آخرین ماه فصل تابستان و ابتدای اولین ماه از فصل پاییز همراه است با اوج برداشت پسته در مزارع کشاورزان پرتلاش اردکانی در استان یزد؛ کشاورزانی که این روزها با تلاش و استفاده از علم و نوآوری در تولید محصول خود، پسته‌های با کفیتی را روانه بازار داخل و خارج می‌کنند، هر چند که در سال جاری با بلایای طبیعی مختلفی از جمله گرمازدگی نیز دست و پنجه نرم کردند.
«علیرضا احمدی» مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اردکان در این باره می‌گوید: پسته به لحاظ اقتصادی و همچنین سازگاری با آب و خاک و شرایط جوی، مهمترین محصول کشاورزی شهرستان اردکان به شمار می رود که هر ساله برداشت آن از اواسط تیرماه با ارقام بومی تیرماهی شروع می‌شود و تا اواسط آبان‌ماه با برداشت سایر ارقام ادامه پیدا می‌کند.
وی خاطرنشان می‌کند: از ۱۰ هزار هکتار سطح زیرکشت فعال شهرستان اردکان، هفت هزار و ۵۰۰ هکتار تحت کشت پسته است که شش هزار و ۸۰۰ هکتار از این سطح را باغات پسته بارور تشکیل داده و ۷۰۰ هکتار آن را باغات غیرباروری تشکیل می‌دهد که هنوز به محصول‌دهی نرسیده‌اند.
افزایش ۱۰۰۰ هکتاری پسته‌زارهای اردکان
احمدی می‌گوید: انتظار داریم به دنبال بارور شدن باغات نو و حذف بعضی زراعت‌های پرآبخواه در شهرستان و جایگزینی آن با کشت پسته، سطح کشت طلای سبز در شهرستان تا پایان برنامه ششم به ۸۵۰۰ هکتار برسد.
این مسئول اضافه می‌کند: کار برداشت پسته در اردکان کاملاً با دست انجام می‌شود و تاکنون مکانیزه نشده است لذا فصل برداشت پسته، فصل پرکاری برای باغداران اردکانی به شمار می‌رود.
اشتغال ۳۰۰۰ نفر در فصل برداشت پسته
مدیر جهادکشاورزی اردکان بیان می‌کند: با توجه به این که هر کارگر روزانه به طور متوسط می‌تواند حداکثر۷۰ کیلو پسته برداشت کند، برای برداشت پسته در شهرستان حداقل به ۳۶۴ هزار نفر روز کارگر نیاز است که معادل کارکرد سه هزار نفر در طول این دوران چهار ماهه است.
وی می‌گوید: ۲۰ درصد پسته به صورت کل برای مصرف تازه در بازار به فروش می‌رود و ۸۰ درصد آن بلافاصله بعد از برداشت، روانه‌ی ترمینال‌های ضبط و فرآوری پسته می‌شود.
مدیر جهادکشاورزی ارکان یادآور می‌شود: در سال‌های قبل بیش از ۲۸ ترمینال بهداشتی با ظرفیت فرآوری ۴۲ هزار تن پسته در این شهرستان ایجاد شده که در این ترمینال‌ها کار پوست‌کنی پسته و خشک کردن آن به صورت بهداشتی انجام می‌شود.
۷۰۰۰ میلیارد ریال ارزش پسته تولیدی اردکان
احمدی خاطرنشان می‌کند: با توجه به این که پسته مهمترین محصول صادراتی کشاورزی کشور و شهرستان به شمار می‌رود و حیثیت و وجهه کشور در امر صادرات در گروی محصولات بهداشتی و مرغوب است، از باغداران انتظار می‌رود تا محصول خود را جهت آماده‌سازی تنها به ترمینال‌های بهداشتی بسپارند و با رعایت موارد بهداشتی از جایگاه کشور در صادرات پسته محافظت کنند.
وی با بیان این موضوع که واحدهای پسته پوست کنی آبی غیرمجاز و غیربهداشتی بوده و برای ادامه فعالیت باید خط فرآوری خود را اصلاح کنند، اعلام می‌کند: هم‌اکنون با ساخت چند کارخانه فرآوری پسته در شهرستان، ظرفیت فرآوری پسته اردکان به پنج هزار و ۳۰۰ تن رسیده است که در این واحدها معمولا از پسته‌های در بسته، مغز و خلال پسته تولید شده و به واحد تولید گز و سوهان و همچنین برای صادرات ارسال می‌شود.
این مسئول با اشاره به این که انتظار می رود در پایان برنامه ششم یعنی سال ۱۴۰۰، ظرفیت فرآوری در شهرستان اردکان به ۷۵۰۰ تن برسد، اظهار می‌کند: ارزش محصول پسته شهرستان بالغ بر ۷۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود.
کاهش خسارت به پسته‌کاران با پیامک
مدیر جهاد کشاورزی اردکان می‌گوید: هر ساله بخشی از محصول پسته به دلیل مخاطرات جوی همچنین گرمازدگی و سرمازدگی و طوفان از دست می‌رود ولی اگر کشاورزان از زمان و محل وقوع این مخاطرات خبر داشته باشند، می‌توان با اقدامات پیشگیرانه خسارت ناشی از این مخاطرات را به حداقل رساند.
وی تاکید می‌کند: در سال‌های گذشته، سامانه‌هایی در محل مزرعه‌های حجت‌آباد و مهدی آباد نصب شده که پیش از وقوع این مخاطرات، زمان وقوع آن را از طریق ارسال پیامک به اطلاع کشاورزان می‌رساند و امیدواریم با گسترش استفاده از این سامانه و اقدامات پیشگیرانه بتوان خسارت ناشی از این مخاطرات را به حداقل رساند.
به گفته‌ی احمدی، امسال خسارت ناشی از تگرگ و گرما زدگی بالغ بر ۳۰ درصد برآورد می‌شود ولی با این وجود متوسط عملکرد پسته شهرستان بالغ بر یک‌هزار و ۳۵۰ کیلوگرم در هکتار بوده است.
این مسئول با بیان این که امسال بیش از ۹ هزار تن پسته خشک در اردکان تولید می شود، تصریح می‌کند: از ارقام پسته غالب شهرستان می‌توان رقم تیرماهی، بادامی، حاجی عبدالهی، حسن عباسی، احمدآقایی، اکبری، فندقی، پرنده‌ای و کله قوچی را نام برد ولی نباید فراموش کرد که باغات شهرستان اردکان به علت قدمت سابقه کشت محصول به عنوان «بانک ژنتیکی از ارقام سازگار پسته» شناخته شده و می توان از آن به عنوان پایه‌های مقاوم به شوری، گرما ، سرما و گومز بهره‌برداری کرد.