صیادان عضو شرکت های پره در مازندران که تعدادشان به بیش از چهار هزار و ۲۰۰ نفر می رسد ، طی یک سال گذشته به خاطر شرایط سخت کرونایی و ناسازگاری جوی حال و روز خوشی نداشتند تا جایی که میزان صیدشان تا ماه بهمن با کاهش بیش از ۳۰ درصدی مواجه شد و بازار فروش هم با وجود تورم نسبتا سنگین در سایر بخش ها ، حقشان را ادا نکرد.
اگر چه ماه اسفند و فروردین همه ساله پررونق ترین فصل صید ماهیان دریایی در مازندران و ارزانی بازار این ماده پروتئینی بوده ، ولی پارسال آغاز شیوع کرونا فصل صید را برایشان کوتاه تر و بازارشان را سوت و کور کرده بود و امسال هم با گذشت بیشتر از پنج ماه از فصل صید ، کمتر رونق صید و فروش به صورت همزمان مشاهده شده بود.
با این وصف این روزها هم تور صیادان پر از گونه های مختلف ماهی شده است و هم بازار پررونقی شکل گرفته است ، وضعیتی که نشانگر بازگشت روال عادی زندگی به مازندران در آستانه سال جدید و پس از ماه ها دست و پنجه نرم کردن با موج سوم کرونا است.
گزارش میدانی از چند بازار ماهی فروشی شهرهای مازندران از جمله فریدونکنار حاکی از عرضه فراوان ماهی سفید طی روزهای اخیر است که هر قطعه آن در وزن های ۵۰۰ گرمی تا یک کیلو گرمی بین ۴۵ تا ۱۰۰ هزار تومان به فروش می رسد. از آن جایی که تقاضا نسبت به عرضه نیز زیاد است ، بازار با قیمت نسبتا متعادل رونق خاصی پیدا کرده است.
رونق بازار شب عید امسال ماهی فروشان مازندران با وجود ماهیان کفال درشت جثه بیشتر شده است. امسال بر خلاف سال های قبل که در این دوره زمانی تنها ماهیان کفال ریزجثه در بازاریافت می شد ، خریداران شاهد کفال های درشت با وزن ۷۰۰ تا ۹۰۰ گرمی با قیمت کیلویی ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان هستند.
گونه کپور دریایی نیز اکنون به وفور در بازار یافت می شود که در وزن های ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرمی با قیمت کیلویی ۳۵ تا ۴۵هزار تومان در کنار ماهی کفال و ماهی سفید درشت به خریداران عرضه می شود.
کفال، سفید و کپور مهم ترین گونه های ماهیان استخوانی دریای خزر هستند. کفال بیشترین میزان صید ماهیگیران مازندرانی را در فصل پائیز و اوایل زمستان تشکیل می دهد و از ماه بهمن به بعد هم ماهی سفید در صدر صید قرار می گیرد.
رونق چوب‌زنی و فروش
مشاهده عینی و حضور یک ساعته از بازار ماهی فروشی فریدونکنار حاکی است که انبوهی از ماهی تازه صید شده با توالی اندک وارد این بازار شده و بلافاصله نیز پس از چوب زنی یا توسط مشتری ها به صورت حضوری خریداری و یا بر اساس سفارش های قبلی به خارج از استان ارسال می شود. در مدت یک ساعت مشاهده خبرنگار ما چهار دستگاه نیسان آبی حامل حدود ۶۰۰ کیلوگرم انواع ماهیان دریایی وارد بازار فریدونکنار شد و دقایقی بعد تمامی آنها به فروش رفت.
ماهی فروشان ، افزایش تقاضا برای ماهی را به طور عمده به دلیل مقایسه قیمت آن با قیمت دیگر مواد پروتئینی نظیر مرغ و گوشت قرمز می دانند و می گویند قیمت ماهی مناسب تر از قیمت گوشت های جایگزین است و در این دوره زمانی نیز سنت خوردن سبزی پلو با ماهی تقاضا برای خرید این ماده پروتئینی را افزایش داده است.
به گفته ماهی فروشان ، در حال حاضر بخش عمده ای از ماهیان پرورشی و دریایی هر روز برای فروش به تهران صادر می شود و حتی در مواردی با توجه به صدور ماهی به دیگر شهرها ،بازار ماهی فروشان حتی خالی از ماهی می ماند.
همه ساله در ایام پایانی سال سنت سبزی پلو با ماهی شکم پر یکی از عوامل افزایش تقاضای عرضه و خرید آبزیان است تا این روزها شاهد رونق عیدانه بازار ماهی فروشی در مازندران باشیم. سنت خوردن سبزی پلو و ماهی در شب عید نزد ایرانیان همچنان رایج است و این سنت در استان های شمالی از جمله مازندران که تولید کننده برنج و ماهی است ، مورد توجه ویژه قرار می گیرد.
حسن تورانداز یکی از حجره داران در بازار ماهی فروشی فریدونکنار گفت : امسال برخلاف سال های گذشته شاهد گونه کفال درشت در بازار شب عید هستیم و این گونه سبب رونق بیشتر بازار نیز شده است.
وی اضافه کرد: امسال برخلاف سال های گذشته ماهی کفال دریایی با وزن ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم به مقدار زیاد در سه ماهه اول یعنی از ۱۵ مهر تا پایان آذر ماه در سبد صید ماهیگیران قرار گرفت و نهایتا در بازار ماهی فروشان استان عرضه شد ، اما امسال و در آخرین هفته سال صید و عرضه کفال درشت با وزن حدود یک کیلو گرمی به وفور وجود دارد.
این فعال بازار ماهی فروشان ، گفت : ماهی کفال بر خلاف ماهی سفید تیغ های ریز ندارد و مانند کپور چرب نیست و به همین دلیل هم خوش خوراک و پر طرفدار است و در نتیجه وجود کفال جثه درشت در کنار سفید و کپور ، سبب رونق بیشتر بازار ماهی فروشی شده است.
تورانداز قیمت ماهی کفال با وزن ۷۰۰ گرمی را ۷۰ هزار تومان اعلام کرد و اضافه کرد : ماهی سفید با وزن ۵۰۰ تا ۷۰۰ گرمی ۴۵ تا ۶۵ هزار تومان و با وزن بیش از یک کیلویی هم ۱۰۰ هزار تومان خرید و فروش می شود .
مشاهدات بازار ماهی شان هم نشان می دهد که فراونی صید و عرضه ماهیان استخوانی دریای خزر قیمت انواع ماهی های پرورشی را نیز تا حدودی کاهش داده است . قیمت ماهی های سفید پرورش ۳۵ هزار تومان ، کپور ۲۸ هزار تومان و فیتوفاک هم ۲۲ هزار تومان عرضه می شود. قیمت هر کیلو گرم ماهی قزل آلا معمولی هم ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان و نوع سالمون یا خال قرمز با وزن حدود یک کیلو گرمی نیز ۸۰ هزار تومان است.
کاهش ۳۴درصدی صید ماهیان استخوانی
اگر چه صیادان مازندران این روزها شاهد انباشته شدن تورهایشان از انواع ماهیان استخوانی دریایی هستند ، ولی به طور کلی تا پیش از این فصل صید خوبی را سپری نکردند و با کاهش قابل توجه صید مواجه بودند.
معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات مازندران دلیل افزایش صید ماهیان استخوانی بویژه گونه کفال در روز های آخر سال را بالا رفتن دمای آب عنوان کرد و گفت : از آن جایی که ماهی کفال لجن خوار و کف خوار است ، عمدتا در روزهای آخر فصل صید در شرق استان صید می شوند و درشت نیز هستند.
قاسم کریم زاده توضیح داد : کف سواحل دریا در شرق مازندران تا گلستان برخلاف سواحل غربی استان تا گیلان سنگلاخی نیست و گونه کفال به خاطر وجود لجن های بیشتر با هدف تغذیه به سمت سواحل شرق مهاجرت می کند.
وی گفت : اگر کفال درشت در بازار ماهی فروشان بابلسر و فریدونکنار که از بازار های پر رونق استان محسوب می شوند ، زیاد است به خاطر صید در شرق و عرضه آن در این بازار ها است.
معاون شیلات مازندران با بیان این که در سه روز اخیر دمای آب دریا از متوسط ۱۲ درجه بالا تر رفته است، گفت : اگر دمای هوا بیشتر از ۱۲ درجه شود مهاجرت ماهیان استخوانی به سمت سواحل دوچندان می شود و در واقع در تور رس ماهیگیران قرار می گیرند، اتفاقی که سبب افزایش صید و رونق بازار شب عید نیز شده است.
وی با بیان این که از ابتدای صید امسال یعنی ۱۵ مهر ماه تا بیستم اسفند یک هزار و ۹۴۱ تن انواع ماهی استخوانی در مازندران صید شده است ، افزود : این مقدار صید نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۴ درصد کاهش نشان می دهد.
کریم زاده فراوانی صید به لحاط گونه را ۶۰ درصد ماهی سفید ، ۱۹درصد کفال ، ۱۹درصد کپور و سه درصد باقی مانده را سایر گونه ها عنوان کرد و بیان داشت : ارزش اقتصادی ماهیان صید شده نیز ۱۱۷ میلیارد تومان بر آورد شده است.
طبق گزارش رسمی شیلات مازندران چهار هزار و ۲۰۰ صیاد در قالب ۵۴ شرکت صیادی پره در استان به کار صید ماهیان استخوانی در دریای خزر مشغول هستند.
گونه های کفال، ماهی سفید و کپور عمده ترین ماهیان استخوانی دریای خزر هستند که توسط ماهیگیران صید و در بازار عرضه می شود.