حبوبات شامل طیف گسترده‌ای از دانه‌های مغذی است که امروزه در غذا‌های متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحقیقات متعدد خواص بی نظیر حبوبات را نشان داده است. از این رو، متخصصان تغذیه همواره بر گنجاندن این مواد به رژیم غذایی تاکید دارند.
پروتئین یکی از مواد ضروری برای حفظ سلامت و تندرستی بدن است. حبوبات به میزان قابل توجهی دارای آمینو اسید‌های مختلف که سازنده پروتئین است، هستند. به طور کلی ۲۰ آمینو اسید وجود دارد که ۹ مورد از آن برای بدن ضروری محسوب می‌شود. دو منبع اصلی کامل و نیمه کامل برای تامین پروتئین وجود دارد.
محصولات دامی و دانه‌های سویا از جمله پروتئین‌های کامل محسوب می‌شوند و تمامی ۹ آمینو اسید حیاتی بدن را دارا هستند. در مقابل، حبوبات دارای پروتئین ناکامل هستند، اما می‌توانید آن‌ها را همزمان با سایر منابع پروتئین به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
فولات یکی دیگر از مواد مغذی موجود در حبوبات است که برای کارکرد طبیعی بدن، تولید گلبول‌های قرمز خون و نیز جلوگیری از نقص در لوله جفت در طول بارداری ضروری است. مادران باردار باید برای سلامت خود و جنین در طول دوره بارداری حبوبات را به رژیم غذایی خود بگنجانند. یک فنجان حبوبات دارای ۴۸۲ میکروگرم فولات است.
از سوی دیگر، شواهد نشان می‌دهد حبوبات سرشار از آنتی اکسیدان‌های مختلف مانند پنی فنول‌ها هستند. آنتی اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و مانع آسیب دیدن سلول‌های بدن می‌شوند. تاثیر آنتی اکسیدان‌ها در جلوگیری از بیماری‌های سرطانی تایید شده است. دانشمندان در سال ۲۰۱۵ مشاهده کردند آنتی اکسیدان‌های موجود در حبوبات با سلول‌های سرطانی دستگاه گوارش مبارزه می‌کند.
همچنین تحقیقات دانشمندان در سال ۲۰۱۷ نشان داد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی در افرادی که به صورت مداوم از حبوبات در رژیم غذایی خود استفاده می‌کنند به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. ریشه این مسئله در این است که افراد پروتئین موجود در حبوبات را جایگزین پروتئین‌های حیوانی که به طور همزمان چربی بالایی دارند، می‌کنند. چربی موجود در گوشت باعث افزایش کلسترول خون و در نتیجه افزایش خطر ابتلا به سکته قلبی می‌شود.
حبوبات دارای فیبر بالایی هستند و تحقیقات نشان می‌دهد مصرف آن‌ها به افراد مبتلا به دیابت برای کنترل قند خون کمک می‌کند. فیبر فرآیند هضم غذا را طولانی کرده و مانع از افزایش ناگهانی قند خون می‌شود. براساس نتایج تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۸ انجام شد داشتن رژیم غذایی حاوی فیبر بالا خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
از دیگر فواید مصرف حبوبات می‌توان به جلوگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب، کنترل اشتها، و بهبود سلامت دستگاه گوارش اشاره کرد.