صنعت طیور در استان گلستان از وجوه مختلف دارای اهمیت است. این استان در رتبه اول و دوم تولید و تامین گوشت مرغ کشور قرار دارد. بر اساس آمارهای موجود یک هزار و ۶۰ واحد مرغداری در گلستان فعال هستند.مسدود سازی صادرات، تاخیر در واردات نهاده، خسارت در زنجیره های تولید به خصوص در حلقه کشتارگاه موضوعاتی است که فعالان این صنعت با آن دست و پنجه نرم می کنند.
طبق بررسی ها در صنعت کشتارگاهی مرغ حدود چهار هزار نفر مشغول به کار هستند و این عدد در شبکه زنجیره ای تولید مرغ به بیش از هفت هزار نفر می رسد. فعالان صنعت طیور بر این باورند که قیمت دستوری بزرگترین ضربه را به بدنه این صنعت وارد کرده است. آنها معتقدند که دولت بایستی اجازه دهد عرضه و تقاضا قیمت مرغ را تعیین کند. این قشر بر این باور است که در تعیین قیمت هیچ توجهی به افزایش تورم نمی شود.
از طرفی هر چه پیش می رویم چالش های جدیدی در این صنعت پدیدار می شود. به واسطه شرایط مساعد پرورش طیور در گلستان زنجیره های غیر بومی وارد استان شده اند اما خدمات مورد نیاز خود را از سایر استان ها دریافت می کنند. علاوه بر این، گلستان تامین کننده مرغ تهران بوده اما آنچنان که باید مورد حمایت قرار نمی گیرد و این مشکلات، تولید کننده مرغ را بی انگیزه کرده است. فعالان این صنعت معتقدند که با چنگ و دندان تولید را حفظ کرده اند.
کیفیت بالای مرغ تولیدی در گلستان
مدیرعامل شرکت ماکیان دارو اظهار کرد: استان گلستان در یک دهه اخیر رشد فزاینده ای در صنعت طیور داشته و ۱۰ درصد گوشت مرغ کشور را تولید می کند. مسعود پناهی افزود: همچنین فارم های مرغ مادر و مرغ تخم گذار هم رشد خوبی را در سالیان اخیر تجربه کرده اند.
پناهی با تاکید به اینکه گلستان به لحاظ صنعت طیور جزو استان های تراز اول قرار دارد که نیازمند توجه ویژه است، گفت: گوشت مرغ تولیدی در این استان به دلیل شرایط اقلیمی خوب و سالن های مرغداری توسعه یافته، مجهز و استاندارد دارای کیفیت بسیار بالایی است.طیور تولیدی در این استان دارو و آنتی بیوتیک کمتری مصرف کرده و ضریب تبدیل بهتری دارند. وی می گوید که این استان از نظر تخصصی در حوزه دامپزشکی بسیار رشد کرده و در سطح علمی بسیار بالایی دارد.
وی اضافه کرد: متاسفانه این زنجیره ها منافع چندانی برای استان ندارند و بیشتر خدمات و خریدهای مورد نیاز خود به ویژه در حوزه خدمات فنی دامپزشکی و خریدهای دارو و واکسن را از خارج استان تامین می کنند.
مدیرعامل شرکت ماکیان دارو با بیان اینکه این موضوع چالش جدی برای بخش خصوصی دامپزشکی استان ایجاد کرده است، تاکید کرد: به لحاظ قوانین سازمان دامپزشکی این اقدام غیر قانونی است. وی از مسئولان استان خواست که به این مسئله به صورت جدی ورود کنند پنج درصد مجموع هزینه های یک فارم برای تامین دارو و واکسن هزینه می شود بنابراین شاید این مبلغ برای آن هلدینگ ناچیز باشد اما سبب پایداری شغل های زیادی خواهد شد.
چالش ورود زنجیره های غیر بومی طیور به گلستان
رضا مبصری دبیر انجمن زنجیره‌های تولید گوشت مرغ کشور با بیان اینکه ۷۰ درصد هزینه تمام شده مرغ گوشتی مربوط به خوراک دام است، تاکید کرد: حذف ارز ترجیحی و جراحی اقتصادی دولت داشت و از زمان اجرای این طرح با توجه به هفت برابر شدن نرخ ارز، قیمت نهاده هم هفت برابر افزایش یافت که با این شرایط بایستی قیمت مرغ حداقل تا پنج برابر بالا می رفت اما این افزایش کمتر از ۲.۲ برابر بوده است. پس از گذشت ۱۹ ماه از اجرای طرح حذف ارز ترجیحی هنوز موفق نشده ایم نرخ محصول تولیدی را با نرخ نهاده معادل سازی کنیم.
استان گلستان تامین کننده مرغ تهران است اما مرغداران و زنجیره های تولید طیور در این استان به این واسطه از مزیتی ویژه برخوردار نیستند و مورد هیچ حمایتی قرار ندارند. مبصری در این باره گفت: یکی از حمایت های تاثیرگذار و مهم که دولت می تواند از صنعت طیور در گلستان داشته باشد این است که از اعمال قیمت دستوری در تمام سطوح این صنعت دست بردارد. قاعدتا در هر دوره از سود، تولید کننده رغبت بیشتری برای تولید پیدا می کند در نتیجه با افزایش تولید، عرضه محصول در بازار رشد یافته و این عمل موجب تعادل قیمت در بازار خواهد شد.
وی پیش بینی کرد شب عید بازار باثبات و متناسبی را داشته باشیم. دبیر انجمن زنجیره‌های تولید گوشت مرغ کشور تاکید کرد که میزان تولید گوشت مرغ به حد بی سابقه ای رسیده است و اگر در تامین نهاده و خوراک خللی ایجاد نشود، در شب عید دچار مشکل نخواهیم شد.
پیش بینی ثبات بازار مرغ در شب عید
اصغر نادران دبیر انجمن کشتارگاه‌های استان گلستان به این مسئله تاکید کرد که بیشترین فشار ناشی از قیمت گذاری دستوری به کشتارگاه ها وارد می شود. دخالت ها به این شدت در سایر حلقه ها وجود ندارد، کشتارگاه ها مجبور به تحمل فشار هستند و امیدوارند تا تدبیری در این حوزه اندیشیده شود. مرغ زنده ای که به کشتارگاه ها تحویل می شود با قیمتی که باید به دست مصرف کننده برسد سنخیت و تناسب ندارد.
وی بر این باور است که عرضه مرغ زنده با این قیمت برای مرغداران صرفه ندارد و این قشر هم حاضر نیستند مرغ را با قیمت تعیین شده در اختیار کشتارگاه بگذارند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان اخیرا در کارگروه تنظیم بازار گلستان اظهار کرد: از ابتدای سال تا پایان بهمن ماه روزانه حدود ۶۷۲ تُن مرغ گرم در استان گلستان تولید و روانه بازار مصرف به ویژه استان تهران می شود. ۱۷ درصد این میزان از تولیدات، معادل ۱۱۵ تن در سطح استان توزیع می‌شود.
محمد برزعلی با اشاره به اینکه در دو ماه گذشته مجموع جوجه ریزی ماهانه در گلستان از ۱۵ میلیون جوجه بیشتر بوده، تصریح کرد: این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است. جای هیچ گونه نگرانی برای تامین مرغ در ایام ماه مبارک رمضان و شب عید نیست
اجرای طرح پرورش قراردادی مرغ گوشتی در گلستان
رئیس جهاد کشاورزی گلستان از اجرای طرح پرورش قراردادی مرغ گوشتی تا سقف سه میلیون قطعه جوجه ریزی در مرغداری های گلستان خبر داد و گفت: این طرح از ابتدای امسال در استان با ظرفیت دو میلیون قطعه به اجرا درآمده است که از اهداف آن تامین سرمایه در گردش مورد نیاز پرورش دهندگان، حمایت از واحدهای تولید خوراک طیور در منطقه و تامین جوجه ریزی واحدهای پرورش مرغ گوشتی است.
برزعلی گفت: از جمله برنامه های جهاد کشاورزی گلستان برای حمایت از صنعت طیور در گلستان می توان به حمایت در بازگشت کشتارگاه طیور نیمه فعال و راکد، سرمایه‌گذاری در حوزه تولید مرغ اجداد، استقرار مزارع مرغ مادر و ایجاد غرفه جدید صنعت مرغ استان در شهر تهران اشاره کرد.
گلستان اگر بخواهد در سال های آتی هم حرف اول را در صنعت طیور بزند و جایگاه خود را حفظ کند بایستی علاوه بر حمایت از زنجیره های فعلی و برطرف کردن معضلات، همچنین از بروز چالش های جدید در این صنعت پیشگیری کند.