طلای سفید خراسان شمالی و هزاران مشکل/ از تامین کود تا حضور دلالان

کشاورزی یکی از پردرآمدترین و سالم‌ترین مشاغلی است که می‌توان برای بهبود وضعیت اقتصادی یک محل، شهر، استان و حتی کشور روی آن حساب ویژه باز کرد. از سوی دیگر ایران سرشار از زمین‌های مستعد و با کیفیت برای پرورش انواع گیاهان، درختان و محصولات کشاورزی است که در صورت استفاده بهینه از آنان می‌تواند تحولی بزرگ در اقتصاد کشور به وجود آورد.

خراسان شمالی نیز نه تنها از این موضوع مستثنی نبوده بلکه طبق فرموده رهبر انقلاب در سفر به این استان ظرفیت بسیار بالایی در حوزه کشاورزی دارد که با اندکی تدبیر می‌تواند خراسان شمالی را جزو چند استان پردرآمد کشور کند.

شهرهای مختلف خراسان شمالی ظرفیت‌های گوناگونی دارند؛ مانند شهرستان مانه و سملقان که قطب کشت و برداشت پنبه محسوب می‌شود. محصولی بسیار باارزش که به آن طلای سفید نیز می‌گویند.

اما این طلای سفید گاهی کشاورزان را کم و بیش مورد اذیت و آزار قرار می‌دهد؛ البته نه خود پنبه بلکه تدابیر مسئولان که به واسطه این محصول کشاورزان را با مشکل مواجه می‌کنند.

هرچند کشاورزان پنبه کار مانه و سملقانی باید بدون دغدغه و با خیالی آسوده اکنون مشغول جمع آوری محصول خود باشند اما هزینه‌های بالا، نبود برخی امکانات مدرن و فروش پنبه از جمله دغدغه‌هایی است که آنها را مضطرب کرده.

هزینه‌های بالای برداشت بلای جان پنبه کاران

حاج عبدالله یکی از کشاورزان این منطقه است که در خصوص مشکلاتشان اظهار کرد: حدود ۲۰ سال است که پنبه کاری می‌کنم اما امسال به دلیل هزینه‌های بالا مجبور شدم نیمی از زمینم را زیر کشت ببرم.

وی افزود: هم اکنون باید روزانه ۳۰ تا ۴۰ نفر کارگر محصول را جمع‌آوری کند اما، به علت هزینه‌های زیاد کاشت، داشت و برداشت سود چندانی عاید کشاورز نمی‌شود.

حاج عبدالله تاکید کرد: برداشت محصول به صورت دستی برای کشاورز سودی ندارد که این خود یکی از علل اصلی افزایش هزینه‌ها و قیمت تمام شده محصول است.

گرانی سم و کود دیگر مشکل پنبه کاران

محمدی دیگر کشاورز این منطقه نیز از مشکلاتش برای ما می‌گوید و بیان می‌کند: از مشکلات عمده‌ای که اکثر پنبه کاران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند گران بودن کود و سم است.

وی با اشاره به اینکه بیست درصد از هزینه‌های تولید پنبه مربوط به تهیه کود است، افزود: یک کیسه کود که در سال گذشته به قیمت ۱۴۰ هزار تومان خریداری می‌کردیم را امسال باید به قیمت ۵۰۰ هزار تومان تهیه کنیم.

محمدی با اشاره به کم هزینه بودن دفع آفات به روش بیولوژیک، نسبت به سموم شیمیایی، تصریح کرد: اگر روش بیولوژیک هزینه کمتری را برای تولید محصول داشته باشد یقیناً آن را جایگزین روش شیمیایی خواهد کرد.

همیشه پای واردات در میان است

کشاورز دیگری گفت: همیشه در زمان برداشت پنبه در کشور واردات بی رویه باعث پایین آمدن قیمت نرخ آن می‌شود که سالیان سال است که کشاورزان با آن رو به رو هستند و مسئولان مربوطه باید فکر اساسی در این رابطه داشته باشند.

وی اضافه کرد: همه ساله زمان برداشت پنبه، پنبه کارانی که توان انتقال مستقیم محصول به کارخانه را ندارند، مجبور هستند که پنبه خود را به دلالان بفروشند.

محصول توسط شرکت خصوصی خریداری می‌شود

اما برای پاسخ به دغدغه‌های کشاورزان به سراغ مسئولان رفتیم. عبدالله یوسفی، مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان شمالی در این خصوص گفت: امسال در سطح هزار و ۳۰۰ هکتار توسط شرکت خصوصی، کشاورزی قراردادی اجرا شد و هم اینک محصول نیز به همین روش خریداری می‌شود.

وی به اقدامات انجام شده این شرکت اشاره کرد و افزود: عقد قرارداد با پنبه‌کاران حوزه عمل در سطح هزار و ۳۰۰ هکتار، توزیع نهاده‌های کود و بذر در زمان کشت، تدارک ۱۰ دستگاه بذرکار و کودکار جهت افزایش درجه مکانیزه کشت پنبه، تأمین و توزیع ۴۶۵ لیتر هورمون پیکس تنظیم کننده رشد رویشی، تأمین و توزیع ۲۶۵ لیتر برگ‌ریز فیگور اولت را، تجهیز و آماده به کار چهار دستگاه کمباین وش چین برای برداشت مکانیزه اراضی از جمله اقدامات است.

یوسفی با بیان اینکه پنبه استان بهترین پنبه کشور است، گفت: محصول تولیدی استان از لحاظ رنگ و طول الیاف به طول ۲۸ - ۲۹ میلیمتر است که در گذشته به خارج از کشور به خصوص آلمان صادر می‌شد.

افزایش ۲۳ درصدی تولید پنبه در استان

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: پیش بینی شده است که در سال زراعی جاری تولید وش پنبه در این استان ۲۳ درصد افزایش یابد، میانگین تولید در هر هکتار دو هزار و ۸۰۰ کیلوگرم است که در مجموع ۲۰ هزار و ۷۰۰ تن وش پنبه از سطح پنبه زارهای استان برداشت می‌شود.

برداشت مکانیزه پنبه آغاز شده است

هادی قهرمانیان، مدیر جهاد کشاورزی مانه و سملقان نیز با اشاره به اینکه سال گذشته هزار و ۳۰۰ هکتار پنبه به روش مکانیزه در شهرستان کشت شده است، گفت: با تجهیز بخش خصوصی شهرستان به چهار دستگاه کمباین، امسال در بخش‌هایی از شهرستان، شاهد برداشت پنبه به روش مکانیزه هستیم.

وی خاطر نشان کرد: ۱۵۰ تُن بذور اصلاح شده از ارقام هیبرید داخلی و وارداتی و هزار و ۲۰۰ تُن کود ازت بین پنبه کاران شهرستان توزیع شده است.

قهرمانیان نظارت مستمر بر مزارع پنبه، توصیه به کشاورزان برای مبارزه به موقع با انواع آفات و آبیاری و کنترل علف‌های هرز را از جمله اقدامات جهاد کشاورزی در راستای افزایش تولید پنبه عنوان کرد.

مدیر جهاد کشاورزی مانه و سملقان تاکید کرد: امسال در هر هکتار ۳ هزار و ۶۰۰ کیلوگرم افزایش عملکرد خواهیم داشت.

وی افزود: ۹۸ درصد پنبه این شهرستان از طریق آب‌های جاری آبیاری شده است، لذا بهترین محصول برای کاشت بهاره محسوب می‌شود.

بی رغبتی پنبه کاران نسبت به فروش پنبه به نرخ دولتی

قهرمانیان با بیان اینکه نرخ خرید تضمینی پنبه توسط دولت پایین‌تر از نرخ خرید و فروش در بازار فعلی است، خاطر نشان کرد: رغبت پنبه کاران برای فروش پنبه به دلالان و کارخانه‌ها بیشتر است چرا که در این شرایط به صرفه تر محسوب می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی مانه و سملقان با اشاره به اینکه افزایش قیمت خرید تضمینی پنبه توسط دولت نیازمند طی کردن فرایندهای قانونی و مصوبات اقتصادی است، گفت: دولت زمانی در زمینه خرید تضمینی پنبه نیاز به ورود می‌بیند که قیمت پنبه از مبلغی که در حال حاضر هست، پایین‌تر بیاید،

وی در انتها با اشاره به وجود کارخانه‌های پنبه پاک کنی در سطح شهرستان، تصریح کرد: کارخانه‌های پنبه پاک کنی شهرستان ظرفیت بالای چهار تن را دارند که وجود آنها باعث شده بیش از ۹۰ درصد پنبه تولیدی مانه و سملقان در خود شهرستان فرآوری شود.