شاید کرونا ترس مردم از انواع ویروس و بیماری را دوچندان کرده اما باید بدانیم که رعایت پروتکل‌های تخصصی در حوزه بیماری‌های مشترک بین حیوان و انسان می‌تواند راهکار ساده‌تر برای زندگی مسالمت‌آمیز با حضور این ویروس‌ها باشد.
این روزها با عبور از خیابان‌ها و توجه به مراکز فروش مرغ و تخم مرغ در خراسان جنوبی و شهر بیرجند به خوبی می‌توان حال ناخوش بازار این محصولات را احساس کرد.
پای حرف دل هر کدامشان که بنشینی بیشتر از ورود ویروس، از اطلاع ناکافی مردم گلایه‌مند هستند و می‌گویند اگر قبل از درمان، آموزش و آگاه‌سازی مبنای پیشگیری‌ها شود در وقت حادثه، بحرانی سوار بر بحران دیگر نمی‌شود.
آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان بیماری ویروسی و مشترک بین انسان و طیور است که این عفونت در پرندگان اهلی به سرعت سبب همه‌گیری در میان آنها می‌شود.
پرندگان وحشی آبزی به عنوان مهمترین ذخایر طبیعی ویروس آنفلوآنزا محسوب می‌شوند و بوسیله آنها ویروس از یک نقطه به نقطه دیگری حمل و از طریق بزاق و فضله، بیماری به پرندگان اهلی و کسانی که با پرندگان تماس دارند، منتقل می‌شود.
در نوع خفیف آنفلوآنزای مرغی، ابتلا به بیماری با ریزش پرهای پرندگان و کاهش تولید تخم مشخص می‌شود و در نوع دوم، بیماری به سرعت در میان پرندگان شایع و باعث اتلاف شمار زیادی از آنها می‌شود.
این بیماری از طریق تجارت پرندگان زنده و پرندگان مهاجر مانند اردک‌ها و سایر پرندگان دریایی از کشوری به کشور دیگر منتقل می‌شود.
سرفه، گلودرد، تنگی نفس و سابقه تماس در یک هفته قبل از مرگ پرندگان آلوده یا در مرحله واگیری و سطوح آلوده به ویروس و تب بالای ۳۸درجه از علایم بیماری آنفلوآنزای مرغی در انسان محسوب می‌شود.
پرندگان آبزی، وحشی و مهاجر بدون ابتلا بـه ایـن بیماری می‌توانند ویروس را تا مسافت‌های طولانی انتقال دهند و لازم است اقدامات پایش بیماری به صورت مستمر تشدید شود.
انسان در ارتباط مستقیم با پرندگان بیمار یا لاشه‌های پرندگان کشته شده نیز می‌تواند به این بیماری مبتلا شود.
در ایران منشاء این بیماری پرندگان مهاجری عنوان می‌شود که در فصل سرد سال از مناطق سردسیر شمالی وارد مناطق گرم یا معتدل می‌شوند.
ارتباط مستقیم آموزش و اقتصاد در بازار فروش
در کنار این موارد سوال پیش می‌آید که آیا در استان‌های درگیر با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان استفاده از مرغ و تخم مرغ کنار گذاشته شده یا اینکه با آموزش‌های مکرر و خرید از فروشگاه‌های مجاز با اینکه در قطب بیماری هستند اما لطمه‌ای به چرخه اقتصادی بازار این نوع از محصولات وارد نشده است.
یکی از تولیدکنندگان و فروشنده فراورده‌های صنعت طیور خراسان جنوبی در این باره گفت: بین آموزش و اقتصاد در بازار فروش ارتباط مستقیم وجود دارد و اگر دانسته‌ها در موضوعات مختلف بازار کافی نباشد بدون شک با اقتصاد شکست خورده روبه‌رو خواهیم شد.
حامد حیدری افزود: با ورود ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به چند واحد تخمگذار استان تقریبا بازار این محصول از بین رفته است و فروشندگان با ادامه این روند با مشکل مواجه خواهند شد.
وی اظهار داشت: نه تنها آنفلوآنزا بر فروش تخم مرغ اثر گذاشته بلکه فروش دیگر محصولات از جمله گوشت مرغ را هم با مشکل مواجه کرده است به طوری که فروشگاه‌های با فروش بالای ۴۰۰ کیلوگرم گوشت امروز کمتر از ۸۰ کیلوگرم را هم نمی‌توانند به فروش برسانند.
این فعال صنعت طیور گفت: قیمت تخم مرغ امروز در بازار به ۱۷ هزار تومان رسیده است اما در شرایطی به سر می‌بریم که حتی تخم مرغ‌های طرح تنظیم بازار که به قیمت ۱۵ هزار تومان فروش می‌رفته در فروشگاه‌ها مانده‌اند و متقاضی ندارند.
وی افزود: با توجه به اینکه بسیاری از مردم استان نسبت به این ویروس آگاهی ندارند می‌طلبد که آموزش‌ها در این مورد دوچندان شود تا ضمن مبارزه با بیماری، لطمات جبران ناپذیر به سرمایه طیور استان و چرخه اقتصادی این صنعت وارد نشود.
اما رییس اتحادیه ماکیان شرق و مرکز توزیع تخم مرغ خراسان جنوبی معتقد است که مردم استان نباید خود را درگیر اخبار و مطالب بدون منبع در فضای مجازی کنند.
محمدحسن محمدزاده گفت: به مردم اطمینان می‌دهم که هیچ گونه دغدغه‌ای برای استفاده از تخم مرغ و گوشت مرغ در استان نداشته باشند.
وی ادامه داد: معدوم سازی برخی مرغداری‌های درگیر فقط به منزله حفظ بهداشت در صنعت مرغداری است در حالی که برخی افراد از معدوم سازی در فضای مجازی غول می‌سازند.
وی گفت: دستگاه‌های ذیربط در حوزه اطلاع‌رسانی باید بیشتر تلاش کنند تا مردم آموزش بهداشتی لازم را در مواقع خاص در اختیار داشته باشند.
رییس اتحادیه ماکیان شرق و مرکز توزیع تخم مرغ خراسان جنوبی از ضرر غیرقابل وصف برخی مرغداران برای نبود اعتماد به بیمه گفت و افزود: برخی مرغداران با توجه به بدقولی بیمه‌ها، واحدها را بیمه نکرده‌اند که در صورت بروز درگیری با این گونه تلفات باید زیان زیادی را متحمل شوند.
وی اظهار داشت: پرداخت دیرهنگام خسارت مرغداری‌ها توسط بیمه‌ها باعث می‌شود تا پرداختی‌ها براساس تورم نباشد و می‌طلبد که شرکت پشتیبانی بیمه کشاورزی در این موارد وارد عمل شود.
محمدزاده با بیان اینکه خراسان جنوبی چند سال عاری از هرگونه آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان بوده است توضیح داد: طبق آخرین گزارش‌های رسیده سه واحد درگیر به این ویروس به کلی پاکسازی شده‌اند و امیداریم با رعایت همه جانبه، وضعیت قبلی را برای سال‌های متوالی در استان شاهد باشیم.
مهار سه کانون مثبت بیماری در خراسان جنوبی
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی از معدوم‌سازی و مهار سه کانون مثبت آنفلوآنزای فوق حاد در این استان خبر داد و گفت: تاکنون سه واحد درگیر با ویروس شناسایی شدند و با پایش‌های مکرر که به صورت تلفنی و حضوری انجام می‌شود مورد جدیدی در استان یافت نشده است.
محمداصغرزاده افزود: با توجه به اهمیت قطع زنجیره انتقال ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان ۴۴۰ هزار قطعه مرغ در استان معدوم‌سازی شد.
وی از معدوم‌سازی ۳۰ تن تخم مرغ و انواع مشتقات نظیر کارتن خبر داد و گفت: چشم‌انداز ما قطع زنجیره ویروس است که جز با همکاری همه جانبه دستگاه‌ها و رعایت امنیت زیستی توسط مرغداران صورت نمی‌گیرد.
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: از آنجا که هر مرغداری نیاز به ۲ دوره واکسیناسیون دارد پیش بینی‌ها برای تامین ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دُز واکسن صورت گرفته و مشکلی برای تامین آن وجود ندارد.
وی اظهار داشت: آنفلوآنزای فوق حاد موضوع ملی است و فقط مربوط به این استان نیست پس باید همه تلاش‌ها صورت گیرد که این ویروس به استان‌هایی که جمعیت طیور بالایی دارند، سرایت نکند.
اصغرزاده تصریح کرد: آنفلوآنزای تایید شده در واحد مرغداری استان، سویه‌ای است که تاکنون موردی از انتقال آن به انسان در کشور گزارش نشده است.
وی با بیان اینکه تمامی محصولات مرغ و تخم مرغ زیر نظر دامپزشکی استان هیچ گونه منعی برای مصرف ندارند گفت: خروج محصولات مرغ و تخم مرغ از استان نیز هیچ گونه منعی ندارد.
وی افزود: خوشبختانه جواب آزمایش سه مرغداری نزدیک ۲ واحد درگیر اولیه در شهرستان بیرجند نیز منفی شده است.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی هم گفت: مردم دغدغه‌ای برای خرید از فروشگاه‌های مجاز عرضه فراورده‌های خام طیور نداشته باشند.
محمد علی بخشی اظهار داشت: با توجه به تاکیدات مکرر دامپزشکی به فروش فراورده‌های دارای کد سلامت در فروشگاه‌های عرضه، بازرسان دامپزشکی همواره وضعیت سلامت و بهداشت را رصد می‌کنند.
وی افزود: پرندگان مهاجر می‌توانند عامل اصلی انتشار ویروس آنفلوآنزای فوق حاد از جایی به جایی دیگر در کنار عوامل انسانی باشند اما تصفیه خانه فاضلاب بیرجند با ایجاد رودخانه‌ای در منطقه، خطری بالقوه برای انتقال بیماری از پرندگان مهاجر به پرندگان وحشی بومی و از آنها به واحدهای پرورشی است.
وی با بیان اینکه علت اصلی این ابتلا توسط کارشناسان دامپزشکی در حال بررسی است اظهار داشت: به محض رسیدن به نتیجه مشخص، اطلاع رسانی کامل انجام خواهد شد.
معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی با تاکید بر اینکه مرغ و تخم مرغ موجود در بازار کاملا سالم است گفت: مردم خبرهای صحیح را از رسانه‌های رسمی دنبال کنند و درگیر موج سواری عده‌ای در فضای مجازی نشوند.
وی افزود: در حال حاضر مورد مشکوکی در استان وجود ندارد و امیدواریم با همکاری و هماهنگی بیش از پیش مردم و مسوولان مربوطه بتوان این وضعیت را به خوبی مدیریت و ویروس آنفلوآنزای فوق حاد را از استان ریشه‌کن کنیم.
خراسان جنوبی با زنجیره کامل تولید، عرضه و صادرات طیور همواره صادر کننده فراورده‌های این حوزه بوده است.
بیش از ۸۰۰ مرغداری در استان خراسان جنوبی فعالیت می‌کنند که در هر دوره بیش از ۴۰۰ مرغداری فعال است.
تولید تخم مرغ مرغداری‌های خراسان جنوبی روزانه به ۲۵ تن می‌رسد.