آخرین گزارش گمرک ایران از وضعیت واردات کالا در سال جاری از این حکایت داشت که از ابتدای سال تا پایان آذر ماه بیش از ۱۷.۴ میلیون تن کالا با ارزشی بالغ بر ۸.۷ میلیارد دلار در ۲۵ گروه کالایی وارد کشور شده است.
اما بررسی جزئیات واردات در این دوره از این حکایت دارد که سهم برنج حدود ۷۷۶ هزار تن با ارزشی حدود ۷۰۷ میلیون دلار بوده است. این در حالی است که در ۹ ماه اول سال گذشته حدود ۱.۱ میلیون تن برنج با ارزش بیش از یک میلیارد و ۱۷۵ میلیون دلار وارد شده بود.
بر این اساس واردات برنج در سال جاری از لحاظ ارزش ۴۰ درصد و وزن تا ۳۰ درصد کاهش داشته است. این کاهش می تواند به دلیل افزایش تولید داخل و از سویی موانعی که در مقطعی برای ترخیص این کالا وجود داشت باشد.
جریان واردات و ترخیص برنج و دپوی بیش از چند هزار تنی آن در دوره ای در سال جاری با حواشی همراه بود؛ به گونه ای که حدود ۲۳۰ هزار تن برنج از سال گذشته در گمرک و بنادر انباشت شده بود ولی با وجود اظهار به گمرک به دلیل عدم تامین ارز و صدور کد رهگیری بانک امکان ترخیص نداشت.
حتی در این بین زمانی که طبق مصوبه شورای عالی امنیت ملی این مجوز به گمرک داده شد که کالاهای اساسی از جمله برنج را به صورت درصدی ترخیص کند این امکان به دلیل مسایل ارزی فراهم نشد؛ تا اینکه با انتقادات مطرح شده نسبت به این موضوع و اعلام صاحبان کالا مبنی بر اینکه برنج های مانده در شرایط آب و هوایی جنوب در حال فاسد شدن هستند، دستگاه های مربوطه نسبت به تعیین تکلیف آن ورود کرده و با صدور کد رهگیری بانک مرکزی ترخیص برنج درآبان ماه آغاز شد.
برنج از جمله اقلام وارداتی است که تامین ارز آن با نرخ ۴۲۰۰ تومان انجام می شد ولی از ابتدای سال جال ارز ترجیحی از این کالا حذف و با ارز نیمایی که نرخی نزدیک به بازار آزاد دارد تامین ارز می شود، تغییری که از نظر فعالان بازار بر رشد قابل توجه قیمت آن موثر بوده بود.