نکنند و از طرفی کارخانه ها و صنایع تبدیلی بر مبنای قیمت روز یا قیمت مناسب اقدام به خرید از کشاورزان می کنند.
ملک زاده ادامه داد: با اجرای کشت قراردادی، کشاورزان با رغبت بیشتری به تولید ادامه می دهند چرا که درآمدخوبی از ناحیه فروش محصول کسب می کنند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و افزایش قدرت خرید را از جمله مزایای کشت قراردادی برشمرد و گفت: با اجرای کشت قراردادی و ارتقای درآمد کشاورزان، قدرت آنها برای خرید ماشین آلات افزایش می یابد چراکه طرف های خریدار محصولات تولیدی از کشاورزان اعم از بخش دولتی، خصوصی یا شرکت های بزرگ این توانایی را دارند که ماشین آلات روز را در اختیار کشاورزان قرار دهند.
وی ادامه داد: کشاورزان با استفاده از ماشین آلات روز در تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت می توانند ضایعات را کاهش دهند و خسارت را به حداقل برسانند.
ارتقای کیفیت کالا تنها با کشت قراردادی میسر می شود
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی با تاکید بر نهادینه کردن کشت قراردادی و مصوبه الگوی کشت اظهار کرد: با اجرای کشت قراردادی، تولید برمبنای ثبت سفارش و اقلیم هر منطقه صورت می گیرد.
وی افزود: در حال حاضر کشت قراردادی در برخی محصولات همچون گندم، چغندر قند و نیشکر که خرید تضمینی دارند، در حال انجام است که امیدواریم در تمامی محصولات عملیاتی شود.
خان محمدی ادامه داد: با اجرای کشت قراردادی و تولید بر مبنای ثبت سفارش داخل و صادرات علاوه بر ایجاد ارزش افزوده برای تولیدکننده، امنیت غذایی مصرف کننده در بردارد چرا که افراد برحسب کیفیت کالا هزینه می کنند.
به گفته این مقام مسئول، تولیدکننده هر چه قدر برای کیفیت و برندسازی محصول هزینه کند، ارزش افزوده بیشتری را نصیب خود می کند.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی در پایان با اشاره به اینکه اجرای کشت قراردادی در تولید پایدار محصولات تاثیر بسزایی دارد، تصریح کرد: با اجرای کشت قراردادی، تولیدکننده با خیالی آسوده به تولید می پردازد چرا که از بازار فروش محصولاتش اطمینان خاطر دارد و از طرفی مصرف کننده نگرانی از حیث کیفیت محصول خریداری شده ندارد.