قبل از بررسی عوامل مؤثر روی قیمت زعفران در شب عید، اجازه دهید یکی از مهمترین دلایل بالا بودن قیمت این محصول را با هم بررسی کنیم. مراحل کاشت، داشت و برداشت زعفران تقریباً تمام سال وقت کشاورزان را خواهد گرفت. به این مفهوم که پس از برداشت گلهای زعفران در آبان ماه، باید با فاصله زمانی مشخصی در آبان و در اسفند آبیاری مزرعه زعفران انجام شود تا پیازهای زعفران برای سال آینده آماده شوند. در طول سال از اردیبهشت گرفته تا مهر ماه، باید به خوبی از پیازهای زعفران نگهداری کرد تا مرحله اول آبیاری در مهر ماه فرار رسد. پس از پایان اولین مرحله آبیاری در مهر ماه، میتوان گلها را پیش از رسیدن دومین نوبت آبیاری، برداشت کرد. زمان گلدهی زعفران تنها دو الی ۳ هفته است و در این مدت طلایی باید به بهترین نحو ممکن عمل کرد تا زعفران برداشت شده بیشترین کیفیت و مرغوبیت را داشته باشد.
همانطور که میبینید کاشت، داشت و برداشت زعفران عملاً یک حرفه و پیشه زمانبر است. پیازهای زعفران در طول سال نیازمند نگهداری و توجه فراوان هستند. از طرفی، وقتی پس از یک سال زحمت و تلاش، زمان برداشت گلهای زعفران فرا میرسد، باید در کمتر از ۲ روز، گلها را چید. مهمترین مسئله در زمان برداشت زعفران، چیدن گلها پیش از طلوع آفتاب و در وضعیتی است که آنها هنوز به صورت غنچه هستند. چون اگر برای چیدن گلها دیرتر اقدام شود، آنها در اثر هوای گرم، نور خورشید و همینطور باد گرم، کیفیت، عطر، طعم و رنگدهی خود را اندکی از دست خواهند داد و از مرغوبیت آن کاسته میشود. بنابراین اگر گلهای زعفران در یک زمین وسیع پرورش یافته باشند، باید خیلی سریع با تعداد نیروی کار بالا، برداشت را انجام داد. در غیر این صورت عملاً حاصل یک سال زحمت کشاورز در اثر شرایط آب و هوایی و برداشت دیر موقع، افت کیفیت پیدا کرده که بهواسطه آن قیمت زعفران کاهش پیدا خواهد کرد.
عوامل تأثیرگذار روی قیمت زعفران در شب عید کدامند؟
یکی از مهمترین و اصلیترین عواملی که در قیمت زعفران تأثیرگذار است، کیفیت، طعم، عطر و میزان رنگدهی رشتههای زعفران است. به غیر از کیفیت و مرغوبیت زعفران که به آن اشاره کردیم، عوامل دیگری نیز روی قیمت این محصول در شب عید تأثیرگذار هستند. گلهای زعفران آبان هر سال چیده میشوند، بنابراین محصولی که در شب عید عرضه میشود میتواند محصول همان سال یا سالهای گذشته باشد. اگر محصول سال جدید به بازار زعفران عرضه شود، قاعدتاً قیمتی متفاوت با زعفران سالهای گذشته خواهد داشت. از طرفی زعفران یکی از مهمترین محصولات کشاورزی ایران است که عمده فروش آن به بازار جهانی بوده یا به عبارت دیگر عمده درآمد آن از صادرات است. بنابراین قیمت ارز روی قیمت لحظه ای زعفران بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
از دیگر مواردی که روی قیمت زعفران تأثیر میگذارد، نوع زعفرانی است که به بازار عرضه خواهد شد. زعفران ایران در پنج دسته کلی بستهبندی و عرضه میشود که شامل زعفران سرگل، زعفران نگین، زعفران پوشال، زعفران دخترپیچ و زعفران کُنج است. تولید زعفران نگین کار و زمان بیشتری برده و در نتیجه بر قیمت زعفران نگین تاثیر خواهد گذاشت. اگر شرایط داشت و برداشت زعفران بهخوبی و بهصورتی کاملاً اصولی انجام شود، رشتههای زعفران طول و ضخامت بیشتری خواهند داشت که نشان از کیفیت بالای زعفران تولید شده خواهد بود. وقتی رشتهها طول و ضخامت بیشتری داشته باشند، بنابراین کیفیت ظاهری آنها میتواند روی قیمت به روز زعفران تأثیرگذار باشد. چرا که همواره زعفرانی ساق بلند و ضخیم خواهان بیشتری برای صادرات در کشورهای خارجی و فروش در بازار داخلی دارد و تقاضای بیشتر به معنای قیمت بالاتر خواهد بود.
میزان تقاضای داخلی و خارجی بازار زعفران بهطور مستقیم روی قیمت زعفران در شب عید تأثیرگذار خواهد بود. هر ساله کشاورزان مقدار مشخصی از زعفران را در استانهای ایران تولید و برداشت میکند، بنابراین زمانی که میزان تقاضا بسیار بیشتر از میزان عرضه باشد، قیمت محصول به صورت خودبهخود افزایش پیدا خواهد کرد. اگر شرایط آب و هوایی را خوب در نظر بگیریم، زعفران تولیدی بیشتر بوده و تعادل بیشتری بین عرضه و تقاضا برقرار میشود که نتیجه آن کاهش قیمت خواهد بود. اما اگر در یک سال، شرایط آب و هوایی و اقلیمی با تغییراتی همراه باشد که روی میزان برداشت محصول تأثیر منفی دارد و بهواسطه این تغییرات، میزان برداشت کاهش پیدا کند، باید انتظار افزایش قیمت زعفران در آن سال را داشته باشیم. چون میزان تقاضا همواره رو به رشد است، اما میزان عرضه کاهش پیدا کرده و این عدم توازن میان عرضه و تقاضا، خود عامل مهمی در افزایش قیمت خواهد بود. در این میان نباید حضور دلالان و افراد واسطه را فراموش کنیم که عاملی مهم در افزایش غیرعادی قیمت یک محصول هستند. اما این عامل بهراحتی قابل کنترل است، چون ما به عنوان مصرفکننده میتوانیم با خرید از شرکتهای معتبر و شناختهشده، دست دلالان را از چنین بازار پُرسودی کوتاه کنیم.
زعفران عطرین به عنوان فروشگاه آنلاین زعفران ارگانیک و اصیل ایرانی، شرایطی را فراهم کرده که مصرفکنندگان ایرانی بتوانند بهراحتی و بدون واسطه، زعفران اصل و ارگانیک ایرانی را خریداری کنند. به این ترتیب از افزایش نامعقول قیمت زعفران در شب عید جلوگیری خواهد شد. فروشگاههای خرید اینترنتی زعفران مانند زعفران عطرین به نشانی www.atrinsaffron.com، همواره قیمتهای شفاف برای عرضه محصول دارند که خود میتواند به عنوان مرجعی برای قیمتگذاری و ایجاد توازن در بازار فروش زعفران در شب عید باشد.