گزارش میدانی از بازار محصولات پروتئینی حاکی است قیمت‌ها همچنان بالاست و قصد پایین آمدن ندارد. در یکی دو هفته گذشته قیمت گوشت مرغ به مرز کیلویی 40 هزار تومان رسیده در حالی که نرخ مصوب دولتی 24 هزار و 900 تومان است. قیمت گوشت قرمز هم در محدوده 150 هزار تومان می‌چرخد و قیمت ماهی هم در سایه مسیر رو به بالا را در چند هفته گذشته ادامه داده و هر کیلو تیلاپیا نزدیک به یکصد هزار تومان رسیده است.
قیمت محصولات پروتئینی بر اساس بررسی‌های گزارش خبرنگار فارس از منطقه 19 تهران به این شرح است:
کالا (کیلوگرم) قیمت (تومان)
مرغ تازه 36/000
ران مرغ 31/000
سینه مرغ با استخوان 37/000
ران مرغ بدون کمر 35/800
سینه مردم بدون استخوان 62/800
فیله مرغ 65/000
بال مرغ 39/500
کتف مرغ 39/500
کمر مرغ 45/000
گردن مرغ 10/000
بوقلمون 48/000
گوشت ران گوساله 149/000
گوشت ران و سردست 149/000
چرخ کرده 129/000
گوشت منجمد 110/000
ران گوسفندی 135/000
ماهی قزل آلا 56/000
ماهی تیلاپیا 95/000
قارچ 41/500
جگر گوساله 115/000
پاچه گوساله 24/000
قلم گوساله 8/000
سرسینه گوساله 30/000
سرسینه گوسفندی 40/000
دنبه 70/000
بررسی خبرنگار فارس نشان می‌دهد که قطعه فروشی مرغ همچنان بازارش گرم است و فروشندگان به خاطر اینکه بتوانند بازرسی‌های احتمالی را دور بزنند و بهانه‌ای برای آنها بتراشند به قطعه‌فروشی روی آورده‌اند. یعنی مرغ را به جای نرخ مصوب 24 هزار و 900 تومان، قطعه قطعه کرده و به دو تا سه برابر قیمت می‌فروشند. بازرسی و تعزیرات برای قطعات مرغ وجود ندارد و آنها به هر قیمتی که دوست داشته باشند می فروشند.
نکته دوم اینکه مراکز توزیع دولتی هم معمولا مرغ دولتی ندارند و آنها هم یا به افرادی که فروش آزاد دارند به قیمت گران‌تر می‌فروشند و یا در قالب قطعات به قیمت‌های بالاتری عرضه می‌کنند.
نکته سوم اینکه سهمیه توزیع مرغ مراکز دولتی هم تقریبا به نصف رسیده و 90 درصد مردم نیاز مرغ را از بازار آزاد به قیمت 36 تا 40 هزار تومان خریدار می‌کنند.
در بخش فروش گوشت هم قیمت‌های متعلقات گوشت مانند قلم، پاچه، دنبه و غیره نسبت به هفته‌های گذشته افزایش بیشتری داشته و به نظر می‌رسد فروشندگان بخش زیادی از سود خود را از این طریق تامین می‌کنند، مثلا قیمت دنبه و پاچه و قلم گوساله در یکی دو هفته گذشته افزایش بیش از 20 درصدی داشته است.
* مردم چه می‌گویند؟
یک خانم میانسال که در حال خرید از فروشگاه محصولات پروتئینی است به خبرنگار فارس، گفت: قیمت‌ها بسیار بالاست اما بی‌ثباتی قیمت از این موضوع هم آزاردهنده تر است.
وی می‌گوید: توزیع دولتی وجود دارد، اما وقتی مراجعه می‌کنیم ویترین خالی است. دو سه روز، یک بار در محل مرغ دولتی می‌آید اما نیم ساعته تمام می‌شود. اگر میهمانی سرزده بیاید مجبور هستیم به قیمت‌های دو برابر از فروشگاه‌های دیگر تهیه کنیم. در اصل امیدی به مراکز دولتی نیست و مردم همه از فروشگاه‌هایی که آزادفروش هستند خریداری می‌کنند.
این خانم اضافه کرد: بیشتر مواقع برای خرید مرغ که می‌رویم، مغازه‌دار می‌گوید تنها قطعات مرغ وجود دارد و آنها هم بسیار گران است. مثلا سینه مرغ را کیلویی 63 هزار تومان می‌دهند یا فیله مرغ را 65 هزار تومان می‌فروشند که واقعا بی‌انصافی است.
وی اضافه کرد: دولت باید به این موارد رسیدگی کند. مرغ و تخم‌مرغ غذای مردم فقیر است و نباید اینها به این اندازه گران باشد.
علی امامی که در فروشگاه عرضه گوشت در حال خرید است، به خبرنگار فارس گفت: قیمت گوشت به حدی گران شده که واقعا مردم با درآمد متوسط توان خرید ندارند. قیمت سایر کالاها هم افزایش یافته مثلا ماهی قزل آلا که می‌گویند ایران مقام نخست تولید دنیا را دارد، بسیار گران است، حتی رئیس جمهور هم قبلا گفته بود مردم ماهی بخورند، اما واقعا باید بگوید با این درآمدها و گرانی های بازار چگونه می‌شود؟
*نظارت بر توزیع کنندگان مرغ دولتی نیست/بازرسان به جای نظارت تعامل می کنند
خبرنگار فارس برای بررسی بیشتر موضوع و دلیل نبودن مرغ در مراکز توزیع دولتی با مدیر یکی از این توزیع‌کنندگان در منطقه 19 گفت‌وگو کرد.
جواد عظیمی به خبرنگار فارس گفت: سهمیه ما را به یک سوم کاهش دادند. علاوه بر آن هزینه حمل خودرو هم بسیار زیاد شده است. یک کامیون برای آوردن بار مرغ 500 هزار تومان دریافت می‌کند، علاوه بر آن داخل میدان بهمن هم حمل و بارگیری مرغ‌ها هزینه‌هایی دارد که در مجموع فروش به قیمت 24 هزار و 900 تومان صرفه‌ای برای توزیع کننده دولتی ندارد و به این دلیل برخی از توزیع‌کنندگان دولتی یا به صورت قطعه قطعه می‌فروشند و یا به دلالان دیگر به قیمت بالا می‌فروشند.
عظیمی گفت: حتی توزیع کنندگان، مرغ دولتی را به مشتری های خودشان می دهند و میخواهند به این طریق مشتری های خود را نگه دارند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا نظارتی بر این کار توزیع‌کنندگان دولتی نیست؟ گفت: بازرسانی که می‌آیند، معمولا به جای جریمه با متخلفان تعامل می‌کنند و به این دلیل کسی هم جریمه نمی‌شود.
*گرانی نهاده پاشنه آشیل بالا بودن قیمت محصولات پروتئینی
خبرنگار فارس برای پیدا کردن دلایل گرانی مرغ در بازار با تولیدکنندگان محصولات پروتئینی هم صحبت کرد. سعید مشایخی مرغدار به خبرنگار فارس گفت: هزینه‌های تولید مرغ در چند ماه گذشته به شدت افزایش یافته است.
جوجه یک روزه را که قرار بود به نرخ دولتی 4 هزار و 200 تومان به مرغداران بدهند، 7 تا 9 هزار تومان از بازار آزاد تهیه می‌کنیم و در همان ابتدای تولید هزینه‌ها سرسام‌آور بالا می‌رود. فرض کنید در یک مرغداری 20 هزار قطعه‌ای، 80 میلیون تومان هزینه مازاد برای جوجه می‌پردازیم.
وی افزود: گرانی نهاده‌ها هم مزید علت شده است. اینکه مسئولان دولتی می‌گویند از سامانه بازارگاه، نهاده به قیمت دولتی در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌گیرد، واقعیت ندارد و بخش زیادی از نیاز را از بازار آزاد به قیمت دو یا سه برابر تهیه می‌کنیم.
مشایخی گفت: در یک ماه اول تولید هم هیچ نهاده دولتی از سامانه بازارگاه دریافت نمی‌کنیم و همه اینها هزینه‌ها را بالاتر می‌برد که 70 درصد هزینه ها تولید به قیمت نهاده مربوط می شود.
به گفته مشایخی تولید یک کیلوگرم مرغ زنده بیش از 20 هزار تومان تمام می‌شود، اما وزارت جهاد کشاورزی به آنها تکلیف کرده است که به قیمت 17 هزار و 100 تومان بفروشند.
* نگرانی از آینده تولید با اعزام دام مولد و آبستن به کشتارگاه
با یک تولیدکننده دیگر گوشت قرمز هم صحبت کردیم. مجتبی عالی که یک دامداری 400 رأسی دارد به خبرنگار فارس گفت: فشار بر تولیدکنندگان به اندازه‌ای زیاد شده است که آنها مجبورند دام‌های آبستن و مولد خود را به کشتارگاه‌ها بفرستند. واقعا امروز تولیدکنندگان از توان تامین هزینه‌ها برنمی‌آیند و روزبه روز تعداد دام آنها کمتر می‌شود؛ چراکه مجبورند برای تامین نهاده گران دام خود را بفروشند.
بنابراین پایان کار را باید چنین به تفسیر کشید که زنگ هشدار برای تولید آینده گوشت و مرغ کشور به صدا درآمده است و اگر امروز فکری به حال این تولیدکنندگان نشود، آینده مبهمی از نظر تامین نیاز مردم و تولید این گونه کالاها وجود خواهد داشت. مشکل در سوء تدبیر است که به رغم تولید فراوان قیمت‌ها در بازار رو به افزایش و غیر قابل کنترل شده است.