حسین خباز جلفایی با بیان اینکه رمز موفقیت در پرورش قارچ خوراکی مدیریت بیماریهای این محصول ارزشمند و حساس است، گفت: منظور از مدیریت بیماریها، گزینش و به کارگیری روشهای بهینه برای مهار بیمارگرها و جلوگیری از خسارت آنها است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه پرورش قارچ خوراکی جزو کشتهای متراکم و انبوه محسوب میشود و قارچ خوراکی نیز محصولی حساس در برابر عوامل بیماریزای متعدد از گروه قارچها، باکتریها، نماتدها و ویروسها است زمانی پرورش قارچ خوراکی با موفقیت همراه خواهد بود که بیماریهای این محصول (مثل حباب خشک، حباب تر، پوسیدگی قهوهای و ...) به جای مبارزه یا کنترل، مدیریت شوند و غالباً پرورشدهندگانی که دنبال مبارزه یا کنترل بیماریهای قارچ خوراکی با مواد و سموم شیمیایی (که عمدتاً توسط افراد غیرموجه توصیه یا تبلیغ میشوند) هستند، ناکام مانده و مجبور میشوند پس از مدتی پرورش قارچ خوراکی را رها کنند.
این پژوهشگر بیماریهای قارچهای خوراکی مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، قدم اول در مدیریت بیماریهای قارچ خوراکی را خرید کمپوست بذرزنی شده و خاک پوششی باکیفیت و پاستوریزه دانست و گفت: آشنایی علمی و عملی با کلیه مراحل پرورش قارچ خوراکی و نیز فراهم کردن شرایط محیطی مناسب (دما، رطوبت نسبی و میزان هوای ورودی و خروجی مطابق با نیازهای رشد و نموی قارچ خوراکی) در سالن پرورش دو گام مهم بعدی برای موفقیت مهار بیمارگرها و خسارت ناشی از آنها هستند.
وی در ادامه حشرات (عمدتاً مگس ها) و کنهها را از جمله عوامل مهم شیوع و خسارت بیماریها در سالن پرورش قارچ خوراکی معرفی کرد و افزود: حشرات و کنهها به قارچهایی که به بیماری مبتلا شدهاند جذب شده و باعث انتقال عوامل بیماریزا از قارچهای بیمار به قارچهای سالم میشوند. بنابراین مدیریت مؤثر حشرات و کنهها نه تنها از خسارت مستقیم این موجودات به ریسهها، ساقه و کلاهکهای قارچ خوراکی جلوگیری میکند بلکه مانع انتقال عوامل بیماریزا به قسمتهای مختلف بستر در سالن پرورش میشود.
خباز جلفایی در پایان گفت: یکی از مشکلات جدی در پرورش موفقیتآمیز قارچ خوراکی سالم، توصیه بیجا و غیرضروری مصرف مواد و سموم شیمیایی خطرناک (اعم از قارچکش وحشره کش و غیره) توسط افراد ناآگاه به ویژه در فضای مجازی است. در ایران صرفاً یک قارچکش با نام عمومی پروکلراز منگنز برای کنترل بیماریهای قارچ خوراکی در سالن پرورش توسط مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی آزمایش و در سازمان حفظ نباتات کشور به ثبت رسیده است. البته مصرف این قارچکش صرفاً در شرایط خاص و به توصیه کارشناس گیاهپزشک خبره مجاز است و استفاده نابجا از این قارچکش و سایر مواد و سموم شیمیایی بدون توجه به وقوع بیماری در سالنهای پرورش نه تنها نمیتواند بیماریها را در حد قابل قبول کنترل کند بلکه ضمن آسیب جدی به رشد و نمو قارچ خوراکی باعث مقاوم شدن عوامل بیماریزا به سموم مصرفی نیز میشود. به این ترتیب علیرغم بالا رفتن هزینههای تولید، محصول با کمیت و کیفیت مورد انتظار تولید نخواهد شد.