چند هفته ای است که بعد از گرانی مرغ، بازار تخم مرغ دچار هرج و مرج شده به طوری که عرضه تخم مرغ های تنظیم بازاری هم دردی از این موضوع دوا نکرده است و هر یک از مسئولان دلایل خاص خود را برای این گرانی ها مطرح می کنند، اما فشار بر اقشار ضعیف جامعه در این اوضاع اقتصادی که یک روز تخم مرغ ارزانترین کالای پروتئینی در دسترشان بود از اهمیت بیشتری برخوردار است.
گرچه مسئولان سازمان دامپزشکی اذعان می کنند که کیفیت تخم مرغ های تولیدی با یکدیگر تفاوتی ندارد، اما رصدها از سطح بازار نشان می دهد که تخم مرغ های بسته بندی با نرخ های بالایی در بازار عرضه می شود که انجمن تولیدکنندگان تخم مرغ های شناسنامه دار مسئله کیفیت و گرید بندی را علت اصلی این اختلاف قیمت‌مطرح می کند و در مقابل سخنگوی اتحادیه مرغداران میهن این موضوع را تکذیب کرده و بارها اعلام کرده است که تخم مرغ های تولیدی با یکدیگر تفاوتی ندارد و انجمن تولیدکنندگان شناسنامه دار از مرغداران تخم مرغ را خریداری کرده و بدون هیچ گونه فرایندی تنها آن را بسته می کند و گرنه از کره ماه نمی آورد که بخواهد هر عدد تخم مرغ را با نرخ بالای ۲ هزار تومان به مردم بفروشد، درحالیکه هزینه بسته بندی آن ۵۰۰ تومان تمام می شود.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی شود چرا که ۲ نرخی بودن قیمت تخم مرغ در بازار زمینه را برای رانت و سودجویی عده ای دلال و واسطه فراهم کرده است تا تخم مرغ های تنظیم بازاری را به دیگر کشورها قاچاق کنند که این امر در کنار عرضه تخم‌مرغ های لوکس، بر تشنج بازار دامن می زند و حال معلوم نیست که چه بر سر آینده قیمت و بازار این محصول آید.
رصدها از سطح بازار نشان می دهد که هر بسته تخم مرغ ۶ تایی با نرخ ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان، تخم‌مرغ ۹ تایی ۲۶ تا ۲۸ هزار تومان، تخم مرغ ۱۵ تایی ۳۵ تا ۳۷ هزار تومان در مغازه ها عرضه می شود، درحالی که مسئولان قیمت هر شانه تخم مرغ در میادین بسته به وزن را ۳۱ تا ۳۲ هزار تومان اعلام می کنند که با وجود اختلاف معنادار قیمت، انتظار می رود که سازمان حمایت قیمت گذاری تخم‌مرغ های شناسنامه دار را انجام دهد تا با کاهش تشنج، بازار به ثبات برسد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم‌تا از آخرین دلایل گرانی تخم مرغ در بازار به رغم عرضه تخم مرغ های تنظیم بازاری و تاثیر شیوع آنفلوانزا حاد پرندگان بر تولید با خبر شویم:
گرید بندی تخم مرغ عوام فریبانه است
هدایت اله اصغری مدیر عامل اتحادیه مرغداران میهن از توزیع تخم مرغ در میادین میوه و تره بار تهران خبر داد و گفت: بنابر هماهنگی های صورت گرفته قرار است تخم مرغ در سایر استان ها عرضه شود که با این وجود طی یک تا ۲ هفته آینده بازار به امنیت خاطر می رسد.
وی افزود: با توجه به عرضه تخم مرغ های بسته بندی با نرخ های بالا، پیشنهاداتی دادیم که بسته های ۳۰ عددی تخم مرغ های بسته بندی شیرینگ پک شده با نرخ ۳۶ هزار تومان عرضه شود که قرار است این نرخ ها اعلام شود و با این وجود دیگر خبری از عرضه هر شانه تخم مرغ با قیمت ۴۸ هزار تومان وجود ندارد.
اصغری از افزایش قیمت جوجه و پولت خبر داد و گفت: گرچه بازار نهاده های دامی روبه بهبود است، اما تاحدودی مشکل در بخش تامین جوجه یکروزه وجود دارد که با رفع این‌بحران به نظر می رسد مشکل خاصی در تولید نداشته باشیم.
این مقام مسئول درباره تاثیر معدوم سازی طیور بر بازار تخم مرغ بیان کرد: با توجه به عملکرد مناسب سازمان دامپزشکی در مهار و کنترل بیماری پیش بینی می شود که با استمرار این روند، بیماری خیلی اشاعه پیدا نمی‌کند.
وی متوسط تولید ماهیانه تخم مرغ را ۸۵ هزار تن اعلام کرد و گفت: با توجه به مشکلات عدم تامین نهاده در زمان مقرر یا کیفیت نهاده های تولیدی، مرغداران مجبور به تامین‌نهاده های جایگزین بودند که از نظر پروتئین و انرژی نتوانست نیاز مرغ را تامین کند و همین امر منجر به کاهش تولید ۶ تا ۷ هزار تنی تولید شد.
مدیر عامل اتحادیه مرغداران میهن سرانه مصرف تخم مرغ را به ازای هر نفر ۱۱ کیلوگرم اعلام کرد و افزود: با احتساب تولید داخل مازاد ۵ تا ۱۰ هزار تنی داریم که این میزان به بازارهای هدف صادر می شد که با ممنوعیت صادرات، این میزان در بازار داخل توزیع می شود و بخشی از خلاها را پوشش می دهد.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی عرضه تخم مرغ با بسته بندی ۶، ۹ و ۱۵ تایی باعث افزایش قیمت شده است که دولت تا اطلاع ثانوی نباید بگذارد تخم مرغ با بسته بندی های ۶ و ۱۵ تایی عرضه شود چرا که اقتصادی ترین تخم مرغ برای خانوار تخم مرغ شانه ای ۳۰ تایی است و تازمانیکه لوکس فروشی شود، بازار به ثبات نمی رسد.
اصغری با بیان اینکه کیفیت تخم مرغ با یکدیگر تفاوتی ندارد، گفت: گرچه اظهاراتی مبنی بر کیفیت تخم‌مرغ بر مبنای گرید a،b،c مطرح می شود، اما در صورت آنالیز کیفیت تخم‌مرغ هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارد و به عبارت دیگر کیفیت تخم مرغ شانه ای ۱.۷۰۰ با ۲ کیلویی تفاوت ندارد و این اظهارات تنها عوام فریبانه است.
ماشین های سیار در حال عرضه تخم مرغ هستند
علیرضا سالمی مدیر کل پشتیبانی امور دام استان تهران با اشاره به اینکه پشتیبانی ۱۰۰ درصد نیاز تخم‌مرغ میادین را تامین می کند، اظهار کرد: روزانه ۶۰ تا ۷۰ تن تخم مرغ با نرخ مصوب در میادین توزیع می‌شود و بخشی از نیاز اصناف هم در حال تامین است.
وی افزود: از روز گذشته ماشین های سیار در حال عرضه هر شانه تخم مرغ ۳۱ تا ۳۲ هزار تومان در نقاط مختلف بویژه جنوب شهر هستند که امیدواریم با توزیع مویگرگی قیمت تخم مرغ کاهش یابد.
سالمی با بیان اینکه قیمت گذاری تخم مرغ های شناسنامه دار از سوی انجمن‌انجام می شد، گفت: براین اساس قیمت تخم‌مرغ های شناسنامه دار به دانه ای ۲ هزار تومان هم می رسد که علی رغم پیگیری های صورت گرفته، کماکان نتیجه ای از سازمان حمایت اعلام نشده است، درحالیکه این موضوع تاثیر بسزایی در قیمت تخم‌مرغ سطح شهر دارد.
مدیر کل پشتیبانی امور دام استان تهران ادامه داد: طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار، توزیع تخم مرغ در سه بخش میادین میوه و تره بار، اصناف و سیار در نقاط مختلف شهر در حال عرضه است.
وی با انتقاد پیرامون عرضه تخم مرغ بسته بندی با نرخ ۴۷ تا ۴۸ هزار تومان بیان کرد: قیمت گذاری تخم مرغ های بسته بندی تابع نرخ گذاری سازمان‌حمایت نیست که قرار است این کار از سوی سازمان‌حمایت صورت گیرد که اعلام هر چه سریع تر این نرخ بر کاهش قیمت اثر گذار است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه تولید تخم مرغ نسبت به سه ماه اخیر کاهشی نداشته است، بیان کرد: مشکل نوسان قیمت مربوط به نظام توزیع است که با ساماندهی بازار به قیمت مصوب نزدیک می شویم.
سالمی با اشاره به اینکه مشکل اساسی تخم مرغ در بحث شبکه توزیع است، افزود: افزایش یا کاهش قیمت هر کالایی تحت تاثیر سه عامل تامین، توزیع و نظارت است که خوشبختانه در بحث تامین تخم مرغ مشکلی نداریم و مشکلات به توزیع و نظارت باز می‌گردد.
مدیر کل پشتیبانی امور دام استان تهران تولید سالیانه تخم مرغ را بیش از یک میلیون تن اعلام کرد و گفت: در شرایط پیک مصرف سالیانه ۹۴۰ تا ۹۵۰ هزار تن تخم مرغ در داخل استفاده می‌شود که با این وجود ۵۰ هزار تن مازاد بر نیاز کشور است.
مسئولان باید پاسخگوی گرانی تخم مرغ در بازار باشند
ناصر نبی پور سخنگوی اتحادیه مرغداران میهن با اشاره به اینکه گرانی تخم مرغ در بازار ارتباطی به مرغدار ندارد، اظهار کرد: مسئولان ذی ربط باید پاسخگو باشند چرا که ۱۰۰ درصد تولید تخم مرغ را با زور تعزیرات و جریمه با نرخ مصوب ۱۴ هزار تومان تحویل می گیرند.وی افزود: در حال حاضر تعزیرات به مرغداران فشار می آورد که تولیدات خود را با نرخ مصوب تحویل دهند، درحالیکه اتحادیه این آمادگی را دارد که دولت برای یکسال آینده قرارداد انعقاد کند که کل تولید را با نرخ مصوب ۱۴ هزار تومان تحویل دهند.
نبی پور از کاهش قیمت تخم مرغ های شناسنامه دار خبر داد و گفت: گرچه کاهش قیمت تخم مرغ های شناسنامه دار اعلام رسمی نشده، اما خبرها حاکی از آن است که قیمت تخم مرغ به کمتر از ۴۰ هزار تومان در بازار رسیده است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه تخم مرغ های تنظیم بازار قاچاق می شود، بیان کرد: روز گذشته ۳۷ تن تخم مرغ در حال قاچاق به عمان بود که وقتی به سمت عمان می رود، به عراق هم‌تخم‌مرغ های تنظیم بازار ورود می کند.
به گفته وی، با توجه به عرضه تخم‌مرغ با نرخ مصوب به میادین میوه و تره بار و فروشگاه های زنجیره ای، خانوارها از خرید با نرخ بالاتر از مغازه ها اجتناب کنند، درغیراین صورت خودشان مقصر هستند.
نبی پور از کاهش تولید تخم مرغ خبر داد و گفت: با توجه به کمبود نهاده دامی ۶ تا ۷ میلیون مرغ به کشتارگاه رفتند که این امر در کنار شیوع آنفلوانزا حاد پرندگان در خراسان و معدوم سازی حدود ۵۰۰ هزار قطعه مرغ تخم گذار بر کاهش تولید اثر گذاشته است که با این وجود پیش بینی می شود تا آذر و دی سال اینده با مشکل تولید مواجه خواهیم بود.
سخنگوی اتحادیه مرغداران میهن با اشاره به اینکه آینده تولید تخم مرغ به روند بیماری آنفلوانزا حاد پرندگان بستگی دارد، بیان کرد: اگر بیماری آنفلوانزا حاد پرندگان شدت نگیرد و دولت هم مرغداران را تحت فشار جریمه قرار ندهد، می توان امیدوار بود که بازار به تعادل برسد.
وی قیمت تمام شده هر کیلو تخم مرغ را ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: در حال حاضر دولت هر کیلو تخم مرغ را با نرخ مصوب ۱۴ هزار تومان از مرغداران خریداری می کند، اما از طرفی نرخ هر کیلو تخم مرغ در بازار ازاد ۱۸ هزار تومان است که این ۲ نرخی بودن باعث قاچاق و رانت می شود.
نبی پور درباره اینکه احتمال واردات تخم مرغ به کشور وجود دارد، بیان کرد: امکان واردات تخم‌مرغ وجود ندارد چرا که قیمت هر کیلو تخم مرغ با ارز نیما ۵۰ هزار تومان تمام می شود که با این وجود دولت توان واردات را ندارد چرا که ارز لازم برای واردات نهاده دامی را ندارد چه برسد که بخواهد تخم مرغ وارد کند.
سخنگوی اتحادیه مرغداران میهن در پایان با اشاره به اینکه کیفیت تخم مرغ شناسنامه دار با فله تفاوتی ندارد، تصریح کرد: این در حالی است که انجمن تخم مرغ شناسنامه دار، محصول را با عرضه در بسته بندی‌های مختلف با اختلاف چشمگیری در بازار عرضه می‌کند که با این وجود جای این سوال مطرح است که تولیدکنندگان تخم مرغ شناسنامه دار هم تخم مرغ را از مرغداران می‌خرند و گرنه از کره ماه که نمی‌آورند که با اختلاف هر کیلو ۱۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌کنند.