همواره از نیمه دوم فصل پائیز یکی از فعالیت های مهم اقتصادی در استان مازندران خرده فروشی انواع محصولات کشاورزی از جمله پرتقال ، لیمو ، نارنگی ، ازگیل ، خرمالو ، انواع سبزیجات ، لبنیات بویژه ماست چکیده و کره محلی و همچنین ماکیان محلی شامل ، مرغ ، خروس و اردک است. این خرده فروشان روستائی که عمده آنان را زنان تشکیل می دهند با حضور در شهرهای مختلف یا خودشان به صورت مستقیم در خیابان های اصلی و فرعی شهرها بساط می کنند و یا به صورت تهاتر کالا به کالا با مغازه داران و فروشگاه ها وارد معامله می شوند.
داد و ستد و فروش محصولات متنوع کشاورزی روستاییان مازندران نقش اساسی در رونق بخشیدن به اقتصاد خانواده ها دارد. در فعالیت خرده فروشی علاوه بر اینکه امکان عرضه مستقیم و بدون واسطه محصولات تولیدی وجود دارد ، مصرف کنندگان نیز کالای مصرفی خود را به صورت تازه و سالم با قیمت مناسب تهیه می کنند.
گزارش میدانی از بازار روز امیر مازندرانی ساری به عنوان یکی از سه شهر وضعیت قرمز کرونایی در استان مازندران نشان می دهد که به دلیل اجرایی شدن محدودیت تردد کرونایی خانواده های روستایی نتوانستند محصولات کشاورزی را به شهرها انتقال داده و در واقع خرده فروشی را انجام بدهند.
مجتبی نوری یکی از حجره داران بازار روز ساری گفت : با حضور خرده فروشان در خیابان ها و اطراف بازار روز علاوه بر رقابت ، رونق بازار دوچندان می شود و از طرفی بسیاری از این خانواده ها درآمد روزانه اشان را از طریق فروش حداکثر ۲۰ کیلو پرتقال و لیمو و دیگر محصولات لبنی به دست می آورند که با محدودیت تردد و بساط کردن ، ممر درآمدی روزانه آنان از بین رفته است.
وی با بیان این که قیمت خرده فروشی محصولات کشاورزی به مراتب پائین تر و همچنین محصولات نیز کیفی تر است ، افزود : بسیاری از خرده فروشان هر روز محصولات کشاورزی را به مغازه داران با قیمت ارزانتر می فروشند و در عوض دیگر مایحتاج خود را با قیمت مناسب خریداری می کنند که این اقدام برای هر دو طرف به صرفه است و باعث رونق بازار می شود.
این فروشنده میوه با بیان این که بسیاری از خرده فروشان محصولات کشاورزی از شهر های اطراف مثل نکاء ، قائمشهر و حتی بهشهر در مناطق مختلف شهر ساری بساط پهن می کنند و یا با مغازه داران وارد معامله می شوند، ، گفت : مثلا انار و رب انار وحشی بهشهر ، انجیر سیاه گلوگاه و حتی کره محلی و ماست چکیده بندپی بابل ، دو دانگه و چهار دانگه ساری به صورت روزانه به بازار روزهای مختلف استان به صورت خرده فروشی عرضه می شود.
مشقت‌های خاله آمنه
یکی از خرده فروشان که در کنار درب ورودی بازار روز امیر مازندرانی مقداری لیمو ، پرتقال ، تخم مرغ محلی و سه قطعه اردک پاک شده آماده طبخ را برای فروش بساط کرده بود گفت : با هزاران مشکل و دردسر توانسته ام این محصولات را به بازار بیاروم و علاوه بر مشکلات بساط کردن ، هزینه بیشتری برای حمل و نقل متقبل شدم.
وی که با نام " خاله آمنه " در بازار روز ساری شناخته می شود ، افزود : معمولا به دلیل حجم کم محصول ، هر روز به صورت گروهی از یک یا دو روستا طی قراردادی که با یک راننده خودروی سواری داریم به ساری می آییم و در مناطق مختلف از جمله خیابان قارن ، کنار بازار روز دائمی بساط می کنیم.
خاله آمنه با بیان این که روز شنبه راننده شخصی حاضر به انتقالشان به شهر ساری نشده بود ، گفت ، راننده مدعی بود که در قبال کرایه ناچیز باید چندین برابر جریمه پرداخت کند.
وی افزود : خرده فروشان محصولات کشاورزی در واقع مایحتاج غذایی مردم را تامین می کنند و از طرفی این فعالیت درآمد روزانه آنها است و اگر نتوانیم ماست و تخم مرغ محلی تولیدی خودمان را به صورت مستقیم بفروشیم ، بشدت با مشکل مالی مواجه می شویم.
این بانوی روستایی گفت : محصولات کشاورزی مثل ماست ، کره و انواع سبزیجات روزانه تولید و باید در همان روز به بازار عرضه شود و بسیاری از خانواده های روستایی برای درآمد بیشتر خودشان به صورت مستقیم بساط می کنند و اکنون ممنوعیت بساط کردن خرده فروشان محصولات کشاورزی ، بشدت درآمد روستائیان را به مخاطره انداخته است و بیشتر این خانواده ها نگران درآمد و از بین رفتن محصولات تولیدی خودشان هستند.
بررسی ها نشان می دهد مشکلات خرده فروشان محصولات کشاورزی در شهرستان های مرکزی به ویژه آمل به عنوان یکی دیگر از شهرهای قرمز کرونایی و بابل نیز نمود پیدا کرده است ، چرا که عمده سبزیجات تولیدی مناطق روستایی آمل در بابل بساط می شود و در عوض انواع مرکبات روستاهای بابل در مناطق مختلف شهر آمل به صورت خرد توسط روستاییان به فروش می رسد.
معجزه صندوق خرد خرد زنان روستایی
کارشناس مسئول امور زنان روستایی و عشایری سازمان جهاد کشاورزی مازندران ضمن تایید آسیب وارده بر اقتصاد روستائیان خرده فروش محصولات کشاورزی ، گفت: اگرچه همه فعالیت های اقتصادی بر اثر بیماری کووید- ۱۹ تاثیر منفی دیده است ، اما به دلیل اهمیت تازه خوری محصولات کشاورزی این آسیب با ایجاد محدودیت های تردد و عرضه آن در بازار دستفروشان نمایان تر شده است.
فاطمه یساری با اظهار این که این مشکل با گسترش ایجاد صندوق های خرد زنان روستایی تا حدودی قابل جبران شده است، توضیح داد: در چند سال اخیر با ایجاد نمایندگی فروش محصولات تولیدی کشاورزی در هر روستا ، خریدار عمده این محصولات با خودروی مخصوص که محدودیت تردد ندارند، تولیدی های زنان روستایی را خریداری و به بازار مصرف عرضه می کنند.
وی در عین حال به فعالیت شمار زیادی از خرده فروشان محصولات کشاورزی که عمده آنان زنان روستایی مازندران هستند اشاره کرد و گفت: در واقع آنان با حضور در خیابان های اصلی و فرعی شهرها که مشتریان خاص و تقریبا ثابتی از شهروندان دارند، امرار معاش می کنند که با ایجاد محدودیت تردد و بساط ، در آمد آنان نیز قطع شده است.
یساری پیشنهاد کرد که این زنان می توانند تا بر طرف شدن مدت محدودیت ها کرونایی از وجود نمایندگی های محصولات کشاورزی روستاها استفاده کنند و به جای این که خودشان مستقیم تولیدات را وارد بازار مصرف کنند، در اختیار این نمایندگی ها قرار بدهند.
کارشناس مسئول امور زنان روستایی و عشایری سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: با توجه به این که در یک دهه اخیر بسیاری از شهروندان غیر بومی در این استان صاحب مسکن شدند و تقریبا حضور دائمی نیز دارند و بررسی ها نشان می دهد حضور این افراد در محدودیت های دو هفته ای نیز مشهود تر است و از آن جایی که بیشتر این شهروندان از تمکن مالی خوبی برخودارند و مشتریان اصلی تولیدات همین زنان روستایی هستند ، آسیب اقتصادی به این گروه از روستاییان استان بیشتر شده است.
رئیس نظارت و بازرسی سازمان صنعت ، معدن و تجارت مازندران با اظهار این که ممنوعیتی در فعالیت بازار روزهای محصولات کشاورزی در استان وجود ندارد ، گفت : این که تردد بین شهری خرده فروشان زنان و مردان روستایی را با مشکل جدی مواجه کرده است و در واقع درآمد روزانه آنان نیز قطع شد، می پذیرم.
حسین اصغرزاده اضافه کرد : بررسی ها و گزارش ها نشان می دهد که حضور خرده فروشان در قالب بساطی های محصولات کشاورزی در مناطق مختلف شهری بویژه شهرستان های ساری ، بهشهر و آمل که وضعیت قرمز کرونایی هستند، کاهش چشم گیری یافته است.
وی با بیان این که وانت بار ها و آژانس ها در جا به جایی مواد غذایی با محدودیت تردد بین شهری مواجه نیستند، در عین حال توضیح داد: اگرچه این محدودیت ها نگرانی جدی برای خرده فروشان روستائیان استان به وجود آورده است ، اما سلامت عموم مردم مهم است و امیدواریم هر چه زودتر این مشکل برطرف شود.
اصغرزاده از همراهی کامل اصناف در رعایت تعطیلی و پائین کشیدن کرکره های مغازه های غیر سطح یک در شهرهای قرمز استان خبر داد و بیان داشت: امیدواریم با قطع شدن انتقال ویروس بار دیگر رونق اقتصادی مردم استان بویژه خرده فروشان محصولات کشاورزی استان باشیم.
طرح جامع مدیریت هوشمند محدودیت ها که از روز شنبه آغاز شد شامل منع ورود خودروهای غیربومی به مناطق دارای وضعیت قرمز و نارنجی کرونایی است و همچنین برای دو هفته فعالیت تمامی صنوف و مشاغل به استثنای سطح یک در مناطق دارای وضعیت قرمز کرونایی تعطیل شده است.
این طرح که به منظور جلوگیری از هه گیری ویروس کرونا در فصل سرما در نظر گرفته شد تا ۱۴ آذرماه ادامه خواهد داشت.
مازندران از استان های نخست کشور است که درگیر ویروس کرونا شد. این استان از ۳۰ بهمن سال گذشته نخستین مورد ابتلا به ویروس کرونا را ثبت کرد و از آن زمان تاکنون دو موج را پشت سر گذاشت.
در حال حاضر سه شهرستان ساری ، آمل و بهشهر در شرق مازندران وضعیت قرمز کرونایی دارند و باقی ۱۹ شهرستان نیز در شرایط نارنجی به سر می برند.
طبق آمار دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل ، در حال حاضر بیش از ۸۰۰ بیمار کرونایی در بیمارستان های سراسر استان بستری هستند که حدود ۲۰ درصد آنان با شرایط وخیم در بخش مراقبت های ویژه نگهداری می شوند.