در یکی از خیابان‌های فرعی بیرجند تعدادی زن و بچه قد و نیم قد، دور هم حلقه زده‌اند که فقط تعداد محدودی از زنان با چارقد و چادرهای رنگی ماسک دارند.
پسربچه‌ای از کوچه مقابل دوان دوان آمد و پرسید هنوز خودرو نیامده و همه برای نه گفتن سری تکان دادند؛ رضا گفت هر وقت (خودرو) آمد زنگ خانه ما را هم بزنید و رفت.
عقربه‌ها ساعت ۱۶ را نشان می‌دهد که یک خودرو پراید و وانت در محل مورد نظر توقف کرد و همه به سمت آنها دویدند؛ صدای همهمه بچه‌ها بلند شد که آمدند، آمدند که تنها در ۱۰ دقیقه حدود ۲۰ خانواده از بزرگ و کوچک دور خودروها حلقه زدند.
راننده پراید به همراه یک دفترچه که گویا اسامی خانواده‌ها را در آن یادداشت می‌کرد، پیاده شد و گفت کنار بایستید تا شما را صدا بزنم، اما انگار گوش کسی بدهکار نبود.
به این ترتیب گل‌های ارغوانی رنگ زعفران که در بسته‌های یک، دو و سه کیلویی وزن شده بود بنا به درخواست هر خانواده تحویل راننده شد.
اسامی افراد و میزان گل دریافتی هم در دفترچه ثبت شد تا گل‌ها را پَر کرده و زعفران خشک را تحویل دهند.
یکی از افرادی که سه کیلوگرم گل زعفران گرفته بود، گفت: حدود ۱۰ روز است که روزی دو تا سه کیلوگرم گل را با اعضای خانواده پَر می‌کنیم.
احراری گفت: به ازای باز کردن هر کیلوگرم گل ۲۰ هزار تومان به ما می‌دهند.
وی ادامه داد: چرا الان که بیکار در خانه نشسته‌ایم نباید این کار را بکنیم مگر کار کردن جرم است وقتی شکم بچه‌هایم گرسنه است.
از او درباره کرونا پرسیدم که تا چه میزان رعایت می‌کنید و پاسخ داد: سرگرمی کوچک و بزرگ این محله مدتی شده که باز کردن گل زعفران است که دور هم جمع می‌شویم و تا پاسی از شب گل پر می‌کنیم و خشک می‌کنیم؛ به کرونا هم کاری نداریم!
وی با لبخندی بر لب گفت: «ان شاءالله کرونا هم به ما کاری ندارد و می‌بینید از سر ناچاری مجبور هستیم دور هم جمع شده و گل زعفران باز کنیم».
احراری افزود: خوشبختانه تاکنون از اعضای خانواده ما کسی به این بیماری مبتلا نشده است ولی نگفت آیا ناقل بیماری برای دیگران هستند.
یکی دیگر از زنان حاضر در این محل که کودک خردسالش را بغل داشت و چند کیلوگرم گل زعفران تهیه کرده بود گفت: همسرم کارگر ساختمانی است اما از زمان کرونا تاکنون خیلی به ندرت کار می‌کند، چون بازارشان کساد شده است.
فاطمه افزود: پَر کردن زعفران کار همه ساله ما بوده و هست، کسانی هم که به این منطقه گل می‌آورند همه ما را می‌شناسند پس اطمینان بین ما متقابل است.
وی گفت: اگر گل زعفران را باز نکنیم مخارج خانه و زندگی و بچه‌های قد و نیم قد را از کجا بیاوریم؟
من به این حرف‌ها و توجیه افراد فکر می‌کردم که عامل توزیع گل زعفران گفت: ما کشاورزان با هزار بدبختی و مشقت محصول خود را به بار می‌رسانیم اما زمان برداشت، فروش و کسب درآمد با مشکلات زیادی مواجه می‌شویم.
وی که نخواست نامی از او برده شود افزود: این روزها برای برداشت زعفران کارگر کم و دستمزد بالا است از طرفی برای پَر کردن گل‌ها هم افراد کمی امسال قبول زحمت کرده‌اند.
وی گفت: هر روز سحر برای برداشت گل به مزرعه می‌رویم و بعد از جمع کردن گل‌ها باید به این روستا و آن رستا یا به این شهر و آن شهر برویم تا کسی برایمان گل‌ها را باز کند و این به معنای ضرر کامل است اما چاره‌ای نداریم و مال خدا را که نمی‌توان دور ریخت.
عامل خرید و فروش زعفران ادامه داد: مسوولان باید توضیح دهند که برای زعفران کاران چه کرده‌اند و فقط نگویید زعفران محصول استراتژیک خراسان جنوبی است.
وی گفت: همه ما کشاورزان می‌دانیم شرایط امسال به خاطر بیماری کرونا با سال‌های گذشته فرق دارد، جان و مال خانواده ما هم برایمان اهمیت دارد برای همین تا جایی که در توان باشد پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنیم اما نیاز به حمایت مسوولان داریم.
این شهروند خراسان جنوبی اظهار داشت: به دلیل اینکه نیروی کار برای جمع‌آوری و پَر کردن گل زعفران نداریم و اکثر کسانی که به ما کمک می‌کردند امسال به خاطر کرونا همکاری نمی‌کنند، مجبور هستیم گل را با قیمت بسیار ارزان ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان بفروشیم در حالی که دولت قیمت گل را ۱۵۰ هزار تومان اعلام کرده است.
وی افزود: برای فروش گل با همین قیمت پایین هم برنامه‌ریزی نشده است لذا به صورت فله در میادین اصلی و فرعی شهر بساط فروش پهن می‌کنیم که با برخورد شهرداری، نیروی انتظامی و سایر عوامل هم مواجه می‌شویم در حالی که گل زعفران اگر برای یک روز روی دستمان بماند باید دور ریخته شود.
دغدغه فروش گل زعفران در معابر عمومی
در حالی که زعفران کاران استان از نبود نیروی کار و کسادی بازار محصول می‌گویند، فروش گل به شکل دلالی و در میادین شهرها با توجه به شیوع فزاینده بیماری کرونا به دغدغه‌ای برای مسوولان تبدیل شده است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی بیرجند گفت: از مسوولان جهاد کشاورزی درخواست داریم به کشاورزان و باغداران استان درخصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی به هنگام برداشت محصول تذکر جدی بدهند.
محمد دهقانی فیروزآبادی افزود: برخی شهروندان در منازل خود مشغول باز کردن گل زعفران هستند که ما هیچ دسترسی به آنها نداریم و باید خودشان مراقب بوده و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را جدی بگیرند.
وی بیان کرد: از مردم درخواست می‌کنیم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند چون همانطور که می‌بینیم هر وقت پروتکل‌های بهداشتی دقیق رعایت شده این ویروس کمتر شده و زمانی که رعایت نشده، شاهد افزایش آمار بوده‌ایم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند درباره فروش گل زعفران در میادین شهر اظهار داشت: باید بررسی شود چه کسانی به واسطه‌ها یا کشاورزان مجوز می‌دهند تا محصول خود را در میادین سطح شهر به فروش برسانند و سبب تجمع مردم و ترافیک خیابان‌ها شوند.
وی گفت: دانشگاه علوم پزشکی مگر چه تعداد نیرو دارد یا اینکه مگر مجوز داریم که بخواهیم با این افراد برخورد کنیم؛ دانشگاه هیچ گونه اختیاری در این خصوص ندارد.
دهقانی افزود: دستگاه‌های متولی از جمله جهاد کشاورزی، شهرداری، نیروی انتظامی و دادستانی باید بر شیوه فروش محصول در شهرها نظارت داشته باشند.
رییس اداره پیشگیری و رفع تخلفات شهرداری بیرجند هم گفت: برای این موضوع پنج تیم را در نظر گرفته و اعمال قانون می‌کنیم اما فروشندگان در برابر قانون مقاومت می‌کنند که انتظار داریم دستگاه‌های مربوطه به کمک ما بیایند.
موسی میرزایی با بیان اینکه جمع‌آوری فروشندگان گل زعفران آخرین راه حل نیست افزود: کشاورز یک سال زحمت کشیده و محصولی را به عمل آورده است لذا باید محلی برای فروش محصول این افراد در نظر گرفته شود چراکه برخورد قهری در شان مردم استان خراسان جنوبی نیست.
وی بیان کرد: شهرداری بیرجند این آمادگی را دارد تا در صورت همکاری دستگاه‌های مربوطه، محل چهارشنبه بازار خیابان شهید بهشتی را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورت رایگان در اختیار این افراد قرار دهد.
رییس اداره پیشگیری و رفع تخلفات شهرداری بیرجند اظهار داشت: برای این منظور مکاتباتی با دادستان، اصناف و پلیس نظارت بر اماکن داشتهایم و موضوعات مربوطه اعلام شده که امید است در این زمینه دستورات لازم صادر شود.
وی تاکید کرد: ابتدا باید زیرساخت لازم برای کشاورزان در استان فراهم شود سپس با افرادی که از قانون تمکین نمی‌کنند، برخورد قانونی صورت گیرد در غیر این صورت برخورد قهری با فروشندگان مناسب و جوابگو نیست.
میرزایی گفت: در حال حاضر دستگاه‌های متولی همراه هستند اما به صورت متفرقه لذا باید کار تیمی انجام شود و ما نیز زیرساخت‌های لازم را فراهم می‌کنیم.
وی افزود: همچنین در صورت نیاز آمادگی داریم بازار میدان مسافر بیرجند را به صورت رایگان در اختیار زعفران کاران قرار بدهیم تا نسبت به ساماندهی فروش محصول این افراد اقدام شود.
کشاورزان تمایل به برداشت دستی دارند
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم گفت: برای برداشت گل زعفران بدون دخالت دست در استان سه دستگاه در برخی شهرستان‌های دارای زعفران وجود دارد اما چون کشاورزی استان بیشتر خرده‌مالکی است، کشاورزان ترجیح می‌دهند برداشت گل توسط خودشان انجام شود.
محمدرضا اکبری افزود: برای پَر کردن گل زعفران نیز دستگاهی در استان ثبت و معرفی شده اما در مراحل مقدماتی است و برای امسال آماده نخواهد شد.
وی گفت: فعالیت‌های مرتبط با برداشت، پَر کردن، خشک کردن و بسته‌بندی زعفران نیازمند نیروی کار زیاد است که بخشی از این اقدامات در محیط‌های بسته انجام می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: با توجه به شیوع کرونا و مشکلاتی که درخصوص تامین نیروی کارگری وجود دارد، به کشاورزان توصیه کرده‌ایم پروتکل‌های بهداشتی را در جمع‌آوری محصول و باز کردن گل زعفران رعایت کنند.
وی افزود: سال‌های گذشته برای پَر کردن گل زعفران دورهمی‌ها در استان رونق می‌گرفت اما امسال به دلیل بیماری کرونا جمعیت‌ها بسیار محدود شده یا گل به فروش می‌رسد.
اکبری گفت: در تمامی مراحل تهیه این محصول باید پروتکل‌های بهداشتی برای پیشگیری از شیوع ویروس همه‌گیر کرونا مورد توجه ویژه کشاورزان و بهره‌برداران قرار گیرد.
امسال ۱۶ هزار و ۸۰۷ هکتار از مزارع استان خراسان جنوبی زیر کشت زعفران است و بیشترین سطح زیر کشت زعفران در خراسان جنوبی به شهرستان قاینات با پنج هزار و ۷۹ هکتار اختصاص دارد.
این استان رتبه دوم تولید زعفران و رتبه اول تولید زرشک و عناب را در کشور دارد.
معاون درمان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هشتم آبان امسال در سفر به خراسان جنوبی گفت: ما انتظار داشتیم استانی مثل خراسان جنوبی که جزو استان‌های پهناور با پراکندگی جمعیت است، کمترین میزان آلودگی را داشته باشد ولی به دلیل رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی، این روند رو به افزایش است.
قاسم جان بابایی افزود: لذا از مردم عزیز خراسان جنوبی تقاضا می‌شود که برای از بین بردن این بیماری از تجمعات خانوادگی و برگزاری مراسم خودداری کنند و استفاده از ماسک را جدی بگیرند چون شهر بسیار آلوده است و فقط با رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط مردم، این پیک را می‌توانیم کنترل کنیم.
وی با اشاره به فصل برداشت محصول در برخی استان‌ها و مسائل کارگری گفت: در برخی شهرها که اکنون فصل برداشت زعفران، پسته یا سایر محصولات است متاسفانه میزان بیماری نیز افزایش یافته است.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: کارگران به صورت تجمعی نسبت به برداشت محصول اقدام می‌کنند لذا ضروری است قبل از شروع به کار از طریق بهداشت با پیگیری و نظارت فرمانداران این افراد بررسی شوند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند هم اوایل هفته جاری گفت: براساس بررسی‌های انجام شده از ابتدای مهر امسال با شروع پیک سوم کرونا ۶۷.۲ درصد موارد جدید ابتلا در خراسان جنوبی، انتقال خانوادگی بوده است به این معنا که انتقال در این محیط از دسترس ما خارج است و مردم باید رعایت کنند.
کامبیز مهدی‌زاده افزود: همچنین در این مدت ۳.۸ درصد مبتلایان کرونا دارای سابقه مسافرت، ۲۴ درصد آلودگی در محل کار و ۴.۹ درصد به دلیل حضور در اجتماع مبتلا شده‌اند.
تعداد مبتلایان و فوتی‌های کرونا در خراسان جنوبی از مهر ماه امسال تاکنون در خیز سوم بیماری همچنان صعودی است.
تاکنون ۸۱۵ هزار و ۱۱۷ بیمار مبتلا به کرونا در کشور شناسایی شده است و شمار جانباختگان قطعی بیماری کووید۱۹ در کشور به ۴۳ هزار و ۴۱۷ نفر رسید.