یکی از اقشار مهم و تاثیرگذار در هر جامعه ای، کشاورزان هستند که در کشورهای مختلف جهان از جایگاه مهم و ویژه ای نبرخوردار هستند و ایران نیز از این امر مستثنی نیست. این قشر زحمتکش نقش مهم و مستقیمی نه تنها در بخش اقتصادی دارند بلکه حوزه های اجتماعی و فرهنگی را تحت الشعاع خود قرار می دهند. در این میان استان کرمان در بخش کشاورزی دارای ظرفیت قابل توجهی است به گونه ای که در هر فصل از سال شاهد فعالیت کشاورزان هستیم.
قطع یقین یکی از محصولات مهم و استراتژیک در حوزه کشاورزی استان کرمان گندم است چراکه زندگی مردم به این محصول گره خورده است اما در چند سال اخیر با توجه به فراز و نشیب های اقتصادی شاهد ایجاد مشکلات و دغدغه هایی برای کشاورزان در بحث کشت و فروش گندم هستیم که باعث ایجاد نگرانی هایی برای کشاورزان و موجب به خطرافتادن این محصول استراتژیک شده است.
گلایه شدید کشاورزان کرمانی از قیمت گذاری گندم
یکی از گندم کاران فعال گفت: متاسفانه هزینه کشت گندم امسال ما نسبت به سالیان گذشته قابل مقایسه نیست و چندین برابر شده است، این درحالی است که قیمت کارشناسی دولت ۴ هزار تومان است و به تازگی منت بر سر کشاورز گذاشته شده است و یک هزار تومان نیز در صورت تحویل به موقع تشویقی قرار داده است. این قیمت به هیچ وجه به صرفه نیست و جوابگوی هزینه های ما نیست.
وی ادامه داد: بنده در حال حاضر دارای ۱۲۰ هکتار گندم هستم که باید هزینه های اجاره زمین، بذر، کود، تراکتور، سم، کمباین و کارگران را در نظر بگیرم اما با این قیمت کارشناسی دولت، قطعا بدهکار خواهیم بود. اگر شرایط بر این اساس پیش برود، کشاورز انگیزه کافی برای کشت گندم در سال آینده را ندارد و یا اینکه به دلیل فشارهای اقتصادی مجبور به فروش گندم با قیمت بالاتر به واسطه های می شوند و گندم از کشور خارج می شود.
یکی دیگر از گندم کاران فعال اظهار داشت: بنده دارای ۱۰۰ هکتار زمینه زیر کشت گندم هستم که به صورت قطره ای آبیاری می شوند اما در بحث کشت گندم با مشکلات مختلفی روبرو هستیم که مهم ترین آن افزایش سرسام آور و نجومی قیمت کود، سم، بذر و اجاره زمین است.
وی اظهار کرد: برای ما کشاورزان و گندم کاران قابل هضم نیست که با این افزایش غیر منطقی هزینه ها چرا متولیان امر متناسب با این تورم و گرانی قیمت کارشناسی منطقی خرید گندم را اعلام نکرده اند! بر چه اساسی این قیمت بسته شده است.
واقعیت غیرقابل انکار این است که با این وضعیت برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد که در سال آینده کشت گندم داشته باشد از طرف دیگر مطمئن باشید قاچاق گندم افزایش پیدا می کند چرا که فشار اقتصادی کشاورز را مجبور به این کار می کند
این گندم کار با ابرازی گلایه مندی از وضعیت موجود، تصریح کرد: واقعیت غیرقابل انکار این است که با این وضعیت برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد که در سال آینده کشت گندم داشته باشد از طرف دیگر مطمئن باشید قاچاق گندم افزایش پیدا می کند چرا که فشار اقتصادی کشاورز را مجبور به این کار می کند.
وی ابراز داشت: با چنین شرایطی محصول گندم به طرف استفاده به عنوان خوراک دام سرازیر و جایگزین نهاده های دامی شده و در نهایت منجر به کاهش گندم می شود و دولت مجبور است چند برابر آن را هزینه کند تا گندم را وارد کند به همین خاطر باید هوای کشاورز را داشت تا مشکلات بعدی بیشتر از این نشود.
هزینه کشت هر هکتار گندم ۱۸ میلیون تومان
وی هزینه هر هکتار کشت گندم با احتساب همه هزینه ها را ۱۸ میلیون تومان مطرح کرد و افزود: اگر در خوشبینانه ترین حالت از هر هکتار ۳ تن گندم برداشت کنیم، با این قیمت اعلامی دولت، ۱۵ میلیون تومان به دست می آید که نه تنها سودی وجود ندارد بلکه بدهکار نیز خواهیم شد.
در ادامه سعید برخوری رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: قیمت کارشناسی خرید گندم ابتدا با قیمت ۴ هزار تومان بسته شده بود اما پس از بررسی های بیشتر و نداشتن صرفه اقتصادی به مبلغ ۵ هزار تومان به صورت تشویقی افزایش یافت به این معنا که در صورت تحویل به موقع گندم به سیلوها با قیمت ۵ هزار تومان از کشاورز خریداری می شود.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه تفاوت خرید قیمت گندم در داخل و خارج کشور موجب می شود که بحث قاچاق گندم نیز مطرح شود و برخی کشاورزان رغبت کافی جهت تحویل گندم خود به سیلو را نداشته باشند، عنوان کرد: در چنین شرایطی گندم در کشور کم می شود و دولت باید هزینه بیشتری برای واردات تخصیص بدهد.
قبول داریم که قیمت خرید گندم باید متناسب با هزینه ها باشد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان بیان داشت: البته ما نیز قبول داریم که براساس افزایش قیمت بذر، سم، کود و سایر تجهیزات، قیمت خرید گندم نیز باید متناسب با این هزینه ها در نظر گرفته باشد اما دولت نیز بر استدلال ها و نگاه کارشناسی و در نظر گرفتن سایر ابعاد موضوع، چنین تصمیمی اتخاذ کرده است.
برخوری تصریح کرد: در جنوب کرمان ۳۷ هزار تن زیر کشت گندم داریم و در حالت عادی انتظار می رود که ۱۳۰ هزار تن جمع آوری شود اما در سال جاری امیدواریم که بالای ۱۰۰ هزار تن جمع آوری شود.
کاهش تولید گندم در کرمان
داریوش ماهری مدیرکل غله استان کرمان گفت: درحال حاضر قیمت کارشناسی گندم ۴ هزار تومان است و البته در صورت تایید نهایی، افرادی که به موقع محصول گندم خود را تحویل بدهند شامل ۱۰۰۰ تومان تشویقی یعنی هر کیلو ۵ هزار تومان می شود.
وی با بیان این مطلب که تعیین قیمت خرید گندم توسط شورای قیمت گذاری که متشکل از ۲ نفر نماینده مجلس شورای اسلامی، ۲ نماینده از طرف کشاورزان، نماینده جهاد کشاورزی و همچنین نماینده دولت است، انجام می شود، تصریح کرد: پس از تحویل محصول گندم از کشاورز ظرف مدت ۲۴ ساعت وجه به حساب کشاورز واریز می شود از طرف دیگر تا آبان ماه سال جاری خرید گندم از کشاورزان ادامه دارد.
مدیرکل غله استان کرمان با اشاره به اینکه در سال جاری سطح زیر کشت ما به دلیل کاهش بارندگی تنزل پیدا کرده است، بیان داشت: باید گفت که در بحث قاچاق دو مسئله مطرح است که یکی خروج گندم از یک استان به استان دیگر و دیگری خروج گندم از کشور است.
وی ادامه داد: در زمینه ورد به استان دیگر به دنبال ترغیب کشاورز هستیم که از استان خارج نشود اما خیلی هم نمی توانیم جلوی آن را بگیریم اما در خصوص خروج گندم از کشور باید گفت که دستگاه های مربوطه به خوبی کار خود را انجام می دهند.
وی با بیان این مطلب که تمام گندم کشاورز خریداری نمی شود بلکه گندم مازاد بر تولید کشاورز خریداری می شود، ابراز داشت: سال گذشته تعداد ۱۲۰ هزار تن گندم خبازی و ۴۰ هزار تن گندم دوروم (برای مصرف ماکارانی) خریداری کرده ایم و امسال نیز تصمیم بر خریداری این نوع گندم داریم.
باید قیمت گندم گران تر از نهاده های دامی باشد
ماهری با اشاره به اینکه باید قیمت گندم گران تر از نهاده های دامی باشد در غیر این صورت ممکن است فروش گندم به سمت استفاده خوراک دام برود از طرف دیگر انگیزه کشت نهاده های دامی کم می شود و شاهد کمبود محصول گندم نیز خواهیم بود.
وی تصریح کرد: قیمت ۵ هزار تومان به ادعای کشاورزان برای آنها به صرفه نیست و بر ضرر آنها است لذا می تواند بسترساز مشکلات بعدی و کمبود این محصول استراتژیک شود.
خرید گندم با قیمت ۱۰ هزار تومان و خروج از کشور
در ادامه ذبیح الله اعظمی نماینده مردم شهرستان های جیرفت و عنبرآباد و عضو کمیسیون کشاورزی گفت: در کمیسیون کشاورزی قیمت گندم مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه قانون سال ۶۸ صلاح و قانون خوبی به تصویب رسید.
وی با اشاره به اینکه قیمت کارشناسی ۵ هزار تومان توسط همان قانون سال ۶۸ مطرح شد که متاسفانه این قیمت می تواند موجب روانه شدن محصول گندم به طرف استفاده جایگزین خوراک دام شود و حتی موجب می شود که برخی کشاورزان مزارع خود را در اختیار مرغداران قرار دهند.
عضو کمیسیون کشاورز مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که حتی شنیده می شود در جنوب و جنوب شرق کشور گندم تا مبلغ ۱۰ هزار تومان خریداری و از کشور خارج می شود، عنوان کرد: همچنین به دلیل کاهش بارندگی قطعا در تولید گندم به مشکل بر می خوریم و عملکرد پایین می آید و حتی پیش بینی می شود امسال ۵ تا ۶ میلیون واردات گندم داشته باشیم.
رئیس جمهور به قیمت کارشناسی وزیر کشاورزی توجه نمی کند
وی با اشاره به اینکه پس از قیمت گذاری ۴ هزار تومان، دولت متوجه اشتباه خود شد و ۱۰۰۰ تومان تشویقی برای افرادی که گندم را به موقع به سیلو تحویل می دهند قرار داد، ابراز داشت: به اعتقاد بنده باید قیمت کارشناسی ۸ هزار تومان باشد در غیر این صورت دولت مجبور می شود با مبلغ ۱۰ هزار توامان گندم را وارد کند.
اعظمی با بیان این مطلب که متاسفانه رئیس جمهور به قیمت کارشناسی وزیر کشاورزی توجه نمی کند، تصریح کرد: از وزیر کشاورزی درخواست کردیم که قیمت گندم را به شورای قیمت گذاری ببرد که هنوز این اتفاق رخ نداده است از طرف دیگر به نظر می رسد تا پایان خرداد قیمت خرید همان مبلغ ۵ هزار تومان باشد.
وی گفت: با شرایط موجود ممکن است که رئیس جمهور شامل ماده ۲۳۴ شود؛ منظور از این ماده این است که هر وقت هر یک از وزرا یا هیئت دولت نسبت به وظایف خود کوتاهی کنند و با تذکرات مجلس باز هم این کوتاهی برطرف نشود، کمیسیون مربوطه یک گزارش را تهیه می کند و پس از ارائه در صحن علنی مجلس و رای آوردن، گزارش تنظیم و به قوه قضائیه ارجاع داده می شود.
اعظمی اظهار داشت: برای تیرماه قیمت کارشناسی توسط شورای قیمت گذاری انجام می شود و قطعا شرایط قیمت گذاری بهتر خواهد شد.
در مجموع باید اشاره کرد که گندم یک محصول استراتژیک است که زندگی مردم به آن وابسته است و قطع یقین اگر در بحث قیمت گذاری متناسب با تورم و گرانی کار کارشناسی انجام نشود، با مشکل جدی مواجه خواهیم شد. این مساله باعث می شود از چندین جهت همچون پایین آمدن سطح زیر کشت، افزایش واردات، کاهش کشت خوراک دام، افزایش فقر و آسیب های اجتماعی مواجه شویم لذا مسئولین مربوطه استانی و کشوری باید با جدیت نسبت به گره گشایی این مسئله اقدام کنند.