از پاسخ به آفلاتوکسین‌های ساختگی تا تاکید بر اقناع مردم به مصرف شیر

در ابتدای این نشست حسین چمنی، کارشناس صنعت شیر و مدیرپنل اظهار کرد: پرونده مصیبت بار صنعت شیر در ۱۵ سال گذشته، نشان‌دهنده افزایش مشکلات این صنعت است. متاسفانه این صنعت گاهی مورد اتهام قرار گرفته و از این اتهامات صدمات جدی خورده است. در هر دوره بحث جدیدی علیه این صنعت طرح می‌شود که در واقع حمله به این صنعت است و گاهی باعث شده سیستم سنتی جایگزین آن شود. 

این کارشناس صنعت شیر ادامه داد: اتهامات و تبلیغات منفی که علیه صنعت لبنیات و به خصوص شیر مطرح شده در همه جایگاه‌ها از خانواده گرفته تا رسانه ملی صورت می‌گیرد لذا برای جلوگیری از این شرایط، باید اقدامات و تدابیری اتخاذ شود. 

چمنی با اشاره به مسئله اخیر درباره آلوده بودن شیر به سم آفلاتوکسین اظهار کرد: خوشبختانه در این مورد واکنش‌ها و پاسخ‌های سریعی داده شد در حالی که در اتهامات قبلی دستگاه‌های نظارتی درباره اتهام وجود روغن پالم و یا وایتکس در شیر عکس العمل خاصی نشان دادند و زیر سوال رفتند. 

وی با بیان اینکه به نظر می‌رسد دستگاه‌های نظارتی اطلاع رسانی درست و کافی ندارند، افزود: وقتی یک کارشناس ناآشنا در یک برنامه تلویزیونی حاضر شده و کل صنعت شیر را به راحتی زیر سئوال می‌برد، مجموعه‌های نظارتی مانند سازمان غذا و دارو باید نتایج خود را اعلام کنند تا مردم آگاه شوند. مردم باید روزانه در جریان گزارش آلودگی لبنیات قرار بگیرند. 

وحید مفید، عضو هیات مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران اظهار کرد: هر جایی که اطلاع رسانی درستی برای مردم نشده، اطلاعات نادرست در ذهن آن‌ها جای گرفته است. در این بخش نیز اطلاع رسانی ما جامع و کامل نبوده است لذا فرهنگ سازی درباره تغذیه سالم باید از مهد کودک‌ها آغاز و تا رده‌های بالا ادامه پیدا کند تا اینکه ذهن‌ها برای مقابله با این نوع اتهامات آماده باشد.

وی در ادامه در خصوص این شایعات که شیر کم چرب مصرف کنید، زیرا شیر پر چرب برای بدن مضر است، گفت: مصرف شیر پر چرب هیچ ضرری برای بدن ندارد و حتی در خیلی از موارد برای مقابله با سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی برای بیماران مفید است.

جلال الدین میرزای رزاز، مدیرعامل انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور گفت: انستیتوی ما ۶۰ سال قدمت دارد، یکی از محور‌های کاری این انستیتو، آموزش همگانی مردم است. در تفاهم نامه‌ای که بین انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران و ما به امضا رسیده، بر آموزش نیز تاکید شده است. در ۴ ماه اخیر کمپین خوبی با هدف بسیج همگانی آموزش تغذیه آماده و ارائه کرده ایم. در این کمپین، صفر تا صد کار‌ها دیده شده است که بخش عمده‌ای از آن روی صنایع لبنیات متمرکز می‌شود. 

وی ادامه داد: در حوزه تحقیقات و پژوهش هم اعلام آمادگی کرده ایم که به عنوان بازوی صنایع لبنی وارد شویم. ما با ۶۰ عضو هیات علمی و ۱۰۰۰ دانشجو در مقاطع مختلف از لیسانس تا پست دکترا، می‌توانیم برای حل مشکلات راهکار ارائه دهیم. 

محمدرضا شانه ساز، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و داروی کشور در ادامه این پنل درباره شایعه وجود سم آفلاتوکسین در شیر گفت: هدف اصلی از ماجرای آفلاتوکسین این بود که اعتماد مردم نسبت به دولت و دستگاه‌های نظارتی را از بین ببرند. صبح آن روز که ماجرای آفلاتوکسین منتشر شد، وزیر بسیار عصبی بود و بلافاصله به رئیس صدا و سیما و دانشگاهی که این فرد را معرفی کرده بود، اعتراض کرد. 

وی با اشاره به سرعت انتشار اخبار در فضای رسانه‌ای امروز تصریح کرد: امروز سرعت بالای انعکاس اخبار، برای دولت‌ها و جوامع در مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... معضلاتی ایجاد کرده است. راه حل این مشکلات افزایش سطح آگاهی مردم و شفاف سازی است. 

رئیس سازمان غذا و دارو گفت: ما ۶۶ معاونت غذا و دارو در کشور داریم. ما در مقابل توزیع لبنیات سنتی نظارت ناپذیر، با تولیدکنندگان صنعت لبنیات در یک موضع هستیم. همکاران ما نسبت به مشاغلی مانند لبنیات سنتی اعتراض دارند. متاسفانه بخش مهمی از شیر برگشتی کارخانه‌های لبنیات به سمت لبنیات سنتی می‌رود و عرضه لبنیات سنتی چالشی برای نظام سلامت است. 

وی ادامه داد: این روند درباره عطاری‌ها نیز صدق می‌کند، آن‌ها هم در درمان دخالت می‌کنند و محصولات غیرعلمی ارائه می‌کنند. در بیماری‌هایی که یک پزشک متخصص نمی‌تواند به راحتی ادعا کند، وارد می‌شوند. این بحث باید بین مسئولان و سیاستگذاران حل شود. این کار‌ها هزینه سنگینی به نظام سلامت تحمیل می‌کند. 

معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه بالا رفتن میزان کالا‌های صنعتی در سوپرمارکت‌ها نشان دهنده برنامه ریزی است، گفت: برنامه ما ساماندهی واحد‌های لبنیات سنتی است و در این مسیر برخی واحد‌ها حذف می‌شوند. این رویکرد نیز با این انتقاد روبرو می‌شود که وزارت بهداشت اجازه نمی‌دهد اشتغال شکل بگیرد، اما روند کار آن‌ها باید مشخص بوده و نمونه‌های آزمایش شده پاسخ قانع کننده‌ای برای دستگاه‌های نظارتی داشته باشند. 

مهران خادم، مدیربازرگانی شرکت پارس کرون با اشاره به اینکه ما با عارضه شایعه پراکنی در صنعت لبنیات و قضاوت‌های نابجا روبرو هستیم، اظهار کرد: برای درک این عارضه اول باید خود و جایگاه خود را بشناسیم. صنعت لبنیات ما یکی از صنایع موفق کشور است، اما در بازار صادراتی موفقیت چندانی نداشته است چرا که به لحاظ بازاریابی نتوانستیم بازار‌های صادراتی را برای خرید محصولاتمان قانع کنیم لذا باید روی این موضوع کار شود.

وی ادامه داد: سرانه مصرف شیر در کشور کم است، چون نتوانسته ایم مردم را قانع کنیم که شیر بخورند. چرا مردم نوشابه می‌خورند، اما شیر نمی‌خورند؟ همه می‌گویند شیر بهتر از نوشابه است، پس چرا نمی‌خورند؟ ما باید فرآیند پیوسته‌ای را برای بهبود کیفیت به مردم معرفی کنیم و مزیت شیر باید برای مصرف کننده اثبات شود. 

خادم تصریح کرد: حال چگونه باید برای مصرف کننده اثبات کنیم که این لبنیات با کیفیت است؟ وزارت بهداشت می‌تواند از شاخص clean label که نشان می‌دهد در یک محصول مواد شیمیایی به کار نرفته است، در ایجاد اطمینان بخشی به مردم استفاده کند. شاخص‌های green label و IR Code نیز برای مردم مهم هستند و می‌توانیم برای تولیدات داخلی نیز آن‌ها را تهیه کنیم. اگر این کار انجام شود بحث نظارت بر قیمت گذاری هم نباید مطرح شود، چون بالاترین سطح کیفیت موجود است. باید با این مفاهیم مردم را قانع کنیم چرا که مردم صرفا با گفتگو و تعریف از خود، قانع نمی‌شوند.

مدیربازرگانی شرکت پارس کرون با اشاره به اینکه برای عرضه صنعت تمیز و پاک لبنیات باید اثبات کنیم که این صنعت از شیر‌های با کیفیت استفاده می‌کند، تاکید کرد: از مسئولان دولتی تقاضا داریم این بخش از کالا‌های باکیفیت را از حمایت خود خارج کنند.

گیتی کریمی، عضو هیات علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران گفت: ما مردم شیر نخوری هستیم و مردم آگاهی درباره خوردن شیر ندارند. وقتی طفل از شیر مادر گرفته می‌شود، بایستی این فرهنگ در منزل به بچه آموزش داده شود تا بچه به شیرخوردن عادت کند. آگاهی دادن باید در مقاطع مختلف ادامه داشته باشد. به صرف اینکه کسی تحصیلات دانشگاهی دارد و باید بداند شیر ماده مغذی است، نباید اکتفا کرد. آگاهی دادن باید از بدو طفولیت تا مقاطع تحصیلی بالاتر صورت بگیرد.