پسته مهم ترین محصول صادراتی و ارز آور استان کرمان به شمار می رود و نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می کند و از این لحاظ بسیار ارزشمند و دارای اهمیت است.
اما امسال این محصول کشاورزی استراتژیک استان کرمان در اواسط فروردین ماه به دلیل کاهش ناگهانی دما دچار خسارت شدیدی شده و حتی در برخی باغات پسته تا ۸۰ درصد محصول از بین رفته است.
صادرات این محصول سال گذشته تحت تاثیر کرونا قرار گرفته بود و حالا امسال هم سرما محصول پسته کشاورزان کرمانی را به یغما برده است.
پسته کاران کرمانی که هزینه های زیادی برای تولید محصولشان صرف کرده اند حالا با خسارت سنگینی مواجه شده اند و این در حالیست که از خدمات بیمه کشاورزی هم رضایت چندانی ندارند.
سرما پسته کرمان را به تاراج برد
علی که کشاورزی شغل آبا و اجدادی اش است گفت: سرمای امسال به زمین های زیادی خسارت وارد کرده است. ۲۰ تا ۸۰ درصد محصول پسته در برخی زمین ها دچار خسارت شده و تمام دسترج ما از بین رفته است. از مسئولان به ویژه مسئولان جهاد کشاورزی درخواست داریم نگاه ویژه ای به کشاورزان داشته باشند.
رضا هم یکی دیگر از کشاورزان کرمانی است اظهار کرد: ۴۰ الی ۵۰ درصد محصول پسته دچار سرمازدگی شده است. اینگونه که شنیده ام محصول در بسیاری از مناطق استان کرمان از جمله زرند، شهربابک سیرجان، کبوترخان دچار سرمازدگی شده است.
وی در خصوص سرمازدگی پسته گفت: بیشترین رقمی که دچار آسیب شده است پسته احمدآقایی است.
این کشاورز همچنین در خصوص جبران خسارت کشاورزان گفت: اگر کسی بیمه باشد که مانند سابق مبلغی را دریافت می کند اما در خصوص کسانی که بیمه نیستند مسئولان کاری نمی کنند.
یکی دیگر از کشاورزان کرمانی با اشاره به کاهش دما و سرمازدگی محصولات کشاورزی اظهار کرد: حدود ۴۰ درصد سیاه درختان شامل هلو، بادام، گردو و زردآلو خسارت دیده است و اطراف زنگی آباد هم زمین های پسته دارم که حداقل ۵۰ درصد دچار سرمازدگی شده است.
کشاورز دیگری هم گفت: هزینه های نهاده های کشاورزی بسیار بالاست و وقتی ما مجبور به پرداخت بیمه شویم، واقعا برای ما کشت و کار بدون صرفه می شود.
رئیس جهاد کشاورزی شمال استان کرمان اظهار کرد: دمای هوا در استان کرمان در روزهای ۱۵، ۱۶ و ۱۷ فروردین ماه امسال به زیر صفر رسید و این مساله خسارت زیادی به محصولات مختلف کشاورزی از جمله پسته وارد کرد.
۵۵ هزار تن پسته نابود شد
عباس سعیدی ادامه داد: بر اساس برآوردهای کارشناسان در مجموع ۱۷۰ هزار هکتار از حدود ۲۱۲ هزار هکتار باغات پسته استان کرمان دچار خسارت شده اند.
وی میزان خسارت را بین ۱۰ تا ۱۰۰ درصد دانست و گفت: در مجموع برآورد شده امسال ۵۵ هزار تن محصول پسته استان کرمان دچار خسارت شده و از بین رفته است که برآورد ریالی آن بیش از ۸ هزار میلیارد تومان است.
سعیدی در خصوص بیمه محصولات کشاورزی بیان کرد: ما همواره تاکید کرده ایم که کشاورزان هر ساله محصولاتشان را بیمه کنند چرا که در استان کرمان با شرایطی مثل سرمازدگی، گرمازدگی، طوفان، تگرگ و... مواجه هستیم.
وی گفت: امسال مدیرعامل صندوق بیمه در همان روزهای ابتدایی که سرمازدگی رخ داد به کرمان آمد و از مزارع و باغات پسته، گردو و گل محمدی بازدید کرد. در این سفر درخواست برآورد سریع غرامت کشاورزان را داشتیم تا هر چه سریعتر بیمه کشاورزان پرداخت شود.
سعیدی در خصوص نارضایتی برخی کشاورزان از پرداخت های بیمه اظهار کرد: بر اساس قرارداد و میزان خسارت، درصد بیمه برآرود شده و به کشاورزان پرداخت می شود. به عنوان مثال اگر محصولی ۱۰ درصد خسارت دیده بسته به گزینه ای که در زمان انعقاد قرارداد انتخاب کرده، میزان غرامت حساب و پرداخت می شود. بین کشاورزی که ۱۰ درصد خسارت دیده تا کشاورزی که ۱۰۰ درصد خسارت دیده تفاوت وجود دارد.
ارائه پیشنهاداتی به وزارت جهاد کشاورزی برای کمک به پسته کاران خسارت دیده
وی در پاسخ به اینکه چه اقدامی برای جبران خسارت گفت: در خصوص همه کشاورزان (بیمه شده و بیمه نشده) پیشنهاداتی به وزارت جهاد کشاورزی داده ایم و درخواست کردیم در هیئت دولت مطرح و به کشاورزان کمک شود. یکی از این پیشنهادات تخصیص تسهیلات بانکی با کارمزد مناسب و بازپرداخت میان مدت است. پیشنهاد دادیم به ازای هر هکتار باغ خسارت دیده بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومان (بسته به میزان خسارت) به کشاورزان تسهیلات بانکی میان مدت با کارمزد پایین پرداخت شود.
سعیدی با اشاره به اینکه این موضوع در دست پی گیری است، افزود: تاکنون چیزی در این خصوص به ما اعلام نشده است و امیدواریم به نتیجه برسد.
وی استمهال سررسید تسهیلات دریافتی کشاورزان خسارت دیده را از دیگر پیشنهادات مطرح شده عنوان کرد و گفت: پیشنهاد شده در خصوص کشاورزان خسارت دیده ای تا ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ بازپرداخت دارند، پرداختشان حداقل به مدت سه سال با توجه به بند «ق» ماده ۳۳ استمهال شود و بانک ها درخواست بازپرداخت نداشته باشند.
رئیس جهاد کشاورزی شمال استان کرمان ایجاد سطح اعتباری از دیگر موارد در دست پی گیری دانست و بیان کرد: خیلی از کشاورزان نقدینگی ندارند و نمی توانند هزینه های نگهداری باغ را پرداخت کنند بنابراین خط اعتباری به منظور تامین نقدینگی سرمایه در گردش برای باغات در قالب کشاورز کارت به ازای هر هکتار ۲۰ میلیون تومان را پیشنهاد داده ایم.
خشکسالی و سرما به جان پسته افتادند
دبیر کل انجمن پسته ایران اظهار کرد: امسال بارندگی ها در سطح استان کرمان بسیار پایین بود و با خشکسالی بسیار شدید روبرو هستیم. در هفته دوم فرودین ماه در خیلی از مناطق رفسنجان و راور شاهد گرمازدگی محصول پسته بودیم و بلافاصله در هفته سوم فروردین با سرمازدگی مواجه شدیم.
حسین رضایی ادامه داد: فاصله ایستگاه های هواشناسی استان کرمان بسیار زیاد است به گونه ای که با بررسی پراکنش این ایستگاه ها مشاهده می شود که از «انار» تا «رفسنجان» ایستگاهی وجود ندارد که این مساله پیش بینی سرمازدگی را دشوار می کند.
وی با اشاره به اینکه از رفسنجان تا کرمان در دشت کبوترخان، رباط کریم، باغین و سعدی ایستگاه هواشناسی وجود ندارد، گفت: به همین دلیل و اینکه اطلاعات عددی افت دما در مناطق را نداریم، ریسک سرمازدگی در استان بالاست؛ باید حداقل آمار بلندمدت را داشته باشیم.
رضایی گفت: برای حل این مشکل انجمن پسته ایران یک تفاهم نامه با پژوهشگاه هواشناسی کشور منعقد کرده که در حال تکمیل است، امیدواریم بتوانیم با این تفاهم نامه برای مناطق فاقد ایستگاه آمار مورد نیاز را ارائه دهیم.
وی گفت: امسال نیاز سرمایی در ۶۵ شهرستان پسته خیز کشور را اعلام کردیم که گفتیم در چه مناطقی سرمای باغات تامین نشده و نیاز است کشاورزان اقدام به روغن پاشی و... کنند. همچین مقرر شده پیش بینی های گرما زدگی و سرمازدگی را در این برنامه بگنجانیم و این اطلاعات را به کشاورزان ارائه دهیم.
رضایی با اشاره به اینکه در حال حاضر دسترسی باغداران به اطلاعات هواشناسی بسیار دشوار است، افزود: در این تفاهم نامه قصد داریم برنامه ریزی به گونه ای باشد که باغداران در هر لحظه بتوانند اطلاعات را به صورت آنلاین روی وبسایت انجمن مشاهده کنند تا بتوانند با توجه به این اطلاعات اقدامات لازم برای جلوگیری از سرمازدگی را انجام دهند.
دبیر کل انجمن پسته ایران در خصوص اقدامات این انجمن برای جبران خسارات پسته کاران گفت: کارهای اجرایی و بیمه باید توسط جهاد کشاورزی و بانک کشاورزی انجام شود؛ انجمن پسته این مسائل را پی گیری می کند. از طریق نهاد ریاست جمهوری و مکاتبه با معاون حقوقی رئیس جمهور برای کل مناطقی که در کشور و استان کرمان دچار خسارت شده اند درخواست ارائه تسهیلات را داده ایم.
وی بیان کرد: باغاتی که سرمازدگی خیلی زیادی دارند سال آینده هم محصول پسته نخواهند داشت. نیاز است تمهیداتی برای بحث وام های سررسید شده پسته کاران در نظر گرفته شود و مهلتی به آنها برای بازپرداخت داده شود که این امور از طریق انجمن پی گیری می شود.
بیمه هزینه های اندکی را پوشش می دهد
رضایی گفت: با مقایسه بیمه پسته در ایران با کشورهای رقیب، فاصله زیادی را مشاهده می کنیم؛ واقعا بیمه درصد ناچیزی در حد هزینه های کشاورزی را پوشش می دهد. باید به صورت واقعی باغات بیمه شود تا هزینه های باغی که مثلا دچار خسارت ۲۰۰ میلیونی شده است، میزان دقیق خسارت به کشاورز پرداخت شود که در حال حاضر شرایط در ایران اینگونه نیست.
دبیر کل انجمن پسته ایران بیان کرد: حداکثر پرداختی ها گمان نمی کنم بیشتر از ۴ تا ۵ میلیون تومان شود که شاید هزینه ها را به صورت خیلی جزئی پوشش می دهد.
با توجه به نقش پسته در حوزه های اقتصاد و اشتغال، خسارت به این محصول استراتژیک تبعات سنگینی برای استان کرمان به همراه دارد و نیاز است مسئولان برای جبران خسارت پسته کاران کرمانی اقدامی عاجل و کارساز انجام دهند.