از ابتدای امسال قیمت نهاده های دامی چند بار دچار نوسان شده است و اختلاف نرخ مصوب با بازار آزاد به چند برابر می رسد که هر یک از مسئولان دلایل خاص خود را برای این گرانی ها مطرح می کنند.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که با افزایش قیمت نهاده های دامی، نرخ محصولات پروتئینی دچار نوساناتی می شود که با استمرار روند مقرون به صرفه نبودن تولید، صنعت مرغداری و دامداری در ورطه نابودی قرار می گیرد چرا که هزینه های تولید با قیمت فروش سنخیتی ندارد.
زمزمه تغییر ارز ترجیحی در بودجه سال آینده مخالفان و موافقان زیادی به همراه داشته است به طوریکه برخی از مسئولان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را عاملی برای گرانی گوشت و دیگر محصولات پروتئینی می دانند و در مقابل برخی دیگر از دست اندرکاران و کارشناسان بخش کشاورزی بر این باورند که حذف ارز ترجیحی و واردات با ارز آزاد، سبب ایجاد شفافیت می شود.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین وضعیت بازار نهاده های دامی ، راهکارهای کنترل قیمت نهاده ها و کاهش قیمت تمام شده تولید با خبر شویم:
افزایش قیمت نهاده ها، دامداری‌ها را به تعطیلی می‌کشاند/ طرح هویت دار کردن دام راهی برای کاهش رانت و فساد
مجتبی عالی مدیر عامل اتحادیه دامداران کشور با اشاره به اینکه بخش اعظم نهاده دامی از طریق واردات تامین می شود، اظهار کرد: با وجود تامین بخشی از نهاده های دامی همچون ذرت، کنجاله سویا و جوجه یکروزه از مبادی واردات، اما برخی دست اندرکاران بخش کشاورزی بر این باورند که به جای واردات نهاده باید شیر و گوشت وارد کشور شود، درحالیکه این موضوع به ضرر تولید داخل است.
وی افزود: با افزایش قیمت دلار، قیمت محصولات پروتئینی دستخوش تغییر و تحولاتی قرار می گیرد. با افزایش قیمت نهاده های دامی، اگر تولید مقرون به صرفه نباشد، دامداران کرکره دامداری ها را پایین می کشند.
مدیر عامل اتحادیه دامداران با تاکید بر افزایش نظارت دولت بر توزیع نهاده دامی بیان کرد: با اعمال نظارت بیشتر مبنی بر توزیع نهاده از سوی تولیدکننده واقعی، مشکلات مرتفع می شود.
وی طرح هویت دار کردن دام را راهی برای کاهش رانت و فساد تخصیص ارز دولتی به واردات نهاده های دامی دانست و گفت: با طرح هویت کردن و پلاک گذاری دام ها، دولت به سهولت با در دست داشتن آمار دقیق از تعداد گوسفند و بز می تواند نهاده به میزان کافی تخصیص دهد که این امر میزان فساد را کاهش می دهد.
سامانه بازارگاه با ساختار فعلی جوابگو نیست
امین شالچیان مدیر عامل شرکت بازرگانی تعاونی‌های کشاورزی با تاکید بر اینکه دولت بر بازار نهاده‌ها و کالا‌های اساسی باید نظارت کند، اظهار کرد: مدیریت بازار نهاده و کالا‌های اساسی توسط بخش تولید باید اجرا شود چرا که طی سال‌های اخیر بار‌ها اثبات شده که دولت مجری خوبی نیست و تنها باید نظارت کند.
وی با اشاره به ایرادات سامانه بازارگاه افزود: بار‌ها اعلام کرده‌ایم که سامانه بازارگاه با ساختار فعلی جوابگو نیست چرا که مسئولان دولتی در فصل برداشت به علت کمبود ارز خرید نکردند که این امر به قیمت نابودی تولید تمام شد.
شالچیان بیان کرد: بار‌ها اعلام کرده‌ایم که با تبدیل ارز ترجیحی به ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان، به علت ۴ برابر شدن نرخ ارز، نقدینگی باید افزایش یابد که هم اکنون در سیستم بانکی تسهیلات با بهره ۱۸ و ۲۰ درصد پرداخت می‌شود، اما در بازار آزاد به ۵۰ تا ۶۰ درصد رسیده است که با وجود محدودیت‌های نقدینگی منابع بانکی، ساختار بانکی به حدی پیچیده است که افراد منابع بازار آزاد را ترجیح می‌دهند.
مدیر عامل شرکت بازرگانی تعاونی‌های کشاورزی افزود: علی رغم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی طی سال‌های اخیر، اثرات آن در سفره خانوار دیده نشده است که با این وجود جای این سوال است که چرا منابع حاصل از ارز ۴۲۰۰ تومانی بر سر سفره خانوار نمی‌آید؟
وی با بیان اینکه واردات کنجاله سویا با ارز آزاد با قیمت فعلی کنجاله در بازار یکی است، گفت: بنابر تصمیمات اتخاذ شده در بودجه سال آینده مبنی بر تغییر نرخ ارز انتظار می‌رود که ارز دولتی به طور کامل حذف شود چرا که ارز ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومانی با آزاد اختلاف چندانی ندارد و تنها با تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی با سیستم مدیریت دولتی، عملا ارز تلف می‌شود.
کاهش استقبال برای خرید مرغ سایز یکی از دلایل التهاب قیمت نهاده در بازار
عظیم حجت عضو هئیت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه بازار نهاده های دامی‌همچنان دچار دوگانگی است، اظهار کرد: با وجود آنکه بخشی از نهاده های دامی از طریق سیستم بازارگاه تا سن ۴۰ روزگی به ازای هر قطعه جوجه ۴ کیلو تخصیص داده می شود، اما کل نهاده از این محل قابلیت خرید ندارد و به دلیل کاهش استقبال کشتارگاه ها و مردم از مرغ درشت، بخشی از نهاده ها از بازار آزاد با نرخ های بالاتر تامین می شود.
وی افزود: هفته گذشته قیمت برخی ریز مغذی های طیور همچون لیزین، متیونین حداقل هر کیلو ۱۰ هزار تومان افزایش یافت که تمامی این عوامل قیمت تمام شده تولید را تحت تاثیر قرار می دهد.
حجت با اشاره به مشکلات سامانه بازارگاه بیان کرد: سامانه بازارگاه تا ۴۰ روزگی جوجه نهاده تخصیص می دهد، ضمن آنکه تا ۲ هفته اول پس از ورود جوجه به سالن، مرغداران مجبور به تامین نهاده از بازار آزاد هستند.
عضو هیئت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به دیگر چالش سامانه بازارگاه گفت: سامانه بازارگاه از زمانیکه جوجه وارد سالن می شود، نهاده تخصیص می دهد که با این وجود ۲ هفته از سن گله می گذرد و به علت آنکه مرغ موجود زنده است و نیاز به غذا دارد، مرغدار چاره ای جز تامین دان از بازار آزاد ندارد، به همین خاطر پیشنهادی از چند ماه قبل به وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر تخصیص ۲۰ درصد از نهاده ها داده شده تا گرفتاری مرغداران رفع شود.