در سال ۹۰ وزارت جهاد کشاورزی واردات هر نوع میوه گرمسیری به جز انبه، نارگیل، موز و آناناس را ممنوع کرد و به گمرک مجوز ترخیص آن‌ها را نداد، اما با وجود این ممنوعیت‌ها در سال ۹۹ بیش از ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار صرف واردات میوه‌های گرمسیری از جمله پشن فروت و لیچی شده است!
این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد، علاوه بر واردات پشن فروت و لیچی، پوره‌های حاصل از آن‌ها هم وارد کشور می‌شوند و طبق آمار رسمی گمرک سالانه مقدار زیادی ارز صرف واردات این اقلام می‌شود، به عنوان مثال در بهار ۱۴۰۰، ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار صرف واردات پشن فروت و لیچی شده است.
لازم به ذکر است واردات بیش از حد پوره، موجب تعطیلی کارخانه‌های داخلی شده و همین موضوع کارخانجات خارجی را راغب تر کرده تا تولیداتشان را برای صادرات به ایران افزایش دهند.
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تولیدات پوره، به سراغ یکی از تولیدکنندگان فعال در این حوزه رفتم.
واردات پوره به کشور مانع تولید در داخل شد
یکی از کارکنان کارخانه تولید پوره ایران اظهار کرد: معمولا برای تولید پوره از میوه‌های درجه ۲ و ۳ که برای مصرف بازار مناسب نیست، استفاده می‌شود. یکی از مشکلاتی که در این صنعت وجود دارد این است که واردات برخی از میوه‌های گرمسیری به داخل کشور ممنوع شده، اما واردات آن‌ها به صورت پوره هیچ منعی ندارد.
او ضمن اشاره به اینکه واردات بی رویه پوره باعث تعطیلی تعدادی از خطوط تولید کارخانه‌ها شده است، بیان کرد: میوه‌ها پس از دریافت، در سکوی بارگیری کارخانه وزن کشی و توسط جک تخلیه و وارد حوضچه‌های مشبک شست و شو می‌شوند، در مرحله بعد به سمت خط تولید راه می‌یابند. در ادامه میوه‌ها برای شست و شوی نهایی از زیر دوش‌های آب رد شده و از روی نوار غلطکی سورتینگ توسط کارگرانی که دو طرف نوار قرار دارند، مورد بازرسی قرار می‌گیرند.
او تصریح کرد: بعد از هسته گیری و فیلتراسیون وارد مرحله نهایی یعنی بسته بندی و سپس به ماکز توزیع(دستگاه بسته بندی) منتقل می‌شوند.
جهت پیگیری بیشتر به سراغ مدیرعامل یکی از کارخانه های تولید پوره در ایران رفتم.
بامدادی مدیرعامل کارخانه تولید پوره بیان کرد: پوره‌ها در بشکه‌های ۲۲۰ لیتری از کشور‌هایی که دارای میوه‌های گرمسیری و تکتولوژی هستند، مانند آمریکای جنوبی، هند و کشور‌های خط استوا وارد کشور می‌شوند.
او ضمن اشاره به اینکه واردات میوه‌های گرمسیری ممنوع است، بیان کرد: مرزنشینان و شلوغی‌های اخیر در سیستان و بلوچستان باعث آزاد شدن واردات برخی میوه‌های گرمسیری مانند انبه، آناناس، موز و نارگیل در قبال صادرات سیب آزاد شد.
بنا بر گفته این مدیرعامل تعرفه واردات میوه ۱۰۶ درصد، اما پوره آن‌ها ۵ درصد است، او در ادامه گفته‌های خود بیان کرد: در حال حاضر هزاران راننده بلوچستانی و ۱۸۰ کارگر در این کارخانه مشغول به کار هستند، اگر این واردات قطع شود، اشتغال زایی چندین برابر خواهد شد. اما هم اکنون به جای اینکه تولیدات افزایش یابد در حال واردات هستند.
بامدادی تصریح کرد: کارخانجات آبمیوه پوره را دریافت و سپس با آب و شکر ترکیب می‌کنند، در نهایت به صورت بستنی یا آب میوه‌های طبیعی به دست مصرف کننده می‌رسانند.
او ضمن اشاره به زیاد بودن منابع توت فرنگی ایران بیان کرد: بسیاری از کشاورزان به دلیل عدم حمایت دولت از محصولات و واردات پوره توت فرنگی، به سمت کشت توت فرنگی نمی‌روند و تولیدات خود را در این زمینه متوقف کردهاند.
مدیرعامل این کارخانه در پایان تصریح کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال اعطای مجوز به شرکت‌های واردکننده این محصولات است در حالی که هم اکنون ۳ هزار تن پوره در سردخانه‌ها وجود دارد و زمینه فروش آن‌ها فراهم نیست.
بعد از شنیدن صحبت‌های رئیس این کارخانه تولید پوره سراغ گمرک رفتیم تا دلیل ترخیص این میوه‌های عجیب و غریب را جویا شویم که در پاسخ به خبرنگار ما گفت: حتما واردات این اقلام توسط وزارت صمت تایید شده که اجازه ترخیص آن‌ها نیز صادر شده است. البته واردات اقلامی مانند موز که تولید آن کفایت بازار داخل را نمی‌کند، واردات ممنوع نیست.
بعد از این ادعا سراغ وزارت صمت رفتیم اما جوابی برای چرایی واردات این محصولات دریافت نکردیم!
سخن پایانی
بسیاری از کشاورزان که تولید کننده توت فرنگی در ایران بودند که به دلیل واردات بی رویه در این زمینه تولیدات خود را تعطیل و یا تغییر داده‌اند، زیرا در صورت تولید و کشت این محصولات انبار‌ها و سردخانه‌های لازم وجود ندارد. در صورتی که اگر هزینه‌هایی را که صرف واردات می‌شود، در جهت رفع این مشکلات خرج کنند، دیگر شاهد واردات بی رویه و در پی آن خروج ارز و همچنین بی کاری هزاران نفر در این زمینه نخواهیم بود.